Đằng sau những sự hào nhoáng bề ngoài, Hollywood là mảnh đất vô cùng khắc nghiệt. Đã có biết bao diễn viên đi vào dớp "sớm nở chóng tàn" - nổi bật qua vài dự án đầu tiên, rồi mất hút hoặc chỉ đảm nhận vai phụ trong những năm còn lại của sự nghiệp, như trường hợp Josh Charles hay Gale Hansen. Với diễn viên hài, tốc độ "đào thải" của Hollywood còn kinh khủng hơn. Hoặc phải liên tục có những dự án nổi bật và thậm chí luôn làm mới để giữ mình ở vị thế trung tâm như Adam Sandler, hoặc phải chấp nhận "kiếp" vai phụ như Josh Charles.
Với Paul Rudd, thật khó để định danh anh là kiểu nào trong hai trường hợp kể trên. Trong cả sự nghiệp, anh gần như chỉ quanh quẩn ở mảnh đất của những phim hài hạng trung. Ngoài vai diễn Người Kiến trong Vũ trụ Điện ảnh Marvel, những lần đóng chính của anh đa phần không tạo ra những "cú nổ" về tiếng tăm hay doanh thu cho phim, chưa nói tới việc được đề cử tại một giải thưởng điện ảnh danh giá.
Thế nhưng, điều đó không có nghĩa anh hoàn toàn không để lại bất cứ dấu ấn gì tại Hollywood. Nổi bật trong các bài phỏng vấn, podcast của Paul Rudd là cụm từ "tốt bụng". Bạn bè, đồng nghiệp và tất cả những người thân quen với Paul nói về anh như người "tốt bụng nhất thế gian", thậm chí còn nhiều hơn cả danh hiệu "Người đàn ông quyến rũ nhất" anh được trao năm 2021. Có lẽ chính sự tử tế ấy, bằng cách này hay cách khác, tạo cho Paul màu sắc riêng, để anh luôn "ung dung" với chỗ đứng của riêng mình ở kinh đô điện ảnh thế giới.
Paul Rudd là sự kết hợp của nhiều nền văn hóa khác nhau. Cha mẹ anh là người Anh gốc Đông Âu và theo đạo Do Thái. Paul dành phần lớn năm tháng thiếu niên ở Kansas, nơi anh mô tả là "gần như chả có bóng dáng người Do Thái nào khác. Trường phổ thông của tôi có đúng hai người Do Thái, người còn lại thì tôi mới chỉ nghe nói chứ chưa từng gặp". Nhận thức rất rõ sự khác biệt khi là người Do Thái duy nhất ở đây, nhưng Paul không tự xa lánh xung quanh hay trở thành nạn nhân của những trò bắt nạt. Anh thường tự pha trò giễu nhại gốc Do Thái của mình trước mặt bạn bè. Điều đó phần nào thành công, khi ai cũng quý mến và cười anh. Thế nhưng sau này nghĩ lại, Paul không khỏi cảm thấy nhói đau vì những sự cười cợt đó.
Chính từ những kinh nghiệm "sinh tồn" thời thơ ấu, Paul nhận ra anh thích hài nhiều như thế nào, và ngược lại, đây có thể là con đường để anh được mọi người chấp nhận. Cứ như thế, suốt thời niên thiếu, Paul trở thành "cây hài" cả ở trên trường lẫn ở nhà. Anh từng cùng đám bạn trốn vào phòng radio của trường và phát những âm thanh kỳ dị để chọc cười học sinh cả trường. Gia đình Paul vẫn còn lưu lại những video từ ngày Paul còn bé, trong đó anh thường xuyên nhảy những điệu nhảy ngốc nghếch để khiến bố mẹ cười.
Điều đặc biệt trong kiểu hài hước của Paul ngày ấy và bây giờ là đều thể hiện phong cách hài, theo anh là "rất tử tế". Anh chỉ giễu nhại bản thân chứ không bao giờ cho mình vị thế kẻ trên và cười những người kém may mắn hơn. Có lẽ vì vậy, sự nghiệp diễn viên, đặc biệt là những vai diễn trong các phim hài tình cảm hợp với Paul hơn cả, khi nó cân bằng giữa phần hài với sự tử tế sẵn có trong con người anh. Thế nên, mặc dù từng được học diễn xuất bài bản và đóng những vai "nặng đô" trong kịch Shakespeare thời Đại học, sau này phần lớn sự nghiệp của Paul xoay quanh những bộ phim hài tình cảm. Thậm chí loạt phim Ant-Man do Paul thủ vai chính cũng có thể xem như một dạng siêu anh hùng kết hợp hài tình cảm.
Khán giả và truyền thông thường đánh giá Clueless và Ant-Man là hai tác phẩm nổi bật nhất sự nghiệp của Paul. Trong Clueless, anh vào vai Josh - chàng trai đẹp mã, người làm nữ chính phải rơi vào lưới tình ở gần cuối phim. Vẻ đẹp của Paul trong phim này phần nào giống Ethan Hawke - tài tử cùng thời anh. Cả hai cùng có đôi mắt sâu, vầng trán cao, điệu nhíu mày đặc trưng và đặc biệt là nụ cười pha lẫn vẻ tinh quái trong đó.
Những cảnh phim nhân vật Josh ngồi bên bể bơi đọc Nietzsche, hay sự ân cần che giấu đằng sau vẻ không quan tâm của anh mang đến nét "boyfriend material" (bạn trai ấm áp lý tưởng). Sau này, nhân vật Scott Lang trong Ant-Man cũng phần nào thể hiện nét ấy. Chỉ có điều, thay vì là cậu trai 20 tuổi mộng mơ, giờ đây, Paul vào vai ông bố trung niên yêu thương gia đình hơn hết thảy.
Dường như danh hiệu "Người tử tế nhất thế gian" của Paul phần nào đó đến từ những vai diễn với hình ảnh như vậy. Phía sau hậu trường, lúc nào anh cũng vui vẻ và ân cần với tất cả mọi người. Cô bé Kathryn Newton - người vào vai Cassie Lang trong Người Kiến 3 - xem Paul như hình mẫu lý tưởng. "Dù có làm công việc gì đi chăng nữa, tôi chỉ muốn làm nó như cách Paul luôn luôn làm mọi việc". Trong một bài phỏng vấn, cô chia sẻ chính Paul là người duy nhất nhìn ra những nét cá tính riêng của cô và thường xuyên động viên hãy thể hiện nó ra nhiều hơn cho vai diễn. "Có những người hài hước vì họ luôn cố gắng nói thật nhiều điều buồn cười nhất có thể. Paul thì khác. Chú ấy không cố gắng trở thành trung tâm, thay vào đó sẽ khéo léo ‘gài’ để những người xung quanh được tỏa sáng", Kathryn nói với lòng ngưỡng mộ.
Về phía Paul Rudd, anh không quá vui vì những lời ngợi ca ấy. "Chỉ là việc lớn lên ở vùng Trung Tây nước Mỹ giúp tôi có một kiểu như vậy thôi. Ở đó, đa phần mọi người luôn nở nụ cười tươi và cư xử nhã nhặn, bất kể họ đang cảm thấy bất an thế nào. Nhưng mặt khác, thà được ấn tượng là mình tử tế, còn hơn bị tất cả mọi người nghĩ là kẻ chẳng ra gì", Paul nửa đùa nửa thật.
Paul nói không phải lúc nào anh cũng cảm thấy tự tin và hài hước. Sự mâu thuẫn của việc là một người Anh theo đạo Do Thái và lớn lên ở Mỹ vẫn thi thoảng làm Paul thấy bất an. Sau này, anh kể lại quá trình quay Friends là lúc cảm nhận rõ nỗi bất an hơn cả. "Hồi đó, tôi chỉ chủ yếu đứng ở phía sau và nói chuyện với James Michael Tyler (vai Gunther). Tôi không muốn làm vướng tay vướng chân mọi người. Mọi thứ có gì đó xa cách và kỳ lạ mỗi lần tôi cố nhớ lại".
Đa phần những tác phẩm còn lại trong sự nghiệp Paul Rudd không có quá nhiều nét đặc trưng làm bật lên hẳn như hai phim trên. Thế nhưng, tác phẩm mang bóng dáng của một Paul Rudd phức tạp lại không phải Clueless hay Ant-Man, mà là một bộ phim không quá nổi của anh có tên Our Idiot Brother.
Trong phim, Paul vào vai Ned Rochlin, một người đàn ông thất bại, là anh trai của ba em gái cá tính. Một bộ phim hài với nhân vật chính "ngờ nghệch" kiểu như Ned rất dễ rơi vào cái bẫy của việc xây dựng nhân vật nông cạn, nhàm chán. Nhưng có một khoảnh khắc trong phim đã phá vỡ cái bẫy ấy. Đó là khi bốn anh em cùng ngồi chơi "Đuổi hình bắt chữ". Nếu như những người em gái mượn trò chơi này để lôi Ned ra làm trò cười và đả kích sự vô trách nhiệm của anh, Ned lại chỉ muốn tập trung chơi. Để rồi đến cuối cảnh đó, Ned hét lên trong sự ấm ức: "Thật khốn nạn. Tao chỉ muốn chơi, muốn được tận hưởng thời gian bên gia đình. Điều đó khó lắm hay sao?".
Và chính cái khoảnh khắc của sự ấm ức không thể kìm nén nổi ấy, ta thấy một con người theo cách trọn vẹn nhất. Theo đó, con người không hoàn hảo, và sẽ không bao giờ là hoàn hảo. Đằng sau những sự tử tế bên ngoài, những nụ cười lịch sự, sẽ luôn luôn ẩn chứa những nỗi niềm không thể cất lên thành lời.
Paul hiểu điều đó hơn ai hết. Sau cái chết của người cha mà anh vô cùng yêu thương, anh nhận ra cuộc đời này có thể nặng nề đến thế nào. "Mọi người ai cũng ngợi ca tôi, và tôi thấy thật tồi tệ. Tôi nghĩ về những người bạn mà đã lâu tôi không hỏi thăm. Cuộc đời đôi khi thật khó khăn". Mặt khác, Paul rất hiếm khi để lộ ra những sự mỏi mệt của mình. Jennifer Aniston hay Rashida Jones - những bạn diễn thân thiết - nói họ chỉ có thể thoáng cảm nhận những ưu tư của anh.
"Anh ấy luôn rất giỏi trong việc giữ những điều đó sâu bên trong vẻ nhiệt thành của mình", Rashida Jones chia sẻ.
Năm 2015, khi Paul Rudd chính thức gia nhập Vũ trụ điện ảnh Marvel với vai Người Kiến, hẳn nhiều người đã rất ngạc nhiên. Ant-Man không phải kiểu siêu anh hùng phải đứng trước những nan đề về đạo đức trong việc giải cứu thế giới hay từ bỏ quyền lực như Captain America hay Iron Man. Đó cũng không phải một siêu anh hùng mang trong mình quá nhiều những chấn thương tâm lý và đổ vỡ mất mát như Spider-Man.
Như một trò đùa hài hước, Scott Lang trở thành Người Kiến đơn giản vì anh ta có những kỹ năng phù hợp – kỹ năng của một tên trộm.
Mặc dù siêu anh hùng này không rao giảng những sứ mệnh cao cả, Scott Lang có tấm lòng nhân hậu và yêu thương con gái hơn tất cả mọi thứ - điều mà ai cũng đồng cảm được với nhân vật. Còn ai phù hợp với vai diễn này hơn Paul - chàng diễn viên hài với ngoại hình điển trai vừa đủ và luôn gắn liền với hình ảnh tử tế?
Nhìn ở góc độ khác, Ant-Man đưa đến ý nghĩa khác. Một người có thể được xem là siêu anh hùng bởi người đó quan tâm đến gia đình và sẵn sàng làm tất cả cho người mình yêu thương. Hiểu theo nghĩa đó, Paul Rudd cũng có thể được xem như một vị anh hùng ngoài đời thực. Đôi khi không phải những phát minh vĩ đại, những hành động nhỏ nhặt nhất như luôn mỉm cười với người đối diện, cư xử nhã nhặn với những người xung quanh, hay mua lại một cửa hàng kẹo sắp phá sản để cư dân khu phố đó không mất đi nơi chốn kỷ niệm như cách Paul Rudd từng làm, tất cả những điều đó mới làm cho thế giới này tốt đẹp hơn.
Đức Minh
