- Điều bắt buộc khi lựa chọn diễn viên là phải tính đến yếu tố hình ảnh. Diện mạo của 3 nữ chính khi đặt cạnh nhau cần có sự khác biệt hoàn toàn. Đầu tiên, tôi chọn nhân vật chính rồi mới chọn hai cô còn lại sao cho họ chỉ cần đứng cạnh nhau, không cần nói gì cả nhưng khán giả vẫn thấy mỗi người toát lên một cá tính riêng. Từ vẻ bề ngoài đó, khán giả có thể đoán được số phận mỗi người sẽ đi đến đâu. Trong 3 diễn viên nữ, mỗi người đều có thế mạnh riêng, giúp cho bộ phim đạt được sự sinh động về nhân vật.
- Diễn viên nào trong 'Quỳnh Búp Bê' khiến anh hài lòng nhất?
- Tất cả các diễn viên, kể cả thể hiện vai chính vai phụ đều làm tốt. Phim đã lên sóng rồi, tôi nghĩ nên để dành quyền đánh giá cho khán giả. Tuy nhiên, nếu được nói thì tôi vẫn khẳng định Phương Oanh là người vất vả nhất, đáng nhận được sự trân trọng nhiều nhất. Bạn ấy là vai chính, sự xuất hiện của bạn ấy trong phim ảnh hưởng đến số phận của tất cả các nhân vật khác. Lúc làm phim và cho đến bây giờ, tôi vẫn dành nhiều tình cảm, sự trân trọng nhất cho bạn ấy. Tôi cũng dành cảm xúc cho nhân vật Quỳnh nhiều nhất.
- Lý do gì khiến anh chọn Phương Oanh trở thành nữ chính của phim 'Quỳnh Búp Bê'?
- Phương Oanh không phải diễn viên chuyên nghiệp nhưng từ lần đầu gặp gỡ, tôi đã ấn tượng với bạn ấy bởi diện mạo, phong thái tự tin và sự thông minh. Bạn ấy thích được đảm nhận những vai khó và luôn thể hiện quyết tâm sẽ làm được tất cả những điều mà vai diễn yêu cầu.
Lần đầu hợp tác, tôi chỉ giao cho Phương Oanh một vai phụ trong phim Lời thì thầm của quá khứ. Vai diễn này có một cảnh xông lên chống trả bọn trêu ghẹo mình nên đòi hỏi diễn viên phải biết đánh võ. Phương Oanh sẵn sàng đi học võ. Sau khi được tôi dẫn lên võ đường, bạn ấy âm thầm theo lớp trong suốt mấy tháng trời để học bằng được những đòn đánh cơ bản. Không những thế, bạn ấy còn tập trước rất nhiều với diễn viên đóng thế. Kết quả là Phương Oanh đã có một cảnh quay rất thành công. Việc bạn ấy sẵn sàng đầu tư nhiều công sức suốt hàng tháng trời cho một phân cảnh chỉ vài chục giây khiến tôi ấn tượng. Từ đó, tôi thấy Phương Oanh có tố chất để vào những vai khó, đòi hỏi nhiều hy sinh và bản lĩnh.
Sau khi Quỳnh Búp Bê được chiếu, nhiều người nghĩ rằng vai của Phương Oanh nhiều diễn viên khác có thể đóng vai được. Tuy nhiên, đứng ở góc độ đạo diễn, chúng tôi luôn căn cứ trên nhiều yếu tố bao gồm ngoại hình, thể lực, bản lĩnh để theo được một dự án dài hơi. Khi tôi thăm dò một vài diễn viên, họ đều biết rằng nếu đóng những cảnh của Quỳnh sẽ nhanh nổi tiếng nhưng không phải ai cũng vượt qua được áp lực.
Nếu tôi có con gái, tôi không bao giờ đồng ý cho con đóng vai của Phương Oanh. Nếu nó nhất quyết muốn đóng, tôi cũng sẽ khuyên bảo con. Đó là bản năng tự nhiên của con người. Nếu hỏi 10 người làm cha làm mẹ hoặc bạn trai, chắc chắn 8/10 người không đồng ý cho con hay người yêu mình đóng những cảnh như vậy. Tôi nói thế để mọi người hiểu sự hy sinh của Phương Oanh cũng như những người thân của bạn ấy khủng khiếp như thế nào.
Đạo diễn Mai Hồng Phong (giữa) chỉ đạo diễn xuất tại trường quay.
- Đâu là tiêu chí quan trọng nhất với anh khi tìm người hóa thân Quỳnh?
- Với cá nhân tôi, sự hy sinh cho vai diễn được đặt lên hàng đầu, sau đó mới là kiến thức. Khi làm việc, tôi đánh giá rất cao những người dám xả thân vì nghệ thuật, có nội lực to lớn và thể lực tốt. Quỳnh Búp Bê phải làm trong điều kiện khó khăn với kinh phí không nhiều. Thêm vào đó, thời gian làm phim trải dài qua nhiều mùa. Nếu như tôi chọn diễn viên chính có thể lực kém, ốm giữa chừng thì liệu số phận bộ phim sẽ ra sao?
- Phương Oanh tạo cảm xúc thế nào cho anh khi thực hiện bộ phim này?
- Tôi có thể rất cực đoan trong cách nghĩ và mạnh mẽ trong cách điều hành, cương quyết làm bằng được những điều mình thích nhưng cũng là người rất giàu cảm xúc. Nhiều lúc tôi phải lặng đi vì sự hy sinh của Phương Oanh dành cho phim. Khi làm phim, đạo diễn chỉ có thể vạch ra cho diễn viên điều mình muốn. Diễn viên là người thổi hồn vào nhân vật theo cách của họ. Vô số lần ngồi monitor, tôi rơi nước mắt trước những gì Phương Oanh thể hiện.
Khi hoàn thiện hậu kỳ và xem lại những gì mình đã làm, tôi vẫn rơi nước mắt như một khán giả bị cuốn theo câu chuyện. Cảm xúc của Phương Oanh lúc nào cũng căng đầy, khiến bộ phim chạm được vào người xem.
Tôi biết Phương Oanh đã phải gác lại chuyện kinh doanh để dành toàn tâm toàn sức cho bộ phim. Trên trường quay, bạn ấy nhiều lần phải uống thuốc giảm đau nhưng vẫn chấp nhận diễn đi diễn lại nhiều lần để tạo hiệu ứng chân thật nhất. Đó thực sự là nỗ lực rất lớn của Quỳnh Búp Bê.
- Anh làm công tác tư tưởng thế nào cho nữ chính trong thời gian cô ấy phải đối mặt với nhiều lời ong tiếng ve vì nhận vai này?
- Những người thành công thường hay bị "soi", đồn đoán nhiều thứ. Đó là điều không thể tránh khỏi trong showbiz và cuộc sống. Tôi đã động viên Phương Oanh rất nhiều. Tôi nói với bạn ấy rằng, nếu không có những chuyện đó mới là lạ. Nó xảy ra là chuyện tự nhiên và có khi lại là tín hiệu đánh giá mình đang thành công.
Phương Oanh từng tâm sự với tôi rằng có người nói những điều rất cay nghiệt về bạn ấy, ví dụ như Phương Oanh phải đánh đổi nhiều thứ, phải ngủ với đạo diễn để có vai chẳng hạn.
Một diễn viên giỏi như Phương Oanh thường có nội tâm rất phong phú và yếu đuối trước những khen, chê, phản hồi nhiều chiều. Từ lúc phim bấm máy đến khi gần hoàn thiện, Phương Oanh nhiều lần ngồi khóc ở hiện trường. Trong những lần chia sẻ với nhau, bạn ấy cũng rớt nước mắt trước mặt tôi. Là lãnh tụ tinh thần của cả đoàn, tôi đã động viên Oanh rất nhiều để giúp bạn ấy hiểu rằng thị phi là điều không thể thiếu của showbiz và chúng ta không cần phải cắt nghĩa tại sao nó xảy ra.
- Anh nghĩ sao khi Phương Oanh nói cô ấy đã vét nốt những năm tháng thanh xuân đẹp đẽ nhất còn lại của mình cho 'Quỳnh Búp Bê'?
- Tôi nghĩ đó là câu nói bản năng nhưng chuẩn xác. Khi nghe Phương Oanh nói như vậy, tôi rất cảm động. Bạn ấy đã sắp 30 tuổi rồi, quãng đời đẹp nhất, phát tiết được những gì đẹp nhất mà Trời cho sắp qua mà nghề diễn viên thì quá khắc nghiệt. Với tôi, Phương Oanh là tấm gương cho thấy một diễn viên trẻ dũng cảm, khát khao muốn cống hiến, thể hiện cảm xúc đúng nghĩa đều có cơ hội thành công.
'Quỳnh Búp Bê' quy tụ dàn diễn viên tài năng bao gồm Phương Oanh, Doãn Quốc Đam, Thu Quỳnh, Thanh Hương...
- Là người trong cuộc, anh nghĩ gì về lời đồn "Phương Oanh phải ngủ với đạo diễn để có vai"?
- Tôi và bạn ấy từng ngồi cười rinh rích với nhau ở đoàn phim khi nghĩ đến lời đồn ấy. Tôi từng lường trước và nói với Phương Oanh rằng: "Với kiểu điều tiếng thế này thì thể nào người ta cũng sẽ đồn anh và em ngủ với nhau". Tôi không thể cấm người ta tưởng tượng. Là người trong cuộc, chúng tôi phải tự tin với những gì mình có và thấy vui vì xét cho cùng thì chúng tôi phải thành công thì họ mới có động lực để tưởng tượng.
- 'Quỳnh Búp Bê' là một câu chuyện có thật về những thân phận có thật. Khi nhận kịch bản, anh nghĩ gì về những bi kịch mà bộ phim đề cập?
- Tôi là người có tuổi, từng chứng kiến, nghe, xem và đọc nhiều nên cũng không thấy sốc lắm. Xã hội kể cả văn minh đến mấy cũng có những hiện tượng như buôn người, làm gái ở nước ngoài, hay bắt cóc trẻ con... Nhiều người coi đó là ngành nghề kinh doanh và cố gắng giữ vỏ bọc để không bị phát hiện và nạn nhân chính là những con người ngây thơ tội nghiệp.
Bộ phim cũng cho thấy có một bộ phận hành nghề không phải bị lừa gạt mà vì quan niệm đó là con đường nhanh nhất để có tiền, thỏa mãn thú ăn chơi của mình. My Sói là biểu tượng cho điều đó, như một sự phi lý trong suy nghĩ và nhân cách.
- Anh đã làm việc với kịch bản 'Quỳnh Búp Bê' như thế nào?
- Dự án này được hãng dự định triển khai cách đây nhiều năm nhưng rồi cứ đặt lên hạ xuống nhiều lần vì chưa đảm bảo được yếu tố thành công. Khi làm việc về kịch bản, tôi trao đổi với biên kịch rất nhiều. Nhiều khi ngày hôm trước viết xong rồi nhưng ngày hôm sau tôi vẫn thấy cần phải sửa. Thế là tất cả cùng phản biện và đặt lên bàn cân để có phương án tốt nhất. Những biên kịch làm việc với tôi đều phải chấp nhận kịch bản mang ra trường quay không phải là kịch bản cuối cùng vì tôi sẽ sửa cho đến khi nào thấy hợp lý thì mới thôi. Mỗi khi diễn viên nói, tôi đều sẽ nói cùng họ để xem câu thoại đã trơn chưa.
Đây là dự án được chuẩn bị kỹ lưỡng nhưng đôi khi cũng khiến tôi bị áp lực. Đã có lúc tôi thấy nản, đầu óc trống rỗng, không thể nghĩ ra cái gì. Có những lúc tôi phải gào thét thật to để nạp năng lượng, mở đường cho suy nghĩ nó ùa đến. Việc tôi bỏ đi mấy ngày, uống rượu cho thật say vì bế tắc với bộ phim này là chuyện bình thường.
- Anh nghĩ sao khi các diễn viên 'Quỳnh Búp Bê' gọi mình là một đạo diễn mong manh, yếu đuối?
- Tôi là người nhạy cảm, có khoảng lặng trong tâm hồn nhưng đạo diễn mà yếu đuối thì không bao giờ làm được phim. Làm phim là một cuộc chiến rất khốc liệt. Một đoàn làm phim có rất nhiều thành phần khác nhau và họ có quyền đòi hỏi, thể hiện chính kiến của mình và đạo diễn phải chịu trách nhiệm tất cả. Nếu đạo diễn nhút nhát, e dè, ngại va chạm và không làm bằng được những điều mình muốn thì chẳng bao giờ đi đến đâu cả. Đạo diễn phải dũng cảm đương đầu với mọi thử thách, làm việc nhiều nhất, nghĩ nhiều nhất tại hiện trường.
Tôi là người đàn ông bình thường, giàu cảm xúc, xót xa trước những cảnh ngộ nhưng khi vào công việc tôi là người khó tính, thậm chí cay nghiệt. Tôi đã tuyên bố nếu ai nhút nhát, bị thụ động thì tốt nhất nên từ chối ngay từ đầu khi nghe tên đạo diễn Mai Hồng Phong. Tôi biết nhiều diễn viên đã bật khóc tại trường quay vì mình. Tôi phải chuẩn bị rất nhiều câu xin lỗi để dành cho họ.
Các bạn nữ lúc nào cũng thích làm đẹp nhưng ai cũng muốn được làm đẹp thì đâu còn là chính, phụ. Ở ngoài đời, nếu ai đó nhận tin dữ thì có kịp trang điểm cho long lanh không hay thậm chí còn đi dép trái. Một người khi đang ốm đau, nghèo đói hay tàn tạ thì không thể đẹp được. Tôi phải giải thích cho diễn viên hiểu phải làm vậy thì phim mới là cuộc sống. Rất nhiều diễn viên hành động khi vào set quay đều muốn làm tới. Nếu tôi để họ thoải mái và mang tất cả lên phim thì không hợp lý vì đối tượng người xem còn có người già, trẻ nhỏ. Nếu đây là phim điện ảnh, chúng tôi sẽ mang lại những hiệu ứng đặc biệt hơn nữa vì nội lực của tất cả các diễn viên vẫn phải tiết chế để phục vụ tiêu chí của phim truyền hình.
- Nhiều người nhận xét anh xuống sắc rõ trong quá trình làm phim 'Quỳnh Búp Bê'. Đó là vì quá trình làm phim vất vả hay anh đã suy nghĩ và nhập tâm cho nhân vật quá nhiều?
- Tất cả mọi thứ. Tôi nghĩ cho nhân vật và lo cho số phận bộ phim. Từ khi làm Quỳnh búp bê, tôi đã tiên liệu những khó khăn vì đây là đề tài nhạy cảm. Sau nhiều năm làm phim, tôi nhận ra những tác phẩm làm về số phận truân chuyên, nhân phẩm của phụ nữ đều được rất nhiều khán giả quan tâm. Tôi biết mình cần mang đến cho khán giả cảm giác sinh động, ấn tượng. Tuy nhiên, ranh giới của đạo lý, sự phản biện xã hội, nhiều vấn đề khác và phản ứng bột phát thường thấy của đám đông cũng phải được tính đến. Đối với phim hành động bình thường, đây đã là bài toán khó thì việc phản ánh một hiện tượng xã hội liên quan đến nhân phẩm phụ nữ lại càng khó hơn.
Đạo diễn Mai Hồng Phong nhiều lần rơi nước mắt vì thương diễn viên 'Quỳnh Búp Bê', đặc biệt là Phương Oanh.
- Một số diễn viên kể rằng mặt đạo diễn Mai Hồng Phong đã trắng bệch khi nghe tin tạm dừng phát sóng hồi tháng 7. Anh nghĩ sao?
- Điều đấy chắc chỉ người khác nhìn thấy thôi chứ làm sao tôi biết mặt mình có trắng hay không (cười). Thực ra thì tôi có sững lại. Đó là lúc tất cả những lo lắng từ trước đã thành hiện thực. Ai đặt mình vào vị trí của tôi chắc cũng hiểu cảm giác đó vì bao nhiêu công sức đã bỏ ra nay bỗng nhiên bị dừng lại. Tôi không phủ nhận là có sự buồn bã, thất thần và những khoảng lặng không diễn tả được trong đoàn làm phim. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn động viên nhau để đi quay. Các diễn viên hết vai vẫn mua bánh trái đến đoàn để tiếp lửa và có niềm tin phim sẽ được quay trở lại. Tôi nghĩ số phận của phim long đong nhưng sớm muộn cũng được trở về với vị trí của mình.
