Dựa theo cuốn hồi ký cùng tên của nhà văn Garrard Conley, Boy Erased xoay quanh câu chuyện của Jared Eamons. Cậu là con trai trong một gia đình điển hình ở Mỹ, với ba là một nhà truyền giáo và mẹ là một người tạo mẫu tóc. Jared là niềm tự hào của gia đình với vẻ ngoài điển trai, tính cách ôn hòa, thông minh và giỏi thể thao.
Song, ở ngưỡng cửa trưởng thành, cậu chật vật trong việc khám phá chính mình. Sau một chuỗi sự kiện xảy ra tại trường trung học, Jared nhận ra bản thân là người đồng tính. Với tinh thần sùng đạo, ông bà Eamons không chấp nhận điều này và ép cậu tham gia vào Love in Action, một chương trình "chữa đồng tính".
Boy Erased mở ra phương thức hoạt động đầy cực đoan của Love in Action và những hệ quả nặng nề tổ chức này để lại cho cộng đồng LGBTIQ+ tại nước Mỹ. Love in Action lạm dụng tinh thần hướng thiện của tôn giáo, cho rằng đồng tính là một vết nhơ cần được thanh tẩy, một tội ác phải bị trừng phạt.
Cách thức hoạt động của trung tâm này được phơi bày thông qua những dòng nội quy bắt người tham gia phải học thuộc. Khi Jared vừa đặt chân đến đây, cậu lập tức bị cắt đứt liên lạc với thế giới bên ngoài và chịu sự kiểm soát khắt khe của người cai quản.
Love in Action nghiêm ngặt đến mức họ tự quyền lục hình ảnh, danh bạ trong điện thoại di động đã tịch thu được từ Jared, đọc nhật ký của cậu, đồng thời đưa ra những quy định người xem khó có thể tin đây là một tổ chức có thật.
Những người tham gia chỉ ở trong các khu vực đã chỉ định sẵn, không được đụng chạm đến cơ thể của bất kỳ ai, chỉ được đi vệ sinh nếu có người giám sát vào cùng và không được hé lộ bất kỳ thông tin nào về chương trình ra bên ngoài.
Qua nhiều phân đoạn cực tả sự khắc nghiệt của "liệu pháp chuyển đổi giới tính", Boy Erased cho thấy suy nghĩ cổ hủ của một bộ phận núp bóng tín ngưỡng để thực hiện những hành vi sai trái. Ở một phân đoạn, người điều hành trung tâm bắt Jared phải tìm lý do cho việc cậu là người đồng tính, thú nhận trước tượng Chúa bản thân đã phạm sai lầm và tìm một ai đó để đổ lỗi cho xu hướng tính dục của mình.
Boy Erased chọn cách kế chuyện phi tuyến tính, đan xen giữa hai mốc thời gian trước và sau khi Jared tham gia Love in Action. Qua đó, bộ phim thể hiện góc nhìn của cậu thông qua ba khía cạnh: gia đình, nhà trường và xã hội. Ở giai đoạn khám phá chính mình, Jared từng quen bạn gái nhưng không hứng thú "gần gũi". Sau đó, cậu phát hiện bản thân dần bị thu hút bởi các bạn nam. Qua những cái tên Jared viết trong nhật ký, từng mảnh ghép quá khứ dần được hé lộ qua các phân đoạn hồi tưởng, cho thấy sự bối rối và bi kịch Jared gặp phải vào những ngày đầu cậu nhận ra xu hướng tính dục.
Về khía cạnh xã hội, tầm nhìn của cậu được mở rộng sau khi tiếp xúc với các bạn đồng môn trong Love in Action. Ở đây, có người cam chịu, có người chống đối, có người cố gắng gồng lên để trở nên dị tính nhằm sớm thoát khỏi tổ chức. Qua từng chia sẻ của họ, người xem hiểu thêm về tâm tư và cách đối diện với cuộc sống của những người thuộc cộng đồng LGBTIQ+.
Boy Erased không quy toàn bộ trách nhiệm về phía gia đình và cho họ cơ hội nói lên nỗi lòng của bậc cha mẹ. Marshall, cha của Jared, là một nhà thuyết giáo được kính trọng trong vùng, hàng tuần rao giảng giáo lý đến những con chiên ngoan đạo và sống vì lý tưởng của Chúa. Việc Jared tiết lộ cậu là người đồng tính sẽ ảnh hưởng đến danh tiếng gia đình. Do đó, khán giả dễ hiểu vì sao Marshall lại kiên quyết ép con trai tham gia chương trình "chữa bệnh đồng tính".
Trong khi đó, Nancy, mẹ của Jared, đứng giữa ranh giới của niềm tin tín ngưỡng và bản năng người mẹ. Đầu phim, dưới danh nghĩa là một người sùng đạo, bà thuyết phục và đồng hành với Jared đến tổ chức, thuê nhà gần đó để sống cùng con. Suốt hành trình đó, bà âm thầm quan sát Jared từ xa. Cuối cùng, khi cậu gặp biến cố trong trung tâm, Nancy bất chấp tất cả để giải thoát cho con trai mình.
Marshall và Nancy được thể hiện bởi hai chủ nhân của tượng vàng Oscar -Russell Crowe và Nicole Kidman. Xuất hiện nhiều hơn ở nửa đầu phim, Russell khắc họa rõ tư tưởng bảo thủ của một người khi đối diện với vấn đề mới của thời đại. Nam diễn viên cho thấy sự lúng túng của người cha khi bám víu tôn giáo để lý giải hành vi của con trai, đồng thời vẫn rất yêu thương con dù không chấp nhận sự thật.
Nicole Kidman lại có thời lượng xuất hiện nhiều hơn ở nửa sau phim. Xuyên suốt tác phẩm, "thiên nga Australia" giữ vẻ ngoài sắc sảo, ngọt ngào và biến chuyển cảm xúc thông qua đôi mắt. Cô diễn tả tình thương thông qua ánh mắt trìu mến, những lời thủ thỉ động viên con mỗi ngày.
Cuối phim, minh tinh phô diễn kỹ năng diễn xuất điêu luyện trong trường đoạn đối đầu với toàn hệ thống để bảo vệ Jared cùng ánh mắt giận dữ. Sau đó, với đôi mắt run run, chực trào nước mắt, Nicole lại nhẹ nhàng trong phân cảnh tâm tình cùng con trai.
Kết hợp với hai diễn viên lão làng của điện ảnh thế giới, Lucas Hedges vẫn có nhiều đất diễn để khắc họa những xung đột nội tại của Jared. "Chàng thơ mới của dòng phim độc lập" thể hiện rõ sự loay hoay trong việc cân bằng giữa đức tin và bản ngã, tiếp cận với Love in Action bằng thái độ trung dung cho đến khi cậu chứng kiến nhiều bất công tồn đọng trong tổ chức.
Lucas cho thấy khả năng nhập vai và chuyển biến cảm xúc linh hoạt: Khi cam chịu trước sự gay gắt của gia đình, khi chân thành thấu hiểu các đồng môn, khi giận dữ đối đầu với sự hà khắc vô lý của tổ chức, lúc lại hạnh phúc vì được bước trên con đường riêng. Vai diễn mang về cho anh đề cử "Nam diễn viên chính phim điện ảnh chính kịch xuất sắc' tại giải thưởng Quả Cầu Vàng 2018.
Boy Erased còn quy tụ nhiều gương mặt là người đồng tính công khai như diễn viên, đạo diễn người Canada Xavier Dolan và ca sĩ Troye Sivan đến từ Australia. Họ hóa thân vào những nhân vật tham gia Love in Action, mang theo nhiều câu chuyện, góc nhìn và lựa chọn sống khác nhau của những người thuộc cộng đồng LGBTIQ+.
Xuyên suốt tác phẩm, đạo diễn Joel Edgerton chọn tone màu lặng với độ bão hòa thấp để diễn tả tâm trạng u uất của các nhân vật. Đồng thời, cách sắp xếp góc quay và thiết lập bối cảnh cũng khiến người xem cảm nhận được sự gò bó, lạc lõng của những cá nhân khác biệt trước một thế lực lớn hơn.
Boy Erased cho thấy sự cay nghiệt của "liệu pháp chuyển đổi giới tính", nhấn mạnh rằng kỳ thị giới tính vẫn tồn đọng sâu sắc trong lòng nước Mỹ. Cả Jared, Nancy và Marshall đều là nạn nhân của chương trình này bằng nhiều cách khác nhau. Dù thế giới đã cởi mở hơn, những người thuộc cộng đồng LGBTIQ+ vẫn phải từng ngày tự đứng lên đấu tranh cho quyền lợi và mạng sống của mình.
Năm 2018, thời điểm bộ phim ra mắt, 36 tiểu bang tại Mỹ vẫn còn hợp pháp hóa chương trình này và hơn 700.000 người trong cộng đồng đã bị ảnh hưởng. Theo báo cáo của NBC News vào năm 2022, "liệu pháp chuyển đổi giới tính" tiêu tốn hơn 9 tỷ USD ngân sách nước Mỹ, liên quan đến việc giải quyết những hệ quả về sức khỏe tâm thần, tự sát... của những người tham gia.
Phong Kiều
Chuyên mục 'Mỗi tuần một phim hay' cập nhật bài viết tại mục Phim trên Ngôi Sao lúc 0h thứ 6 hàng tuần. Mỗi bài viết giới thiệu một phim nổi tiếng của Việt Nam hoặc quốc tế với chủ đề đồng nhất trong tháng. Tháng 6, Pride Month (Tháng tự hào LGBT), ban biên tập gửi đến độc giả "Những cuốn phim cầu vồng".
