Cuối tuần qua, thị trường xăng dầu trong nước tiếp tục được “đốt nóng” bởi thông tin dầu thô trên thế giới đã vọt cao tới mức kỷ lục: 67 USD/thùng dầu Brent. Chỉ trong vòng 3 tuần trở lại đây, giá dầu đã tăng thêm 14% và tăng khoảng 46% so với cùng kỳ năm ngoái.
Nhiều khả năng giá xăng dầu sẽ tiếp tục bị điều chỉnh lần thứ 3 kể từ đầu năm. |
Trả lời Tiền Phong, ông Bùi Ngọc Bảo, Phó tổng giám đốc Tổng công ty xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), doanh nghiệp đang chiếm 60% thị phần xăng dầu VN, cho biết: “Tại thời điểm này, với mỗi lít xăng, trung bình Petrolimex đang phải bù lỗ 700 đồng/lít; với dầu diezel là 2.000 đồng/lít; dầu mazut là 1.500 đồng/lít. Mỗi ngày, Petrolimex đang phải bỏ ra gần 30 tỷ đồng bù lỗ”.
Trên thực tế, không chỉ doanh nghiệp mà bản thân Nhà nước cũng đang rất thiệt thòi. Tính chung cả năm 2005, ngân sách Nhà nước có thể phải bù lỗ hơn 12.325 tỷ đồng xăng dầu.
“Giá dầu liên tục tăng, Bộ Tài chính biết các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu đang rất khó khăn. Nếu nới rộng biên độ trong nước chúng ta sẽ giảm bớt thua lỗ cho các doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng này.
Tuy nhiên, xăng dầu là đầu vào của nhiều ngành sản xuất quan trọng. "Việc điều chỉnh cần tính toán tránh gây ảnh hưởng nặng nề đến nền kinh tế”, Thứ trưởng thường trực Tài chính Trần Văn Tá tỏ ra khá cẩn trọng khi phát biểu về vấn đề này.
Hôm qua, trước luồng thông tin cho rằng lần tăng giá này có thể Nhà nước tính tới việc “mở biên độ” (± 10% đối với xăng dầu), một quan chức Bộ Tài chính đã cho biết khả năng: Giá xăng có thể tăng theo phương án điều chỉnh.
Chẳng hạn: Với xăng Ron A92 đang bán với giá 8.800 đồng/lít thay vì mở biên độ tối đa là 880 đồng/lít, giá mới có thể tăng cao hơn chút ít.
“Lẽ tất nhiên, Nhà nước không thể mãi bù lỗ và để xăng dầu chảy máu. Tuy nhiên, trước mắt chưa tính đến việc điều chỉnh hết giá các loại dầu, có chăng thì điều chỉnh dầu mazut”, quan chức này cho hay.
Việc điều chỉnh sẽ diễn ra vào thời gian nào? Tuy không công bố thời gian một cách chính xác nhưng quan chức này cũng cho biết thêm: “Chắc không còn bao lâu nữa!”.
Thực tế cho thấy cứ mỗi lần giá xăng dầu trong nước điều chỉnh là các ngành sản xuất, tiêu dùng, dịch vụ lại đứng trước khả năng chuyển sang mặt bằng giá mới.
Trong 2 lần điều chỉnh giá xăng dầu từ đầu năm đến nay, để kiềm chế lạm phát và đạt được mục tiêu tăng trưởng, ngay sau khi phát lệnh điều chỉnh, Chính phủ đã ban hành những biện pháp bình ổn giá quyết liệt.
Theo đó, không cho phép các ngành sản xuất có tác động mạnh đến nền kinh tế (sắt thép, xi măng, than, điện) tăng giá bán ra; tiến hành thanh kiểm tra bất cứ doanh nghiệp nào có ý định “đòi” nâng giá điều tiết thị trường tiền tệ bằng lãi suất ổn định, tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc...
Tính đến thời điểm này, những quyết sách đó tạm thời vẫn hiệu quả.
Tuy nhiên, nếu lần điều chỉnh xăng dầu thứ 3 trong năm xảy ra (tức là chỉ trong vòng 2 năm liên tiếp, giá xăng dầu 6 lần được điều chỉnh) thì thị trường giá cả trong nước có tiếp tục "ngoan ngoãn" tuân theo?
Nhận định chung của các chuyên gia kinh tế: Chắc chắn những biện pháp bình ổn giá kể trên sẽ vẫn tiếp tục được áp dụng nhằm đạt hiệu quả ổn định lạm phát và giữ mục tiêu tăng trưởng.
Tuy nhiên, khi phân tích hệ quả của việc bình ổn này, Tiến sĩ Trần Đinh Thiên, Trưởng bộ môn Kinh tế vĩ mô (Viện Nghiên cứu Kinh tế, ĐH KHXHNV), đã thẳng thắn chỉ ra rằng: “Giá xăng tăng, lẽ đương nhiên sẽ kéo theo nhiều thứ giá trên thị trường thay đổi. Điều quan trọng, thay vì khiến giá cả các mặt hàng tiếp tục bị “nén”, dẫn đến giá “ảo”, khuyến khích DN dựa dẫm, Nhà nước nên để thị trường tự điều tiết, cân bằng”.
Còn Trưởng phòng Kinh doanh một Tổng Cty lớn thì than thở: “Cứ mỗi lần nghe tin Nhà nước điều chỉnh giá xăng dầu và đề nghị doanh nghiệp cắt giảm chi phí chứ không được tăng giá, các doanh nghiệp lại đau đầu bởi cho đến giờ phút này, cái gì cắt được thì đã cố cắt cả rồi”.
Không chỉ xăng dầu nóng mà tuần qua, thị trường trong nước cũng diễn biến theo chiều hướng đi lên. Tại các siêu thị TP HCM, nhiều mặt hàng tiêu dùng đã chính thức được nâng giá từ 5-10% (ở Hà Nội việc tăng giá diễn ra không đáng kể và chỉ nhỏ lẻ một số mặt hàng).
Trước cú huých tăng lãi suất cơ bản từ FED (Cục Dự trữ Liên bang Mỹ), mặc dù vừa nâng lãi suất cơ bản huy động vốn lên cao hơn rất nhiều so với mức trần của Ngân hàng Nhà nước, nhưng nhiều Ngân hàng thương mại trong nước vẫn không hề giấu diếm: Sẽ tiếp tục theo đuổi lãi suất hấp dẫn để thu hút tiền gửi.
Giá vàng đột ngột tăng thêm hơn 10.000 đồng/chỉ (vàng SJC bán ra ngày 14/8 là 848.000 đồng/chỉ) do biến động của tỷ giá euro so với đồng đô la khiến người dân không khỏi lo ngại có một cơn sốt vàng bất ngờ và đột biến như năm ngoái 2004 (chỉ trong 3 tháng giá vàng nhảy vọt thêm gần 500 ngàn đồng/lượng).
Mặc dù Tổ điều hành trong nước đưa ra dự báo: Chỉ số giá tiêu dùng tháng 8 sẽ tăng khoảng 0,3% nhưng nếu giá xăng dầu được điều chỉnh trong tháng này thì e lạm phát 8 tháng đầu năm sẽ khó dừng ở mức 5,9% như dự kiến.