Tập 5 "Beauty Talk" với chủ đề "Dấu hiệu nhận biết và cách điều trị viêm da cơ địa" vừa phát sóng vào 14h, ngày 3/10, trên chuyên trang Ngôi sao. Tham gia chương trình, Ths.BS Nguyễn Văn Hoàn, Giám đốc Điều hành Phòng khám chuyên khoa da liễu Maia & Maia, có những chia sẻ về nguyên nhân, biểu hiện cũng như các phương pháp điều trị viêm da cơ địa.

Những biểu hiện của viêm da cơ địa

Bác sĩ Văn Hoàn cho biết viêm da cơ địa là bệnh lý khá phổ biến trong ngành da liễu. Đây là bệnh lý phát ra từ bên trong cơ thể của những người có cơ địa dị ứng. Biểu hiện bên ngoài là: khô, đỏ, bong da, mụn nước... và có tính chất tái phát nhiều lần. Bệnh không gặp ở một lứa tuổi nhất định, có thể từ nhũ nhi (vừa sinh ra), 5-7 tuổi, lứa tuổi dậy thì và 60-70 tuổi. Viêm da cơ địa không phải bệnh truyền nhiễm, không có tính lây lan nhưng có tính chất di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Bệnh lý này thường xảy ra với những người bệnh có cơ địa dị ứng sẵn từ bên trong cơ thể, có tính mẫn cảm với yếu tố môi trường. Theo đó, khi tiếp xúc với môi trường có tính chất dị ứng đủ mức độ, thời gian, cơ thể sẽ bắt đầu xuất hiện một số triệu chứng, gây tổn thương trên da. Các yếu tố gây viêm da gồm: nước, xà phòng, chất tẩy rửa, hóa chất; sự thay đổi của thời tiết, môi trường, sống trong điều kiện nguồn nước không đảm bảo... Triệu chứng sớm nhất là ngứa, mụn nước, bong da, đôi khi là sẩn ngứa kèm theo phát ban trên cơ thể.

Nhiều bệnh lý về da có chung triệu chứng giống nhau. Để phân biệt viêm da cơ địa với những bệnh về da khác, chủ yếu dựa vào tiến triển, triệu chứng xuất hiện theo những thứ tự khác nhau và điều kiện xuất hiện là sự tiếp xúc với môi trường có tính chất dị ứng. Ví dụ: ngoài đỏ da, cần phải có mụn nước (người xưa hay gọi là tổ đỉa - mụn nước xếp thành từng đám và rất ngứa). Đa số những người bị tổ đỉa, khi mụn vỡ, sẽ có tiến triển hình thành nên vùng khô da, các lớp vẩy bong đi bong lại nhiều lần, kèm theo triệu chứng ngứa, khó chịu toàn thân.

Bác sĩ Hoàn cho biết thêm, với những em bé gặp tình trạng viêm da cơ địa, thường là do làn da chưa trưởng thành. Theo nhiều nghiên cứu, khi em bé lớn dần lên, làn da sẽ được bổ sung chất bảo vệ, cơ thể tự thay đổi, miễn dịch tăng thì khả năng điều chỉnh với môi trường tốt hơn. Từ đó, các biểu hiện viêm da cơ địa sẽ giảm theo thời gian. Khoảng 50% trẻ 5 tuổi có biểu hiện viêm da cơ địa nhưng tới khi lên 10 tuổi, các triệu chứng có thể tự biến mất. Khoảng 10% bị tái đi tái lại nhiều lần và viêm da cơ địa có tính chất mãn tính, kéo dài đến tuổi trưởng thành hoặc tới khi về già. Tuy nhiên, không phải ngẫu nhiên làn da trẻ "có thể tự trưởng thành". Trẻ bị viêm da cơ địa cần sự chăm sóc tỉ mỉ từ cha mẹ cũng như việc sử dụng các sản phẩm điều trị đúng cách. Điều này giúp kiểm soát bệnh và các biểu hiện giảm dần theo thời gian.

Trong trường hợp không được thăm khám, điều trị và chăm sóc cẩn thận, trẻ có thể bị nhiễm trùng da, biểu hiện bệnh lý không thể kiểm soát. Đặc biệt, trẻ nhỏ thường không dừng được phản xạ gãi khi ngứa khiến chỗ tổn thương bị xước; hoặc nặng hơn, tổ chức da vùng đó có thể dày lên và cứng khi bị chà sát liên tục. Trong các trường hợp cấp tính, trẻ còn gặp hiện tượng bội nhiễm hay còn gọi là viêm da cơ địa bội nhiễm gây sốt. Ngoài ra, liên cầu và tụ cầu có thể tấn công qua làn da mỏng, yếu của em bé đi vào máu, gây ra các biểu hiện toàn thân như: viêm cơ tim, viêm thận... hay viêm phổi. Viêm phổi trên nền em bé bị viêm da cơ địa là tình trạng rất hay gặp phải.

Chia sẻ về thời điểm nên tới gặp bác sĩ, Giám đốc Maia & Maia cho biết với những trẻ sơ sinh sở hữu gen hoặc làn da nhạy cảm, xuất hiện những biểu hiện như đỏ da, khô da, ngứa ngáy, khó chịu, bỏ ăn, bỏ bú... cha mẹ nên đưa bé tới gặp bác sĩ.

Ngoài ra, theo nhiều nghiên cứu, nếu cha hoặc mẹ bị viêm da cơ địa, 50% em bé có thể mắc bệnh lý này. Còn nếu cả hai cùng gặp tình trạng bệnh lý n ày, tỷ lệ trẻ mắc phải là 80%. Trong trường hợp này, ngay sau khi trẻ được sinh ra, người chăm sóc nên sử dụng kem dưỡng ẩm trong vòng 24 giờ đầu nhằm tăng cường chất bảo vệ da, giúp hệ thống miễn dịch của em bé được nâng cao và hỗ trợ quá trình chống chịu lại môi trường. Nhưng cách sử dụng sản phẩm, liều lượng... cần phải hỏi ý kiến của bác sĩ chuyên khoa da liễu.

Phương pháp điều trị

Ths.BS Nguyễn Văn Hoàn khẳng định viêm da cơ địa có thể điều trị và kiểm soát hoàn toàn. Nghĩa là các biểu hiện lâm sàng trên cơ thể người bệnh sẽ biến mất, trở về trạng thái giống như người bình thường nhưng vẫn mang gen viêm da cơ địa. Người bệnh có thể tái phát khi tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng như: sử dụng nước thường xuyên (kể cả nước sạch), xà phòng, chất tẩy rửa, hóa chất; gần gũi với động vật, những nơi có nhiều cây cỏ, côn trùng. Do đó, sau khi khỏi, người bệnh cần sử dụng một hệ thống sản phẩm để chăm sóc da. Quá trình đó phải được lặp đi lặp lại nhiều lần.

"Viêm da cơ địa là bệnh lý có thể kiểm soát nhưng cần có chế độ chăm sóc mới duy trì được kết quả tốt. Ngược lại, người bệnh có thể tái phát bất cứ lúc nào", bác sĩ cho biết.

Việc điều trị viêm da cơ địa tùy vào mức độ khác nhau. Trong tình trạng bệnh nhẹ, người bệnh chỉ cần dùng các sản phẩm dưỡng ẩm như: sữa tắm có tác dụng nâng miễn dịch của da, bổ sung dưỡng chất tăng khả năng hàn gắn của da. Tiếp theo là sản phẩm tăng khả năng giữ nước cho da, giúp nước không thoát ra khỏi vùng viêm, giúp da dần hồi phục.

Bác sĩ lưu ý với những sản phẩm bôi ngoài da, cần sử dụng đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ, không nên lạm dúng, bôi trong thời gian dài, hàm lượng cao, không đúng chỉ dẫn, dễ nhận lại những hậu quả đáng tiếc. Đặc biệt là sản phẩm chứa Corticoid. Trẻ nhỏ sử dụng Corticoid trong một thời gian dài, da sẽ bị mỏng đi, nhạy cảm, có thể ngoài viêm da cơ địa sẽ bị những triệu chứng khác như: phản ứng mạnh mẽ với môi trường, hoặc cực kỳ nhạy cảm, và khó phục hồi sau này. Người lớn có thể bị mỏng da, giãn mạch, tăng sinh mạch máu trên da. Thậm chí, những người lạm dụng có thể bị tăng nám, gặp hiện tượng tăng sắc tố hoặc rối loạn các tuyến trên da như: tuyến mồ hôi, tuyến bã... hoặc biểu hiện toàn thân như: mọc nhiều lông, hiếm gặp là suy tuyến thượng thận.

Bà Văn Thị Ngọc Hải, Chủ tịch Tập đoàn Dược mỹ phẩm châu Âu (EUPC Group) cho biết những người bị viêm da cơ địa cần sử dụng dược mỹ phẩm chất lượng, hiệu quả thực sự để đảm bảo hỗ trợ được cho bệnh nhân. "EUPC Group có một danh mục sản phẩm đáp ứng mọi nhu cầu, mọi giai đoạn bệnh; kể cả cho chăm sóc hàng ngày, sau điều trị. Các sản phẩm được sử dụng cho đối tượng từ trẻ sơ sinh đến người lớn tuổi", bà Hải chia sẻ.

Ở những bệnh nhân nặng, kèm theo biểu hiện như: bong da từng mảng, mụn nước, da đỏ... thậm chí có biến dạng vùng khớp - nơi bị viêm da cơ địa, phác đồ điều trị cần thay đổi. Người bệnh có thể phải sử dụng sản phẩm đặc trị tốt hơn như: chống viêm, điều hòa miễn dịch, kem dưỡng ẩm, sữa tắm... hay kết hợp điều trị công nghệ cao như laser. Các phương pháp này giúp hàn gắn tổn thương nhanh chóng, đảm bảo phục hồi tổn thương cơ thể. Hoặc với những trường hợp thoái lui viêm da cơ địa nhưng để lại hậu quả như bị thâm, bác sĩ sẽ phải sử dụng phác đồ điều trị có biến chứng; sản phẩm phục hồi da, trị thâm, dưỡng, laser.

"Điều quan trọng là người bệnh cần tìm tới các cơ sở hoặc phòng khám được Sở Y tế cấp phép; có danh mục kỹ thuật điều trị bệnh rõ ràng; và bác sĩ có chuyên môn, chứng chỉ hành nghề. Như vậy, bệnh mới có thể được điều trị đúng, dứt điểm. Ngoài ra, người bị viêm da cơ địa nên tẩy giun hai lần một năm để tránh nhiễm thêm giun đường ruột với biểu hiện là khô da và khiến tình trạng viêm da cơ địa thêm nặng lên", vị bác sĩ kết luận.

Ths.BS Nguyễn Văn Hoàn có hơn 15 năm kinh nghiệm khám và điều trị chuyên khoa da liễu, Thẩm mỹ. Ông tốt nghiệp thạc sĩ Da liễu trường Đại học Y Hà Nội năm 2014; và liên tục tham gia các khóa học trong và ngoài nước từ năm 2016 tới năm 2021 như: Hàn Quốc, Mỹ, Thái Lan, Singapore... Hiện ông là giám đốc phụ trách chuyên môn tại Phòng khám chuyên khoa da liễu Maia & Maia trong các lĩnh vực: điều trị các bệnh lý da liễu, thẩm mỹ, laser công nghệ cao người lớn, trẻ em; viêm da cơ địa, mề đay, nấm da, nấm móng, vảy nến; điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục (sùi mào gà, u mềm lây, lậu, ghẻ...). Ngoài ra, bác sĩ cũng có thế mạnh trong điều trị thẩm mỹ da nội khoa (không phẫu thuật) như: rụng tóc, điều trị sắc tố; nâng cơ, trẻ hóa da mặt bằng các phương pháp thẩm mỹ công nghệ cao...

Như Ý