Mai Thanh Hải. |
Chuyện học của Hải cũng lạ, dường như Hải đến trường không phải để học mà là để... chơi. Số giờ Hải vắng mặt vượt trội số giờ Hải có mặt trong lớp. Khi nào Hải đến trường, khi nào Hải ra khỏi trường, sinh viên, giảng viên đều biết bởi ít khi Hải đi một mình, thường "bìu ríu" theo một đám đi xe đẹp, đeo khuyên tai, mặc đồ hàng hiệu. Đám này không thích dựng xe chung với các sinh viên "bình dân", phải gom riêng một góc, lúc đến, lúc đi phải rồ máy, nẹt ga, bốc đầu, phụt khói đồng loạt.
Đang là nhân viên của Tổng công ty XNK tổng hợp, Bộ Thương mại, sau khi "dùi mài" tại Đại học Ngoại thương và "tu nghiệp" tiếp ở Australia, Hải chuyển sang làm cán bộ phòng quản lý giấy phép XNK Hà Nội, rồi tiếp đến là cán bộ Vụ XNK, Bộ Thương mại. Chuyện Hải "tu nghiệp" ở Australia, có người cho rằng thực chất gia đình cho "cậu ấm" cách ly ở hải ngoại để tách khỏi "nàng tiên trắng" mà cậu trót đánh bạn từ thời sinh viên trong nước. Người ta cũng đồn thổi rằng từ hải ngoại trở về, cậu lại tiếp tục mò đến với "hàng trắng". Quá trình công tác ở Hà Nội rồi lên bộ, Hải không thể hiện tài năng, công trạng gì đặc biệt, duy chỉ có cái cách Hải thể hiện mình là người lắm tiền và sành điệu thì các "đồng đội" phải bái phục. Sau khi Hải bị bắt, có báo đăng Hải từng sở hữu những chiếc xe du lịch cao cấp Lexus, Land Cruiser, đi đâu, việc gì dùng xe nào đều phân minh rạch ròi, không "chơi" lẫn lộn.
Phan Thu Ngân, vợ Hải. |
Ngày Hải đang chinh phục trái tim hoa hậu Phan Thu Ngân, PV Tiền Phong thấy Hải đưa rước người đẹp không thuần chủng một loại xe nào, lúc Mercedes, khi Toyota Crow, thi thoảng lại là BMW... Đám cưới của Hải cũng đáng ghi nhớ, Hải tổ chức cưới ở 2 nơi, đều khách sạn 5 sao: 12/9/2002, tại khách sạn Omni (TP HCM), ngày 22/9/2002, tại khách sạn Mélia (Hà Nội). Ngoài ra, để có được bộ ảnh cưới thơ mộng, cô dâu chú rể còn lên tận Đà Lạt để lấy cảnh nền. "Tình phí" trước khi cưới cũng tốn kém. Suốt cả năm trời "cưa cẩm" người đẹp đất Sài thành, lịch hàng tuần của Hải: thứ sáu, bay Hà Nội - TP HCM; chủ nhật, bay TP HCM - Hà Nội; thứ hai, "nấu cháo" điện thoại di động; thứ ba, "nấu cháo" tiếp... Sau ngày cưới, Hải trả lời phỏng vấn về vợ: "Ngân không trang điểm nhiều, đặc biệt, rất cá tính và khó cưa". Còn vợ Hải nói về chồng: "Chân thành, dễ thương, mê bóng đá và đặc biệt có tài kể chuyện hài hước". Tiếc rằng, giờ đây Hải đã mang sự "dễ thương" và những câu chuyện hài hước vào trại tạm giam, gửi cô vợ trẻ đẹp với đứa con hơn một tuổi lại với ông bà nội.
Một người biết Hải từ thời sinh viên kể: Hải tiêu tiền như phá, bốc lên thì Thạch Sùng cũng... bé. Vì vậy mà Hải cũng lắm khi nợ tiền nhà hàng, quán bar, lâu dần thành thói quen, Hải cũng thích nợ và khoái được nợ. Người này còn cho biết thêm, ngay cả khi đã đi làm, Hải bỏ mặc cả những "trát" đòi tiền của mạng di động, cho đến khi lên tới cả trăm triệu đồng thì bố mẹ Hải đành trả thay cho Hải.
Đến trường Đại học Ngoại thương, thông tin ban đầu là Hải có bằng đại học tại chức. Thế nhưng, tại khoa đào tạo tại chức, một cán bộ có trách nhiệm khi nghe đến tên Mai Thanh Hải đã nói ngay: "À, Hải con ông Dâu, cậu ta không học tại chức mà học hệ mở. Các anh lên phòng đào tạo mà hỏi nhé". Tại phòng đào tạo, một cán bộ cho biết: "Tôi nhớ cậu này, cậu ta học khoá 28 (vào trường năm 1990), mải chơi "đúp" xuống khoá 29. Thi lại lẹt đẹt, nhiều môn nợ xuống các khoá sau nữa". Một nữ cán bộ khác nhiệt tình: "Để chúng tôi tra giúp các anh xem cậu ta tốt nghiệp khoá nào". Các quyển sổ theo dõi việc cấp bằng tốt nghiệp được mở ra, người cán bộ đào tạo căng mắt tìm hết khoá 28, 29, 30 rồi đến khoá 33 cũng không ra tên Mai Thanh Hải. Chị nhìn các phóng viên nhoẻn miệng cười: "Hệ mở trường tôi chỉ mở "rốn" đến khoá 33 là hết các anh ạ". Thông tin về quá trình "tu nghiệp" của cựu sinh viên Mai Thanh Hải ở Đại học Ngoại thương chỉ vẻn vẹn có vậy. Lúc tiễn các phóng viên ra cửa, ông cán bộ khoa tại chức nói thêm: "Học hành như cậu ta thì ai mà dám cấp bằng".
Sau khi Mai Thanh Hải bị bắt, có người thắc mắc vì sao đối tượng này lại bị bắt sau, chứ không phải bắt trước "sếp" Lê Văn Thắng. Thắc mắc này là có cơ sở. Theo một nguồn tin của báo Tiền Phong, đơn tố giác Hải nhận tiền chạy quota cho một doanh nghiệp dệt may đã được gửi tới cơ quan có trách nhiệm từ cuối tháng 8/2003. Lá đơn tố giác này cho biết, thông qua một số đối tượng trung gian, Hải đã nhận của công ty Qualitex (Công ty liên doanh hàng dệt may, địa chỉ tại km7, quốc lộ 5, Trâu Quỳ, Gia Lâm, Hà Nội) 510 triệu đồng, để "chạy" quota 70.000 tá sản phẩm may mặc sang thị trường Mỹ. Tiền đã trao, nhưng "cháo" múc được chỉ là quota cho 28.000 tá sản phẩm, lại được Bộ giải thích là hoàn toàn nằm ngoài sự "tác động" của Hải, phía công ty Qualitex cử cán bộ sục đến nhà riêng đòi Hải phải trả lại tiền "thừa".
Từng có biệt danh Hải "Cắm", nhận tiền thì dễ nhưng trả lại người ta thì khó, Hải chỉ trả lại Qualitex (qua một người môi giới) 154 triệu đồng, còn 356 triệu đồng Hải khăng khăng không trả. Phía Qualitex tức mình phát đơn kiện. Vụ việc ầm lên ở Bộ Thương mại, đơn được gửi lên cả các cở quan cấp cao hơn, rồi được chuyển đến Công an thành phố Hà Nội (Phòng Cảnh sát Kinh tế). Mặc dù Hải đã kịp trả lại tiền cho anh "cò" quota để anh này chuyển trả doanh nghiệp, song nhiều người cho rằng hành vi của các đương sự đã cấu thành tội "nhận hối lộ" và "môi giới hối lộ". Tuy nhiên, khá lạ lùng lại có người cho rằng, đây chỉ là quan hệ "dân sự", vì vậy sự việc cứ lùng nhùng khiến nhiều người quan tâm ngỡ là đã bị "chìm xuồng".
Ngày 15/9, Cơ quan An ninh điều tra, Bộ Công an thực hiện lệnh bắt khẩn cấp đối tượng Lê Văn Thắng. Trước đó một ngày, Công an Hà Nội kịp chuyển hồ sơ vụ việc Mai Thanh Hải sang Viện KSND TP Hà Nội để cơ quan này nghiên cứu lại và có quan điểm chính thức có khởi tố vụ án hình sự hay không. Sau đó, Công an thành phố Hà Nội đã chuyển hồ sơ cho Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an vào ngày 22/9. Vào chiều 30/9, Bộ Công an tống đạt quyết định khởi tố bị can và thực hiện lệnh bắt tạm giam "cậu ấm" Mai Thanh Hải.
Dư luận cũng đang đặt câu hỏi là ngoài 2 vụ việc nổi cộm (có đơn của doanh nghiệp đi "mua" quota tố cáo) dẫn đến "bục" ra vụ Lê Văn Thắng và vụ Mai Thanh Hải, cơ quan chức năng liệu có làm rõ được những dấu hiệu về hàng loạt vụ việc tiêu cực kiểu này, nếu chỉ dựa vào những sự "khập khênh" giữa quota được cấp với năng lực thực sự của doanh nghiệp?
Câu trả lời là có. Từ tháng 8/2003, Công an TP Hà Nội đã phát hiện ra hàng loạt sự "khập khênh" như vậy. Điển hình là Công ty TNHH VIT Garment được cấp quota 18.800 tá sản phẩm, với lời khai trong hồ sơ xin cấp quota là doanh nghiệp này có 2.508 thiết bị và 4.000 công nhân, nhưng thực tế doanh nghiệp này đang xây dựng nhà xưởng và chỉ có 1.658 lao động đang học việc. Một trường hợp khác, Công ty Việt Pacific Clothing cũng đang xây dựng nhà xưởng, chưa có thiết bị, không một nhân công, nhưng khai khống lên là có gần 2.800 thiết bị, 3.000 lao động, để được cấp quota 20.800 tá sản phẩm...