Cô dâu Việt trên xứ Đài (phần 1) |
Cô dâu Việt trên xứ Đài (phần 2) |
"Nếu đi làm ở ngoài có thể sẽ kiếm được thêm chút đỉnh tiền, nhưng vào đây làm tôi có thể giúp được các chị em cùng cảnh ngộ với mình. Tôi đã trải qua những ngày buồn tủi, khổ cực, không có tương lai và đầy nước mắt. Bảy năm sống ở ĐL thì tôi chỉ mới biết đến hạnh phúc và niềm vui trong ba năm gần đây mà thôi”, Thu Thảo, ở TP Đài Bắc, nhân viên cũ của Tổ chức Eden, ngậm ngùi kể.
Thảo kể trong tiếng thở dài, 7 năm trước không có nhiều người VN ở đây như bây giờ. Hơn hai năm trời, cô không có lấy một người bạn, có chuyện gì cũng chẳng biết san sẻ cùng ai, vợ chồng thì cứ cãi nhau hoài vì không hiểu nhau và bất đồng ngôn ngữ. May là Thảo chưa bị đánh đập gì nhiều...
Hồi mang thai đứa con thứ hai, một buổi chiều đi làm về Thảo nhờ ông xã đưa đi khám thai thì bị chồng mắng té tát: “Người gì mà đi đâu cũng phải nhờ vả, làm cái gì cũng không được, đi đường cũng không biết đi, chữ cũng không biết đọc, chẳng làm được gì cả...”. Biết chồng vì áp lực công việc căng thẳng nên nổi nóng nhưng sao nước mắt Thảo cứ trào ra.
Chị Nguyễn Thị Thu (phải), 47 tuổi, có chồng Đài Loan 62 tuổi. Ngày ngày chị đi bán ở cửa hàng, tằn tiện làm mỗi tháng gửi về nước được 5.000 - 6.000 đài tệ giúp gia đình. |
“Thôn văn hóa VN” ở Bạch Hồ (tỉnh Đài Nam) nằm trên đường lên khu du lịch suối nước khoáng Guanzihling. Nơi đây có bán thức ăn và một số thực phẩm mang từ VN sang, lại còn có dàn karaoke với các bài hát VN, cải lương có, nhạc trẻ cũng có do một người ĐL có vợ là người VN đầu tư, bếp trưởng là một người ĐL, còn các nhân viên phục vụ, nấu bếp, dọn rửa là năm người phụ nữ VN.
Lúc PV Tuổi Trẻ đến, chị Nguyễn Thị Thu, 47 tuổi, là người lớn tuổi nhất trong nhóm, đang dọn bữa trưa cho mấy chị em từ những món ăn thừa trong cửa hàng. Chị Thu làm ở đây được hai năm, trước đó chị ở nhà trồng măng với ông chồng 62 tuổi, xin mãi chồng mới cho ra đây bán. Trung bình mỗi giờ làm việc chị được trả 70-75 đài tệ, tính ra mỗi tháng được 18.000 đài tệ.
Tằn tiện lắm mỗi tháng chị mới gửi về nhà được 5.000-6.000 đài tệ, bên này tiền ai kiếm nấy xài, ông chồng 62 tuổi vẫn phải đi làm thợ xây dựng, khi nào không có việc thì ở nhà trồng măng bán... Chị Thu bảo: “Cắn răng mà sống thôi, những việc mà người ta không muốn làm mới tới tay mình, kiếm được việc như vầy là tốt lắm rồi!...”.
Một nghiên cứu về các cô dâu VN của giáo sư Wang Hong-zen thuộc ĐH Tam Kang cho thấy: vì lý do kinh tế nên phần lớn các cô dâu đều muốn đi làm để có tiền gửi về nhà hoặc tiêu dùng riêng cho mình (phần lớn là để dành tiền gửi về gia đình).
Một bộ phận khác không thể chịu được sự giám sát quá chặt chẽ của gia đình chồng nên muốn ra ngoài đi làm để được tự do hơn. Trong khi đó đa số ông chồng ĐL đều không muốn vợ đi làm để có thể kiểm soát vợ. Theo họ, công việc chủ yếu của nàng dâu là làm việc nhà (tất nhiên không thể có tiền lương), vì vậy các cô dâu VN luôn sống lệ thuộc nhà chồng.
Theo lời kể của chị Hồng ở Phong San (ngoại ô TP Cao Hùng), mỗi ngày khi chồng đi làm thì bà mẹ chồng xuất hiện và bắt chị làm mọi việc, từ quét nhà, lau nhà, dọn rửa chén, nấu cơm như người giúp việc. Niềm vui lớn nhất của chị là được chồng lâu lâu cho đi “shopping”. Chị Hồng cười bảo: “Nói là đi mua sắm chứ toàn đi coi không à, ông chồng tôi "kẹo" lắm!”.
Thông thường các cô dâu VN sống thành từng nhóm gần nhau vì các ông chồng hay rủ nhau sang VN cưới vợ, nhưng nhiều cô dâu VN cho biết họ rất ít khi liên lạc và gặp nhau vì sự cấm đoán của nhà chồng, đặc biệt là việc đi ra ngoài một mình.
Loan, 25 tuổi, qua ĐL giữa năm 2003 làm vợ một người đã có một vợ và hai con (trai 10 tuổi, gái 5 tuổi). Mang tiếng là được cưới về nhưng Loan suốt ngày quần quật với công việc nhà như con ở. Bà mẹ chồng thì luôn miệng nói thẳng: “Đã bỏ tiền ra mua về thì phải làm cho xứng đồng tiền bát gạo”.
Tưởng sang ĐL là bước đổi đời và có tiền gửi về cho cha mẹ ở VN, nhưng ngày thì làm việc như con ở, đêm về chỉ biết khóc, chị đòi về VN, đòi ly dị. Bà mẹ chồng nói nếu ly dị phải trả lại tiền làm đám cưới lên đến mấy chục triệu đài tệ. Qua được gần hai tháng thì Loan có thai, nhưng cả chồng và mẹ chồng đều bắt cô phải phá thai. Loan phản đối liền bị đánh ngay trong bệnh viện và bỏ mặc cô tự quyết định. Phá thai xong về chưa nghỉ thì đã bị mẹ chồng bắt làm quần quật việc nhà, đã vậy đêm đến phải “phục vụ” chồng nên một lần nữa cô phải vào viện vì đau bụng và ra máu.
Loan kể trong nước mắt: “Gia đình tôi nghèo lắm, cũng muốn qua đây lấy chồng, chồng thương cho ra ngoài đi làm đặng gửi tiền về cho má tôi đau ốm suốt ngày. Mà chồng có được như người thường đâu, ông này bị tật hai chân”. Loan bảo làm đám cưới xong cha mẹ cô ở quê nhà chỉ nhận được có 4 triệu đồng rồi thôi.
Giấc mơ của Loan cũng như nhiều cô gái trẻ mà tôi đã gặp trong những cuộc phỏng vấn khi còn ở VN đều nghĩ rằng cuộc sống ở ĐL là thiên đường, “đến nơi chỉ để kiếm tiền gửi về giúp cha giúp mẹ thôi” nên nhắm mắt chấp nhận đánh đổi cả đời mình cho một cuộc hôn nhân ngoại tộc mà không hề biết tương lai thế nào nơi đất khách quê người...
Chị Trang Tuyết Nhi, chủ quán bán thức ăn VN ở Phong San, quán của chị trở thành nơi nhiều cô dâu VN ra đây tâm sự, kể lại chuyện có một cô cũng nhan sắc, chừng hơn 20 tuổi, sang chưa được bao lâu đã bị thằng chồng bắt phải đi “ngồi bàn” (nữ phục vụ trong các quán karaoke) kiếm tiền về cho nó uống rượu. Bữa nào không đủ tiền uống rượu nó đánh “tưng bi”. Sức đàn ông to khỏe như nó đánh phụ nữ nghe thôi đã sợ rồi, vậy mà nó còn lấy quạt máy đánh con nhỏ đến nỗi gãy luôn cả cây quạt. Con nhỏ đi không nổi, phải lết mấy ngày.
Bà mẹ chồng bị liệt nằm ở dưới nhà thấy con trai đánh con dâu không những không can mà còn bò lên lầu đánh ké nữa. Con nhỏ ra báo cảnh sát mấy lần rồi nhưng người ta cũng chỉ xử ly thân, chưa cho ly dị, vậy mà thằng chồng không chịu tha, tìm tới chỗ làm móng tay của con nhỏ đánh. Khi chị Nhi hỏi sống như ở địa ngục sao không về nước, còn trẻ có thể làm lại cuộc đời, cô gái chỉ khóc, vì hộ chiếu, thẻ khám bệnh chồng giấu hết, muốn về mà không được.
Chị Tuyết Nhi chỉ sang bên đường: “Cái cô làm trong tiệm uốn tóc bên đường là người Trà Vinh, mùa đông đứng uốn tóc lạnh run lập cập, vậy mà nói với chồng xin mua cái áo lạnh chồng cũng không cho, tôi thấy thương quá nên đưa cho cô cái áo của tôi đang mặc. Mỗi tháng đi học việc cô chỉ nhận được có 5.000 đài tệ thôi mà mừng rỡ sang khoe với tôi là sắp có tiền gửi về quê rồi. Thật thương, so với mức sống ở ĐL thì số tiền này chẳng là gì...”.
Ở ĐL có đến hơn 87.000 cô dâu VN, nhưng đi đến nhiều nơi chẳng thể nào liên lạc được với một tổ chức hay hiệp hội bảo vệ quyền lợi những cô dâu VN. Thực tế cũng có một số tổ chức phi chính phủ (NGO) của ĐL hoặc các tổ chức mang tiếng là hiệp hội cô dâu nước ngoài, bảo vệ, tư vấn và làm dịch vụ quảng cáo công khai, nhưng thực chất đa số các tổ chức này đều làm môi giới hôn nhân, dịch vụ tổ chức cho các ông chồng ĐL sang VN cưới vợ hoặc đưa đón các cô dâu từ VN sang ĐL.
Một vài nơi cũng đứng ra tổ chức những hoạt động hỗ trợ cô dâu nhưng số lượng thành viên tham gia không nhiều vì những chương trình, cương lĩnh nhằm chăm sóc cuộc sống tinh thần và bảo vệ quyền lợi cô dâu VN không cụ thể và rõ ràng. Riêng Tổ chức Eden có chương trình liên kết giữa các cô dâu VN bằng các lớp học nghề nhưng số lượng này cũng chẳng đáng bao nhiêu so với tổng số cô dâu đang ở ĐL.
Theo chị Nguyễn Thị Kim Thoa, phụ trách chương trình học nghề chuyên dành cho các cô dâu nước ngoài thuộc Tổ chức Eden, trên phạm vi cả ĐL mà đầu năm đến nay Eden chỉ tổ chức được ba lớp học: may vá, nấu nướng, cắt tóc với số lượng người học không quá 20 người/lớp.
Chị Thoa cho biết: “Nhiều gia đình nói thẳng không cho con dâu hoặc cho vợ đi học, thậm chí khi chúng tôi gọi điện đến còn bị gia đình họ mắng chửi trong điện thoại vì rủ rê vợ họ đi ra ngoài. Nhiều gia đình người ĐL không muốn các cô dâu thường xuyên liên lạc và gặp nhau, với lý lẽ rằng: “Nếu ra ngoài, có dịp tiếp xúc, họ sẽ học những tính xấu của nhau”...
"Chồng gần không lấy, lấy chồng xa..." và nước mắt cay đắng đã chảy tràn trên gương mặt các cô dâu VN. Nhưng câu chuyện buồn không dành cho mọi đời xa xứ...
(Còn nữa)