Cây nhãn đến với đất Sông Mã từ 50-60 năm trước khi những người dân Hưng Yên lên đây xây dựng vùng kinh tế mới. Nhưng chỉ trong 20 năm trở lại đây, cây nhãn mới được quan tâm phát triển thành cây trồng chủ lực ở huyện vùng cao heo hút nắng gió này.
Lúc đầu chỉ là vài chục, rồi đến vài trăm ha ở các xã Chiềng Khương, Chiềng Khoong, Chiềng Sơ, Nà Nghịu, Huổi Một, Yên Hưng… nơi có đồng bào vùng xuôi mà chủ yếu là dân Hưng Yên, Hải Dương lên sinh sống. Cây nhãn đã trở thành cây trồng chủ lực giúp người dân Sông Mã xóa nghèo, làm giàu, ngày càng khẳng định vai trò kinh tế bởi tính bền vững.
Anh Lường Văn Pâng ở bản Lướt, xã Chiềng Khoong, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La nói: “Vào những năm 1990, giao thông của Sông Mã rất khó khăn, cách tỉnh lỵ Sơn La hơn 100 km, quả nhãn bí đầu ra nên người dân phải tính đến làm long nhãn. Từ đó, nghề bóc và sấy long nhãn ra đời ở Sông Mã. Cứ đến mùa thu hoạch, bà con lại rủ nhau đi bóc long nhãn thuê.
Tuy chỉ là nghề thời vụ, kéo dài trong khoảng một tháng nhưng thu nhập khá cao đối với bà con nên nghề này phát triển rất nhanh. Hiện toàn huyện có hàng trăm điểm thu mua và sấy long nhãn. Còn người bóc long nhãn thì có tới mấy ngàn người mỗi ngày, bình quân thu nhập từ 150.000 đến 200.000 đồng/ngày”.
Cũng theo anh Pâng, nghề bóc long nhãn không có gì khó, chỉ cần kiên trì, chịu khó nên ai cũng có thể tham gia: “Mỗi lò sấy, một ngày cần tới 20-40 người bóc long, tùy vào khả năng của người lao động và độ lớn của lò sấy. Bình quân một lò sấy một ngày phải có 14-20 khay long tươi, tương đương với 700 - 1.000 kg nhãn tươi nên huy động nhân lực rất lớn. Mỗi kg nhãn quả tươi được bóc ra thành long thì tiền công là 4.000 - 5.000 đồng. Một người có thể bóc được từ 50 đến 70 kg quả tươi/ngày. Vì thế, bà con hứng thú lắm”.
“Từ đầu vụ đến giờ, cháu đã tham gia bóc long nhãn 15 ngày, được trả hơn 2 triệu đồng. Làm hết vụ long nhãn là cháu đủ tiền mua quần áo, sách vở cho năm học mới”, Lò Thị Hương, 15 tuổi ở bản Lướt, xã Chiềng Khoong, huyện Sông Mã (Sơn La) vui vẻ khoe.
Cháu Quàng Thị Anh (16 tuổi, ở bản Púng xã Chiềng Khoong) nói: “Cháu đã biết bóc long nhãn 6-7 năm nay. Tiền công năm sau lại cao hơn năm trước. Năm nay cháu đã kiếm được hơn 3 triệu đồng rồi. Việc nhàn lắm, chỉ cần một cái cật tre vót nhọn, lựa mắt nhãn và lách đầu nhọn vào ngoáy tròn một cái là xong. Bây giờ người ta đều dùng nhãn lai ghép nên quả to, cùi dày, rất dễ bóc và công cao, chú ạ”.
Em Anh cho hay, nhà có 2 chị em, dịp nghỉ hè nên đều đi bóc long nhãn thuê. Bố, mẹ và ông nội em cũng làm nhưng chỉ có mẹ và Anh là đạt công cao nhất vì nhanh tay, chịu khó hơn. Bình quân mỗi ngày nhà Anh thu 1 triệu đồng từ nghề này. Hết mùa bóc long nhãn thì cũng vào năm học mới. Năm nay bố mẹ sẽ mua xe đạp cho Anh để đi học đỡ vất vả hơn.
Theo Dân Việt