Thuốc lá lậu từ Campuchia về TP HCM bị hải quan bắt giữ. |
Thuốc lá ngoại xuất hiện cả trên các hộp thuốc của những người bán rong tại khu vực bến xe. Chủng loại khá đa dạng như: Dunhill, 555, Jet, Hero... Theo chủ các cửa hàng bán thuốc lá tại Pleiku, tiêu thụ mạnh nhất là 2 loại Dunhill xanh (vị bạc hà) và Zet vì chúng hợp gu với người dân Tây Nguyên. Các loại khác như 555, Hero... thường chỉ bán cho khách vãng lai.
Về nguồn cung cấp, các chủ hàng thuốc lá ngoại có mức tiêu thụ khoảng 1 cây thuốc mỗi ngày thường được các đầu nậu giao hàng từng đợt (mỗi đợt cách nhau 15-20 ngày). Những chủ của hàng này lại trở thành những đầu nậu nhỏ cho người mua ít hơn như chủ quán cóc ven đường và đội ngũ bán hàng rong ở sân vận động, bến xe... Theo những người bán thuốc lá rong thì thành phố Pleiku có 2 "đại gia" lớn với những cửa hàng thuốc chứa hàng nghìn cây, trong đó lẫn lộn có cả thuốc lá Việt Nam và thuốc lá ngoại. Một cửa hàng nằm ở đối diện khu trung tâm thương mại, một nằm ngay trong khu vực chợ Mới của thành phố Pleiku.
Thuốc lá lậu dồi dào nên giá cả khá mềm. Theo VnExpress, giá thuốc lá ngoại ở Pleiku so với TP HCM có rẻ hơn. Ví dụ loại 555 của Thái Lan bày bán nhan nhản ở khu vực bến xe khách liên tỉnh chỉ 22.000 đồng/bao, trong khi ở TP HCM lên tới 27.000-30.000 đồng/bao. Các loại thuốc lá ngoại như Zet, Hero Dunhil ở thành phố Pleiku cũng rẻ hơn các tỉnh phụ cận như Đà Nẵng, Buôn Ma Thuột từ 1.000 đồng đến 3.000 đồng.
Nguồn cung cấp thuốc lá lậu chủ yếu qua đường Campuchia. Bởi xét về địa lý, nếu vận chuyển từ Campuchia qua cửa khẩu Lệ Thanh vào khu chợ Mới của thành phố Pleiku tiện lợi hơn nhiều so với chuyển từ các vùng có cửa khẩu khác như Tây Ninh, Long An, Quảng Trị do quãng đường chỉ chừng 100 km, ngắn hơn tới 2-3 lần. "Với giá chênh lệch một cây thuốc lá giữa Việt Nam và Campuchia khoảng 4.000-6.000 đồng, số tiền lãi của một người vận chuyển thuốc qua cửa khẩu Lệ Thanh ít nhất cũng được 100.000 đồng", anh Chương, một người buôn thuốc lá lậu đã "giải nghệ", giải thích.
Anh Chương bật mí, những người không có giấy thông hành qua biên giới thường vận chuyển thuốc lá lậu kiểu cò con 20-30 cây. Để tránh trạm kiểm soát của Hải quan cửa khẩu Lệ Thanh và trạm biên phòng, họ thường cắt rừng, lội bộ theo đường mòn của bà con dân tộc Ba Na, Gia Rai... rồi tập trung tại các con đường có xe khách chạy qua, đón xe về thành phố Pleiku.
Có 2 đường mòn mà dân buôn thuốc lá ở Pleiku và những người sống tại khu vực cửa khẩu Lệ Thanh thuộc như lòng bàn tay, đó là "Mocden" và "công ty cao su 73". Điểm bắt đầu của đường mòn "Mocden" là gần trạm kiểm soát km6, trên quốc lộ 19. Con đường được ngụy trang bởi dãy cây xăng xanh ngắt và chỉ lộ ra bởi khoảng rộng bất thường giữa 2 cây xăng. Qua "cổng chào", con đường bắt đầu thu nhỏ lại cỡ 0,5 m. Lúc này, nó trở về với nghĩa đường mòn khi luồn lách, khi cắt qua các lùm cây, bụi tranh, khóm quỳ... Thỉnh thoảng, con đường mòn này lại cắt ngang những đường khác. Nhiều ổ gà trên đường còn hằn rõ vết bánh xe. Đường mòn sẽ cắt ngang biên giới, chạy sang tỉnh Ratanakiri của Campuchia.
Theo thiếu úy Lê Bảo Ngọc, cán bộ đồn biên phòng 721, không chỉ có 2 con đường "Mocden" và "công ty cao su 73", dọc biên giới còn vô số đường mòn khác mà người dân có thể sử dụng được. Vì vậy, việc kiểm tra, kiểm soát những đối tượng vượt biên trái phép để buôn lậu rất khó khăn.
Phó cục trưởng Hải quan Gia Lai - Kon Tum, ông Hà Thái Long, thì cho rằng quân số đội kiểm soát cửa khẩu rất thiếu nên khó quản lý một địa bàn rộng. Hơn nữa, lực lượng hải quan lại phải làm nhiệm vụ tăng cường giúp xã khó khăn, công việc tổ chức kiểm soát thời gian qua hầu như không thực hiện được. "Hiện ở cửa khẩu Bờ Y, lực lượng hải quan chỉ có vài người chốt giữ", ông Long nói. Đây cũng là lý do khiến 9 tháng đầu năm, hải quan chỉ bắt được 4 vụ buôn lậu qua các cửa khẩu của tỉnh KonTum và Gia Lai.