Ngày 25/6, lãnh đạo UBND TP Sầm Sơn cho biết, Hội đồng nghệ thuật và các đơn vị liên quan vừa thống nhất chọn xong phương án mẫu (bước một) và đang triển khai quy trình tiếp theo để thực hiện Dự án Khu lưu niệm đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc.
Phối cảnh dự án tại khu tượng đài trung tâm.
Theo kế hoạch, dự án sẽ được khởi công vào quý 4/2021 tại phường Quảng Tiến, TP Sầm Sơn. Công trình do UBND TP Sầm Sơn làm chủ đầu tư, thực hiện từ nay đến năm 2023 với tổng mức đầu tư 255 tỷ đồng (giảm hơn 35,5 tỷ đồng so với quyết định phê duyệt ban đầu). Nguồn vốn triển khai dự án được trích từ ngân sách và các nguồn xã hội hoá khác.
Dự án có quy mô hơn 40.000 m2, chia làm ba phân khu chức năng. Khu A của công trình là khu lưu niệm gồm các hạng mục: tượng đài Con tàu tập kết và phù điêu lớn hình cánh cung, nhà trưng bày hiện vật, đón tiếp kết hợp chiếu phim tư liệu và các công trình phụ trợ.
Khu B là nơi tái hiện lại hình ảnh những lán trại, nơi ăn ở sinh hoạt của đồng bào, cán bộ, chiến sĩ, học sinh , giếng nước, cây xanh cảnh quan... Khu C là khu công viên văn hóa du lịch. Ngoài ra công trình còn có các tuyến giao thông kết nối giữa các phân khu được gọi là con đường ký ức bằng gốm sứ với chiều dài 1,4 km.
Tượng đài Con tàu tập kết (diện tích khoảng 3.200 m2) và phù điêu lớn hình cánh cung (diện tích khoảng 50 m2) là công trình biểu tượng, cũng là điểm nhấn cho toàn khu lưu niệm; giá trị xây lắp dự kiến khoảng 89 tỷ đồng.
Phối cảnh mặt cắt ngang tượng đài mang tên Con tàu tập kết.
Theo thiết kế, tượng đài là tác phẩm nghệ thuật kết hợp hài hòa giữa ngôn ngữ kiến trúc và nghệ thuật điêu khắc tạo hình. Chất liệu xây dựng tượng đài là đá khối granite kết hợp bê tông cốt thép, đồng đúc và các vật liệu xây dựng phù hợp khác.
Phù điêu lớn hình cánh cung được xây dựng bằng chất liệu đồng đúc, kết hợp đá khối granite, vật liệu trang trí bền vững, bê tông cốt thép.
Trong trong lòng tượng đài sẽ xây dựng không gian trưng bày, là một bảo tàng thu nhỏ mô phỏng các con tàu của Ba Lan, Liên Xô... đã tham gia vận chuyển cán bộ, chiến sĩ, học sinh miền Nam tập kết có thành tích xuất sắc, tiêu biểu...
Lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa đánh giá, công trình là nơi ghi nhận, lưu giữ những tài liệu, hiện vật quý của sự kiện lịch sử cách đây 67 năm, được kỳ vọng là địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ... Đồng thời góp phần giới thiệu với đồng bào, chiến sĩ trong nước và du khách cũng như bạn bè quốc tế về truyền thống cách mạng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Thanh Hóa qua các thời kỳ.
Trước ý kiến về việc hiện nay Chính phủ đang kêu gọi các bộ ngành địa phương, doanh nghiệp và người dân chung tay đóng góp cho quỹ vaccine và mua sắm trang thiết bị phục vụ phòng chống Covid-19 nên việc xây tượng đài, khu lưu niệm là không cần thiết, lãnh đạo TP Sầm Sơn chia sẻ, "thành phố cũng đang gặp khó khăn về huy động nguồn vốn nên chưa ấn định thời gian thi công chính thức".
Mặt trước tượng đài.
Ông Mai Xuân Liêm, Phó chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá cho biết thêm, dự án mới ở giai đoạn lựa chọn phương án kiến trúc. Thời gian tới sẽ còn nhiều phần việc như lập, phê duyệt dự án, đấu thầu, bố trí nguồn vốn... Theo ông Liêm, tại một cuộc họp đầu năm 2021, lúc dịch tạm lắng, nhiều ý kiến mong muốn khởi công dự án trong quý 3 song "căn cứ tình hình hiện nay thì chưa phù hợp".
"Tôi khẳng định, tại thời điểm này, lãnh đạo tỉnh không có chủ trương huy động vốn để triển khai dự án bởi còn tập trung ưu tiên tối đa cho công tác phòng chống dịch...", ông Liêm nói và cho hay việc lựa chọn thời gian triển khai dự án sẽ còn phải cân nhắc kỹ lưỡng.
Sau Hiệp định Genève 1954, chính quyền và nhân dân Sầm Sơn cùng nhiều địa phương ở Thanh Hóa đã đón tiếp hàng trăm nghìn cán bộ, bộ đội, học sinh, sinh viên, đồng bào miền Nam tập kết ra Bắc. Cụ thể, trong bảy đợt (từ ngày 15/10/1954 đến 1/5/1955) đã có 1.869 thương, bệnh binh; 47.346 cán bộ; 5.922 học sinh, sinh viên và 1.443 gia đình cán bộ miền Nam tập kết tại Thanh Hóa.
