Doanh số bán bộ đồ trượt tuyết Anta màu đỏ mà Eileen Gu (tên tiếng Trung là Cốc Ái Lăng) - người được mệnh danh là "Công chúa tuyết" đã tăng gấp 20 lần trên nền tảng thương mại điện tử JD. Luckin Coffee cũng bán hết đồ uống được quảng cáo bởi Gu nhờ sự gia tăng đột biến những chiếc cốc in hình nữ vận động viên. Chuỗi đồ uống này cho biết sẽ tung ra nhiều sản phẩm kết hợp với Gu trong năm này.
Thực tế trước khi Eileen Gu giành huy chương vàng, cô đã là vận động viên nổi bật được các nhà tài trợ săn đón. Nữ vận động viên sinh ra và lớn lên tại Mỹ còn là người mẫu thời trang và sinh viên Stanford được hàng chục thương hiệu xa xỉ như Louis Vuitton, trang sức Tiffany & Co, mỹ phẩm Estee Lauder, hãng nội y Victoria's Secret hay nhà sản xuất quần áo thể thao trong nước Anta ưu ái. Tất cả các thương hiệu này đều nhắm vào thị trường béo bở Trung Quốc và Gu là một trong những gương mặt thương mại được kỳ vọng nhất.
Theo Reuters, với thành tích đáng kinh ngạc tại Olympic Bắc Kinh ở tuổi 18, sự nổi tiếng của Gu tăng vọt tại quốc gia tỷ dân có thể đưa cô vào hàng ngũ những vận động viên kiếm tiền hàng đầu thế giới nếu tránh được những tranh cãi gần đây. Michael Payne, cựu giám đốc marketing của Ủy ban Olympic Quốc tế, trích dẫn mục tiêu của Trung Quốc là thu hút 300 triệu người tham gia vào các môn thể thao mùa đông và Gu trở thành gương mặt đại diện cho tham vọng đó.
"Nếu bạn nhìn vào những vận động viên thành công nhất như Michael Phelps, tôi nghĩ chúng ta đang thảo luận về việc kiếm được tới 100 triệu USD. Không nghi ngờ gì khi cô mang về huy chương vàng và trở thành gương mặt đắt giá nhất", ông Payne nói.
Các vận động viên Olympic Mùa đông, thi đấu các môn thể thao chỉ thích hợp theo mùa thường tụt hậu so với các đối thủ Olympic Mùa hè về khả năng kiếm tiền. Một số trường hợp ngoại lệ gồm vận động viên trượt tuyết Shaun White, người đã kiếm được 8 triệu USD vào năm 2009 trong thời kỳ hoàng kim và 1,5 triệu USD trong 12 tháng khi trên đường đua đến Olympic Bắc Kinh, theo Forbes.
Và Gu cũng là một ngoại lệ. Nữ vận động viên có ngoại hình đẹp, gương mặt khả ái, thành tích thể thao đáng nể, sức hấp dẫn mang hai dòng máu Mỹ - Trung đưa tên tuổi cô lên một đẳng cấp riêng. Sau khi Gu giành được huy chương vàng hôm 8/2, 4 chiếc nhẫn Tiffany & Co cô đeo được cư dân mạng ráo riết săn lùng và trở nên khan hiếm khi có quá nhiều người đặt hàng.
Với sức nóng tên tuổi, truyền thông Trung Quốc cho biết Gu đã kiếm được khoản tiền khổng lồ nhờ đại diện các thương hiệu. Tờ Beijing News cho biết Gu kiếm hơn 100 triệu nhân dân tệ (15,5 triệu USD) từ các hợp đồng quảng cáo tại kỳ thế vận hội này. Trong khi đó, trang tin Tianxiashangwang ước tính thu nhập của Gu kể từ đầu năm 2021 đã vượt 200 triệu nhân dân tệ (31,5 triệu USD).
Bryce Whitwam, trợ giảng ngành marketing tại Đại học NYU Thượng Hải, cho biết Gu thu hút nhiều người hâm mộ ở Trung Quốc nhờ hình ảnh là một sinh viên gương mẫu và niềm tự hào về quyết định đổi màu áo sang thi đấu cho quê hương của mẹ. "Cô ấy có sức lôi cuốn phi thường và sự hấp dẫn của cô ấy đối với văn hóa Trung Quốc. Thực tế đơn giản là cô ấy đến Trung Quốc để muốn trở thành người Trung Quốc, đó là một chiến thắng to lớn đối với cô ấy", Whitwam nói.
Tuy nhiên hiện Gu - người có bố là người Mỹ, mẹ người Trung Quốc - vướng vào loạt tranh cãi về việc nhiều người đặt câu hỏi liệu cô đã từ bỏ quốc tịch Mỹ chưa. Trong các cuộc phỏng vấn khi được hỏi về vấn đề nhạy cảm này, Gu đã khéo léo dùng tiếng Trung Quốc để khẳng định mình là "người Trung Quốc khi ở Trung Quốc" và "cảm thấy là người Mỹ khi ở Mỹ".
"Eileen đã làm rất tốt trong việc đảm bảo rằng cô không nói sai. Nhưng bạn biết đấy, đôi khi điều này sẽ làm rối tung mọi chuyện", Whitwam nói.
Bên cạnh đó, nhiều cư dân mạng cũng bắt đầu quay lưng với Gu khi cô thoải mái sử dụng Instagram - mạng xã hội bị chặn tại Trung Quốc. Khi nhiều người đặt câu hỏi về vấn đề này, Gu tiếp tục phớt lờ và không lên tiếng về vấn đề tự do mạng xã hội như một số bộ phận cư dân mạng mong muốn.
Mới đây, Hu Xijin - cựu Tổng biên tập Global Times - cơ quan ngôn luận của nhà nước - cũng lên tiếng việc Gu không thẳng thắn về vấn đề quốc tịch. Hu cho rằng Gu cuối cùng có thể chọn quốc tịch Mỹ trở lại nên cô được "cổ vũ như một phần của đội Trung Quốc, chứ không phải như một biểu tượng yêu nước". "Cô ấy mang lại cho người Trung Quốc niềm hạnh phúc về thể chất vì vậy không có gì phải xấu hổ khi cô tìm kiếm các lợi ích về mặt thương mại. Nhưng các yếu tố chính trị cần được giảm thiểu hết mức có thể. Việc Gu trở thành kim chỉ nam như vậy là rất rủi ro".
Theo chuyên gia nếu ứng xử không khéo léo, khả năng kiếm tiền của Gu ở cả Trung Quốc lẫn Mỹ đều có thể bị giảm sút do căng thẳng song phương ngày càng trầm trọng. Quyết định đổi sang đại diện cho quê hương mẹ của cô đã bị truyền thông Mỹ chỉ trích là "đứa trẻ vô ơn" khi đã tận dụng các cơ sở vật chất đào tạo của quốc gia này để trở thành vận động viên chuyên nghiệp nhưng lại đi thi đấu cho Trung Quốc. Trước năm 2019, Eileen thi đấu cho đội tuyển Mỹ nhưng chuyển màu áo khi gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại một sự kiện chuẩn bị cho Olympic mùa đông năm 2019.
"Đó có thể là một dòng Tweet đơn giản, cũng có thể là một sai lầm rất đơn giản và họ sẽ xóa sạch cô ấy khỏi bất kỳ hình thức phủ sóng nào, giống như họ đã làm với nhiều người nổi tiếng Trung Quốc khác", Whitwam nói.
Sơn Nam (Theo Reuters)