Yêu cây, đặc biệt là sen đá, stylist Huỳnh Quang Nhật có nhiều kiến thức về chăm sóc cây, giúp chúng phát triển tốt ở điều kiện khí hậu nhiệt đới. Nói về sở thích này, nam stylist chia sẻ: "Trồng cây là cách giúp chúng ta sống hài hòa với thiên nhiên, nuôi dưỡng nguồn năng lượng tích cực, tìm thấy niềm vui trong việc bảo vệ sự sống, môi trường. Và bạn có thể bắt đầu với cây dễ trồng là sen đá".
Sở dĩ, Huỳnh Quang Nhật chọn sen đá để chăm vì theo anh đây là loại cây dễ sinh trưởng trong bất kỳ điều kiện nào, cũng dễ dàng trở thành điểm nhấn cho kệ sách, bàn làm việc hoặc không gian có sự kết nối, gần gũi thiên nhiên. Nhưng nếu không biết cách chăm sóc cây, sen đá khó sống lâu và phát triển tốt. Khi chăm sen đá, anh cũng tìm hiểu về các chủng loại của chúng. Trên thế giới có khoảng 60 họ sen đá và hơn 300 loại, tập trung chủ yếu ở vùng khô hạn châu Mỹ, châu Đại Dương và châu Phi. Còn tại Việt Nam có hai loại sen đá phổ biến là Haworthias (gồm sen đá kim cương, Sen đá ngọc guốc, sen đá sao biển, sen đá móng rồng...) và Echeverias (sen đá bắp cải, sen đá bông hồng, sen đá lola, sen đá viền lửa...). Echeverias còn được gọi là sen cạn, vì cánh lá mọc đan xen lấy nhau như đóa hoa sen.
Về thời gian chiếu sáng cho sen đá, theo Huỳnh Quang Nhật, đối với Echeverias, thời gian chiếu sáng cần từ 4-5 tiếng/ngày. Cây chịu nắng gián tiếp, vì thế nên làm giàn che bằng lưới nếu trồng ngoài trời hoặc đặt chậu cây gần cửa sổ, đón ánh sáng khuếch tán. Haworthias cần phơi nắng 2-3h/ngày, vào khoảng 8h đến 11h sáng.
Một vài đặc trưng mà anh phát hiện khi cây sen đá không nhận được lượng ánh sáng cần thiết là lá sẽ bị duỗi thẳng, thưa thớt dần và thân cây mọc cao. Một số loại sen đá có màu như sen đá viền lửa, sen đá cam, sen đá đỏ nếu thiếu nắng sẽ mất màu vốn có và chuyển dần sang màu xanh.
Trong trường hợp sen đá bị phơi nắng quá nhiều hay gặp nắng gắt, lá cây sẽ bắt đầu khô héo, teo hoặc sốc nhiệt dẫn đến rụng lá. "Vì vậy bạn cần trồng cây ở nơi có ánh nắng nhẹ để cây sinh trưởng và phát triển tốt", anh bổ sung.
Lượng nước cung cấp cho sen đá cũng là vấn đề mà người chăm sóc cần quan tâm. Mặc dù cây chịu hạn tốt nhưng cũng cần tưới đủ nước, nếu quá nhiều, cây sẽ thối nhũn, úng nước. Biểu hiện của tình trạng này là lá chuyển thành màu vàng nhạt, mềm nhũn ra, chạm vào sẽ chảy nước đục và rụng lá. Chỉ trong vòng từ 1 đến 2 ngày, vi khuẩn sẽ xâm nhập vào cây, lây lan sang các lá khỏe mạnh khác và cây chết dần.
Để khắc phục trường hợp này, bạn nên kiểm tra đất trồng trong chậu còn ẩm ướt hay không, thay đất, cắt phần lá hư thối bỏ đi và đem chậu cây đến nơi khô ráo để phơi ánh sáng nhẹ. Cây có thể sống tiếp nếu được xử lý kịp thời.
Ngược lại, sen đá bị thiếu nước sẽ có lá khô và nhăn, chuyển sang màu vàng nhạt. Lúc này bạn cần ngay lập tức bổ sung nước cho cây. Tuy nhiên, nên tưới từ từ dưới gốc, tránh vương đọng nước vào lá hoặc tưới quá nhiều, khiến cây sẽ chuyển sang bị thừa nước và úng lá.
Bổ sung chất dinh dưỡng cho đất trồng như thế nào cũng là câu hỏi cần được giải đáp. Quang Nhật cho hay cây là loài ưa khô ráo, không phù hợp sống nơi ẩm ướt nên đất trồng phải thoát nước tốt. Để hỗ trợ thoáng khí và thoát nước tốt, bạn nên trộn hỗn hợp đất trồng với các loại đá hình thành từ dung nham núi lửa như Pumice (25%), Perlite (35%) trấu hun và đất sạch Tribat (40%), có thể thêm ¼ chậu là sỉ than để giảm chi phí.
Những bệnh lý thường gặp ở sen đá là vấn đề cuối mà Quang Nhật lưu ý. Vào mùa mưa, khi độ ẩm trong không khí tăng cao, sen đá dễ bị nấm mốc, lá cây có thể bị đổi màu lấm tấm đen, thối nhũn và lan rộng ra toàn bộ thân cây. Bạn cần cắt bỏ lá hư, thay đất cho cây hoặc đặt chậu ở nơi khô ráo. Nếu cây bị rệp sáp, nhện đỏ tấn công, bạn đặt riêng chậu đó khỏi các chậu trồng khác và mua thuốc xịt để diệt trừ sâu bệnh. Bạn cũng có thể phun thuốc diệt muỗi hoặc diệt kiến để phòng bệnh cho cây.
Ngoài việc sử dụng để trang trí, sen đá còn có tác dụng thanh lọc không khí trong nhà. Anh cũng gợi ý bạn có thể trồng các loại cây dương xỉ, lan ý, vạn niên thanh, lưỡi Hổ, dây nhện, thường xuân, cọ cảnh, ngũ gia bì... để loại bỏ các chất hóa học và độc tố có hại trong không khí cho sức khỏe con người trong nhà ở.
Hằng Trần
Ảnh: Saigon Ơi Workshop & Cafe