![]() |
Phóng viên tác nghiệp dưới cánh Air Force One. Ảnh: Reuters. |
Duy nhất một lần trong lịch sử, Air Force One bị hoãn bay nhưng nguyên nhân nằm ngoài tầm kiểm soát của cơ trưởng. Sự kiện xảy ra trong những năm 1990 khi Tổng thống Bill Clinton kiên quyết muốn được chỉnh sửa mái tóc trong khi máy bay đã sẵn sàng cất cánh trên đường băng sân bay Los Angeles. Lúc đó các máy bay thương mại phải kiên nhẫn đợi trong khi ông Clinton cắt tóc vì sân bay được lệnh tạm ngưng cất hạ cánh để thông thoáng đường băng và bầu trời cho Air Force One.
Các phóng viên ảnh tháp tùng tổng thống được phép tác nghiệp bên dưới cánh máy bay trong mọi điểm đến, cũng như nơi xuất phát của mỗi chuyến ông chủ Nhà Trắng công du. Một khi đã bước lên chuyên cơ, cánh phóng viên chuyên trách được hướng dẫn chỉ được ở khoang dành cho báo chí trong suốt hành trình. Mọi sự di chuyển ra ngoài khu vực này chỉ được phép khi có nhân viên Nhà Trắng hộ tống và được các mật vụ ngồi ngay khoang bên cạnh giám sát chặt chẽ.
![]() |
Tác nghiệp trong khoang dành cho báo chí tháp tùng. Ảnh: Reuters. |
Việc chụp ảnh trên chuyên cơ cũng phải tuân thủ các quy định ngặt ngèo. Với các phóng viên ảnh thì Air Force One cũng là "đất dụng võ" có vai trò như Nhà Trắng. Đến nay chưa có bức ảnh báo chí nào chụp trên chuyên cơ này có giá trị hơn tác phẩm do nhiếp ảnh gia Nhà Trắng Cecil Stoughton chụp được trên chuyến bay ngày 22/11/1963, khi ông Lyndon B Johnson tuyên thệ nhậm chức tổng thống thứ 36 của nước Mỹ ngay trong cabin. Đây là chuyến bay trở về Washington bi thảm ngay sau khi Tổng thống John Kennedy bị ám sát tại thành phố Dallas.
Trong bức ảnh, cựu đệ nhất phu nhân Jackie Kennedy đứng cạnh Johnson và trên chiếc jacket của bà vẫn còn nguyên vết máu của chồng. Vào giây phút định mệnh Tổng thống Kennedy trúng đạn trên đường phố Dallas khi đi bằng xe mui trần, bà ngồi cạnh ông nhưng không bị bắn. Còn trên chuyến bay vô tiền khoáng hậu sau đó, trong khi Johnson tuyên thệ, thi thể Kennedy nằm yên trong một khoang khác của chính máy bay này. Bức ảnh độc nhất vô nhị được lưu giữ trong Thư viện tổng thống Johnson và là một phần quan trọng của lịch sử Nhà Trắng.
![]() |
Lyndon B. Johnson tuyên thệ trên Air Force One, bên cạnh bà Jackie Kennedy. Ảnh: White House. |
Chuyên cơ thực hiện chuyến bay lịch sử nói trên là chiếc Boeing 707 có số hiệu sơn ở phía đuôi là 26000 và nay được lưu giữ tại Bảo tàng không quân Mỹ, bang Ohio. Sau khi chiếc máy bay này kết thúc sứ mệnh chuyên cơ dành cho tổng thống, Air Force One được thay thế bằng một cặp máy bay mới Boeing 747 tiện nghi và hiện đại hơn nhiều.
Phóng viên Reuters Larry Downing có nhiều lần đi trên Air Force One trong 31 năm qua, nhưng vẫn còn nguyên niềm tự hào và ấn tượng mạnh mẽ mỗi lần đặt chân lên chiếc máy bay này. Chuyến bay cùng chuyên cơ đầu tiên của ông là năm 1978 khi tháp tùng Tổng thống Jimmy Carter tới thành phố Denver để xúc tiến việc sử dụng năng lượng mặt trời trong các gia đình. Chuyên cơ này chính là chiếc Boeing 707 số hiệu 26000, máy bay từng chứng kiến lễ nhậm chức đặc biệt của Lyndon Johnson năm 1963.
Downing cũng còn nhớ như in chuyến bay cùng Tổng thống George H. Bush (cha) tới Somali dự bữa ăn trưa với binh sĩ Mỹ đồn trú tại đây, trong chuyến thăm chớp nhoáng không báo trước. Khi Air Force One rời thủ đô Mogadishu của Somali, nhiệt độ đang cực kỳ oi bức. Tới nửa đêm, máy bay đến phía bắc Matxcơva, nơi đang lạnh dưới độ âm. Chỉ trong vòng chưa đầy 12 tiếng nhiệt độ tại nơi xuất phát và nơi đến của Air Force One có độ chênh lệch khủng khiếp.
![]() |
Phóng viên mặc áo chống đạn trên Air Force One để chuẩn bị vào Baghdad. Ảnh: Reuters. |
Ông cũng từng hai lần tháp tùng Tổng thống Bush (con) trong các chuyến đi bí mật tới Iraq. Trong chuyến đi thứ hai, sau khi người của không quân phát cho mỗi thành viên trong nhóm báo chí một chiếc áo chống đạn để di chuyển vào trung tâm Baghdad, họ được thông báo rằng Tổng thống George Bush muốn các phóng viên để lại những chiếc áo này trước khi trở lại máy bay. Ông chủ Nhà Trắng khi đó muốn các binh sĩ tham chiến tại Iraq có thêm những chiếc áo chống đạn mới nhất.
Một trong những kỷ niệm khó quên khác của phóng viên Reuters là chuyến cùng Tổng thống Bill Clinton thực hiện chuyến thăm lịch sử tới Việt Nam năm 2000. Ông còn nhớ khi chiếc Air Force One nghiêng cánh để hướng tới đường băng sân bay Nội Bài, ông đã nhận thấy hàng chục hố bom màu nâu nằm giữa vùng nông thôn xanh mát bên dưới. Máy bay càng đến gần đường băng ông càng nhìn thấy thêm các hố bom.
Theo Downing, các phi công của không quân Mỹ trước đây đã quá quen với đường bay vào Hà Nội như trên. Khi đó những chiếc phi cơ ném bom chiến lược B-52 của Mỹ từng trút hàng nghìn tấn bom xuống khu vực này trong đợt đánh phá Hà Nội dịp Giáng sinh năm 1972, sự kiện dẫn đến quyết định trên bàn đàm phán hòa bình ở Paris chấm dứt cuộc chiến tại Việt Nam.
Một ví dụ khác về sự tiện nghi khi bay bằng Air Force One là trong chuyến đi Rome năm 2005, đưa Tổng thống George Bush tới dự lễ tang Giáo hoàng John Paul II. Sau khi dự lễ tang tại Vatican cùng hai cựu tổng thống Bush cha và Bill Clinton, ông Bush cùng vợ trở lại Air Force One và rời thủ đô Italy để bay thẳng về Waco, bang Texas (Mỹ). Hãy tưởng tượng xem bạn có thể gọi cho một công ty lữ hành nào để có được dịch vụ bay thẳng như vậy không?
![]() |
Tổng thống và các cựu tổng thống Mỹ dự lễ tang Giáo hoàng John Paul II. Ảnh: Reuters. |
Air Force One có lịch bay dày đặc gần như hàng ngày trong năm cuối nhiệm kỳ của bất kỳ đời tổng thống Mỹ nào sử dụng máy bay. Khi đó tổng thống lên lịch bay cho cả năm để đi chào tạm biệt bất cứ ai muốn ăn trưa với ông. Phóng viên Reuters còn nhớ các chuyến đi cuối cùng của Bill Clinton trên cương vị tổng thống tới Ấn Độ, châu Phi, châu Á và châu Âu.
Đợt công du "giã biệt" bạn bè của tổng thống Bush vừa mãn nhiệm cũng dài không kém. Năm 2008, các chuyến tháp tùng bằng Air Force One đã đưa phóng viên ảnh Larry Downing tới Thái Lan, Hàn Quốc, Bắc Kinh (dự Olympic mùa hè), Israel (hai lần), lãnh thổ Palestine, Ảrập Xêút (hai lần), Afghanistan, Slovenia, Italy, Pháp, Đức và Anh.
Điều duy nhất khiến các phóng viên phải phàn nàn khi đi tháp tùng bằng chuyên cơ Air Force One là không có thẻ tích điểm sau mỗi chuyến bay.
Huyền thoại Air Force One |
Mỗi lần Air Force One cất cánh đều được coi là đang thực thi một nhiệm vụ quân sự. Chuyên cơ có khả năng phòng thủ cao nhờ hệ thống chống tên lửa. Thông tin liên lạc cũng cực kỳ hiện đại và có tính bảo mật tuyệt đối, giúp tổng thống Mỹ có thể điều hành công việc bình thường khi đang ở độ cao 13 km. Trên máy bay có 87 đường điện thoại, trong đó có 28 đường được mã hóa. Phi hành đoàn của Air Force One có 26 người (3 phi công còn lại là tiếp viên). Máy bay có chiều dài 70,4 m, cao 19,4 m (tương đương hơn tòa nhà 5 tầng), sải cánh 59,6 mét, tốc độ tối đa 1.015 km/h, bay liên tục không phải tiếp dầu 12.550 km và trần bay là 13.700 m. Trên Air Force One, khu dành cho tổng thống và khách VIP ở phía trước, tiếp đến là các trợ lý và phía sau cùng là phóng viên tháp tùng. Máy bay có hai phòng bếp lớn sẵn sàng phục vụ khách vào mọi thời điểm. Khi không phục vụ, Air Force One nghỉ đỗ tại căn cứ không quân Andrews, bang Maryland, cách Nhà Trắng không xa. |
Tùng Dương