Góp mặt trong tập 9 "Beauty Talk" với chủ đề "Sẹo sau mụn trứng cá - Nguyên nhân và cách điều trị" trên chuyên trang Ngôi Sao, BS CKII Nguyễn Ngọc Diệp, Bệnh viện Da liễu Hà Nội, chia sẻ các nguyên nhân gây sẹo sau mụn và phương pháp điều trị đúng cách.

Theo nữ bác sĩ, mụn trứng cá là bệnh lý về da phổ biến, chiếm khoảng 80% người ở độ tuổi thanh thiếu niên. Hậu quả của viêm sau trứng cá là để lại những rát thâm, đỏ, sẹo lõm, sẹo lồi. Và sẹo là một biến chứng thường gặp của mụn trứng cá, xảy ra ở trong và quanh nang lông tuyến bã bị viêm. Nếu như trứng cá tác động đáng kể tới chất lượng sống của bệnh nhân thì sẹo sau trứng cá lại gây ảnh hưởng nặng nề hơn do vị trí thẩm mỹ ở mặt, gây trở ngại lớn về giao tiếp trong cuộc sống, mất tự tin, ảnh hưởng đến năng suất lao động. Vì vậy, điều trị sẹo hiện nay trở thành một trong nhu cầu hàng đầu của các bệnh về da liễu.

Nguyên nhân

Nguyên nhân chủ yếu hình thành sẹo là khi có tổn thương mụn, gây viêm quanh nang lông làm viêm các mô xung quanh. Đồng thời, bản chất của sẹo sau mụn trứng cá là sự mất cân bằng lành thương liên quan đến mất cân bằng giữa các chất nền nội bào và các sợi collagen, sợi elastin gây nên. Theo đó, sự mất cân bằng trong quá trình lành thương, sự đáp ứng không đầy đủ của quá trình tái cấu trúc chất nền và lắng đọng collagen sẽ gây ra sẹo lõm, trong khi đó sự đáp ứng và tăng sinh collagen quá mức sẽ gây sẹo quá phát và sẹo phì đại

Một yếu tố khác do giới trẻ thường có thói quen tự cậy, nặn mụn. Những thói quen này có thể làm nặng thêm tình trạng viêm trứng cá, làm giải phóng thêm các chất gây viêm ra mô xung quanh, tăng nguy cơ sẹo hơn so với những người chăm sóc da cẩn thận dưới sự tư vấn của bác sĩ. Ngoài ra, sẹo xuất hiện còn do cơ địa. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng do đáp ứng viêm khác nhau của mỗi người, những người có phản ứng viêm giảm nhanh sẽ ít có nguy cơ hình thành sẹo hơn trong khi những người có phản ứng viêm dai dẳng sẽ có nguy cơ hình thành sẹo cao hơn.

Phương pháp điều trị

BS CKII Nguyễn Ngọc Diệp cho biết đa số mụn đều gây ra sẹo nhưng nếu da được chăm sóc kịp thời thì sẽ ít xảy ra biến chứng. Sẹo thâm và rát đỏ là sau quá trình lành thương diễn ra, có thể chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, với sẹo lõm, lồi, quá phát, nên có sự tư vấn của bác sĩ da liễu. Tùy hình thái, tính chất của sẹo, các bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị hợp lý.

Mụn trứng cá cũng giống như các bệnh lý khác, được chia thành 3 thể bệnh: nhẹ - trung bình - nặng. Với thể nhẹ, người bệnh chỉ cần bôi, thoa, cũng có thể kiểm soát quá trình viêm tốt. Với những trường hợp nặng, quá nhiều mụn viêm và liên quan tới cơ địa dễ bị lên sẹo, người bệnh nên đến các cơ sở da liễu để được thăm khám và phối hợp với bác sĩ điều trị, hạn chế tình trạng gây sẹo.

"Khi trẻ, khả năng lành thương, tái tạo da sẽ tốt hơn nhưng khi lớn tuổi, làn da bị tác động bởi yếu tố môi trường, tia UV, sử dụng mỹ phẩm không đúng cách, chất lột tẩy quá mạnh... khiến da bị bào mòn, trở nên mỏng hơn, khó lành thương. Sẹo trứng cá không ảnh hưởng tới sức khỏe, vấn đề nội tại bên trong nhưng ảnh hưởng tới thẩm mỹ làm cho bệnh nhân kém tự tin trong giao tiếp và năng suất lao động của người bệnh nên cần được điều trị cẩn thận ngay từ đầu", vị bác sĩ chia sẻ.

Về thời điểm vàng điều trị sẹo sau mụn trứng cá, bác sĩ Diệp tiết lộ đó là lúc sẹo mới hình thành, khoảng từ một đến ba tháng sau khi tình trạng mụn trứng cá đã điều trị ổn định. Giai đoạn này da có khả năng tái tạo da tốt, khả năng tăng sinh collagen mạnh mẽ. Trong giai đoạn này, da có khả năng phục hồi nhanh hơn và ít đòi hỏi các phương pháp xâm lấn quá mạnh.Với trường hợp mới bị sẹo, thời gian điều trị rất nhanh. Nếu để lâu, kéo dài tầm một đến hai năm, người bệnh sẽ mất nhiều thời gian điều trị, cần kiên trì và phải phối hợp nhiều phương pháp cùng lúc.

Chia sẻ về các sản phẩm điều trị sẹo sau mụn trứng cá, bác sĩ Diệp cho rằng một số người kết hợp rất nhiều sản phẩm trên da nhưng không mang lại kết quả cao. Nguyên nhân thứ nhất là do dùng sản phẩm không phù hợp, dẫn tới da bị kích ứng, dễ lên mụn, khả năng để lại sẹo cao. Thứ hai là do không kiên nhẫn điều trị bởi sản phẩm bôi thoa chỉ là hỗ trợ ngoài da nên cần thời gian tương đối dài. Thứ ba là sử dụng quá nhiều sản phẩm cùng lúc làm cho từng sản phẩm không phát huy đúng công dụng. Cuối cùng, ngoài việc dùng các thuốc điều trị sẹo, mỗi người vẫn cần áp dụng các bước chăm sóc da tại nhà như: dưỡng ẩm, bôi kem chống nắng, kháng viêm và kiềm dầu tốt; đặc biệt, cần làm theo sự tư vấn của chuyên gia da liễu để chọn sản phẩm phù hợp với từng làn da.

Với sẹo thâm, người bệnh có thể sử dụng những sản phẩm làm trắng sáng như vitamin C, AHA, BHA để bảo bớt tế bào sừng, kích thích tái tạo da và hỗ trợ da trắng sáng. Trường hợp sẹo mới, người bệnh có thể sử dụng thành phần kháng viêm, dưỡng ẩm, giúp nhanh phục hồi, tái tạo da; và chăm bôi kem chống nắng để tránh trường hợp thâm. Nếu sẹo lõm, sẹo lồi mới xuất hiện, người bệnh có thể tự bôi thoa, chăm sóc tại nhà nhưng thời gian điều trị sẽ rất lâu và chưa chắc đạt được kết quả như mong muốn. Do đó, họ nên tới gặp bác sĩ để sử dụng phương pháp can thiệp đa phối hợp như: công nghệ Fractional CO2, Fractional Pico, lăn kim, CROSS, phẫu thuật, tiêm filler để đẩy sẹo lên... giúp tiết kiệm thời gian.

Sau khi điều trị, người bệnh có thể chăm sóc da như bình thường như: giữ da sạch sẽ, sử dụng các sản phẩm chăm sóc da dưới sự chỉ định của bác sỹ, bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời, không trang điểm ngay lập tức, không tự ý bóc lớp da đang tạo vảy sau điều trị Laser... Để tránh mụn tái phát, trong sinh hoạt hàng ngày, người bệnh cần ăn ngủ đúng giờ, tránh thức khuya, căng thẳng; hạn chế đồ ăn cay nóng, chất kích thích, tăng cường rau xanh và trái cây... và làm theo lời chỉ dẫn của chuyên gia da liễu.

BS CKII Nguyễn Ngọc Diệp, Bệnh viện Da liễu Hà Nội, có kinh nghiệm 12 năm trong ngành da liễu, 10 năm về thẩm mỹ da, laser. Trong đó, bác sĩ có chuyên môn trong việc điều trị viêm da cơ địa, tay chân miệng, chàm sữa, mụn nhọt... ở trẻ em; những bệnh dị ứng thuốc, hồng ban đa dạng... hay mề đay. Với thẩm mỹ, bác sĩ chuyên tư vấn trị trứng cá, mụn, nhọt, tư vấn các phương pháp cải thiện da.

Xem chương trình "Beauty Talk" tập 9 tại đây.

Hải My