 |
|
Nài H. còi dí trên lưng ngựa. |
Đây là quy định bắt buộc cho cả nài và ngựa trước khi xuất phát. Nhưng khi ngựa tung vó ở trường đua thì người ta chỉ hò reo tên ngựa.
Vào chiều thứ bảy và chủ nhật hằng tuần, giới cá cược đổ về trường đua Phú Thọ (TP HCM) để khóc cười cùng với tiếng vó ngựa. Họ biết rành tên ngựa, chủ ngựa, nhưng ít ai biết những chú nài - người điều khiển ngựa đua.
Để có những cuộc tỉ thí ở trường đua, các nài ngựa phải oằn mình vì cuộc mưu sinh. Những “em bé” không được lớn này “ra lò” từ các “trường đào tạo cha truyền con nối”, bước vào đường đua với những cay đắng theo vó ngựa.
Những “em bé” không được lớn
Vòng đua bắt đầu, cửa chuồng mở ra, những con ngựa tung mình vọt về phía trước trong tiếng hò reo của khán giả: “Hoàng Phi Hồng, Tây Thi, Điêu Thuyền... Cố lên! Cố lên”. Tên ngựa được xướng lên trong sự cổ vũ cuồng nhiệt ở trường đua. Trên lưng ngựa, những thân hình nài bé bỏng rạp mình quất roi thúc liên tục giục ngựa lao về đích. Nhìn những nài ngựa trông như những em bé, người ta chỉ có thể đoán chừng đây chỉ là những đứa trẻ mới 12-13 tuổi. Nhưng...
“Tụi con đều đã 16-17 tuổi cả rồi. Đứa nhỏ nhất cũng đã 15 tuổi. Nhưng nghề này buộc nài như con phải biết “ép xác” xuống ký tối đa” - nài ngựa tên P. (viết tắt theo yêu cầu của nhân vật - NV) ốm nhách, đen thui thủi, đã 17 tuổi mà chỉ cao chưa đến 1,4m, tâm sự.
 |
|
Nài Nguyễn Thanh Phong cùng con ngựa về nhất trong một cuộc đua ở trường đua Phú Thọ. |
Một con ngựa đua thành công thường phụ thuộc ba yếu tố: khả năng của ngựa, đường đua và tài năng của nài. Nhưng khả năng của nài là quan trọng nhất. Theo các chuyên gia nuôi ngựa đua, nài có thể quyết định đến 70-80% khả năng chiến thắng của ngựa.
Hiện có hơn 40 nài tham gia thường xuyên ở trường đua Phú Thọ, phần lớn đều là dân ở “lò” nuôi ngựa tại Đức Hòa (Long An) và một số ít ở vùng ven TP HCM như Hóc Môn, Gò Vấp, Bình Chánh, quận 8... Nhưng người ta thường ít cần biết tên nài, tên ngựa mới là quan trọng. Nài ngựa là những vận động viên vô danh.
Để trở thành “nài chiến” thực thụ, các nài phải rèn luyện như một vận động viên thể thao chuyên nghiệp. Ngay từ 4 đến 5 giờ sáng, các nài phải vệ sinh chuồng trại cho ngựa và tập luyện cùng vòng sân đấu rộng 1.800 m2 với đầy đủ các tư thế trên lưng ngựa qua các kỹ thuật phi tốc độ, bứt phá...
Tập luyện xong, nài lại làm phận sự của người nuôi ngựa, cho ngựa ăn uống, rồi tiếp tục luyện tập ca trưa, ca chiều. Nài P. cho biết tất cả nài ngựa đều phải thực hiện chế độ “ăn kiêng, ép xác”, giữ cho cơ thể không quá 35 kg. Kiêng ăn và kiêng cả ngủ. Mỗi tuần chỉ ăn vài bữa cơm vào những ngày cuối tuần và mỗi bữa chỉ được ăn hơn một chén.
Nhiều chủ ngựa còn bắt các nài áp dụng những “tuyệt chiêu” rất nguy hiểm như uống cà phê đắng pha giấm để triệt các chất béo trong người. Nhưng biện pháp giảm cân nhanh nhất mà các nài đều khiếp sợ chính là “xông khô”, tức là các cậu bé phải chui vào thùng phuy đậy kín nắp lại và đốt đèn cầy bên trong cho ra mồ hôi! Nài V. với thành tích 18 lần về nhất trong năm thổ lộ do ít ăn, ít uống, phải thường xuyên “xông khô” nên cậu luôn sống trong trạng thái lơ mơ như “người cõi trên”. Mỗi khi ngồi trên lưng ngựa, các nài đôi khi mơ màng như một người “nghiện” ngựa với thúc bách duy nhất là làm bất cứ giá nào để giục ngựa mình về đích.
Các nài ngựa ở trường đua Phú Thọ đều cho biết đây là một nghề rất nguy hiểm. Sợ nhất là khi đua bị té chân còn dính vào bàn đạp hay tệ hại hơn là té đúng vào vó ngựa đua đang lao tới từ phía sau. Đã có rất nhiều nài ngựa bị té gãy chân hay chấn thương đầu phải nằm viện cả mấy tháng hoặc mang thương tật suốt đời vì té vào vó ngựa. Nhưng tai nạn vẫn chưa phải là thứ sợ nhất của nài.
Nghề nài ngựa có tuổi thọ rất ngắn, giai đoạn phong độ cao nhất chỉ kéo dài 2-3 năm. Và họ phải luôn là những “đứa trẻ không thích lớn”, phải chịu “ép xác” liên tục.
Nài Long, đã giải nghệ, kể: “Năm tôi 16 tuổi, một hôm lên cân thấy xấp xỉ tới 40 kg. Còn ba ngày nữa là đến cuộc đua, chủ ngựa bắt tôi phải bằng mọi cách trong ba ngày giảm 5kg, nếu không thì ông phạt cắt lương, cho nghỉ. Sợ quá, tôi chỉ dám ăn cháo, nhịn ngủ. Ông chủ vẫn chưa chịu, ông bắt phải ngồi trong thùng phuy xông đèn cầy suốt từ sáng tới chiều, chỉ cho nghỉ giải lao mỗi giờ được năm phút. Xông rồi bước ra ngoài mà hai giò run bước không nổi, vậy mà chủ chỉ cho húp miếng cháo cầm hơi. Đêm trước ngày đua, chủ lại bắt uống thuốc xổ, cả đêm tôi ngồi trong nhà vệ sinh. Sáng ra, người tôi dẹp lép như con tép, nhìn vào gương chẳng còn nhận ra mình. Đến khi lên cân ở trường đua tôi còn đúng 35 kg. Thật khủng khiếp!”.
 |
|
Nài Nguyễn Thanh Phong cùng con ngựa về nhất trong một cuộc đua ở trường đua Phú Thọ. |
“Chẳng ai muốn mình phát triển không bình thường, nhưng hầu hết nài đều có hoàn cảnh rất nghèo, lại là lao động chính trong gia đình, ngồi trên lưng ngựa mà “gánh” trên lưng mình đến 5-6 miệng ăn. Bởi vậy, không cố bám lưng ngựa mưu sinh thì lấy gì lo cho gia đình", P. nói già dặn như người lớn. Cậu bé này làm nài nuôi cả gia đình năm miệng ăn.
Vừa xong vòng đua, T., từng có thành tích về nhất 28 lần qua các cuộc đua, lần này về thứ hai, bước đi loạng choạng vì kiệt sức song cũng cố bước nhanh về phía cha mình đang nhận số tiền thưởng. Đưa tay quệt những giọt mồ hôi trên mặt, cậu mở một nụ cười rạng rỡ: “Mệt đến lả cả người. Nhưng nghĩ đến số tiền thưởng vài trăm ngàn đủ lo cho cả gia đình trong tuần này, con vui lắm”.
Cách đó không xa, một chú nài ngựa vừa bị té lăn xuống đất do con ngựa trở chứng đang được các nhân viên y tế xem có còn đủ khả năng dự đua tiếp tục hay không. Cậu bé nài ngựa mặt xanh mét, tay chân lấm đầy máu và cát, nhưng cũng ráng gượng đứng dậy nài nỉ trọng tài và các nhân viên y tế cho cậu được tiếp tục trở lại đường đua vì cha mẹ cậu đang ngồi bên ngoài để chờ con kết thúc cuộc đua có ít tiền mua gạo cho cả gia đình chín người có bữa cơm chiều.
Trường đua Phú Thọ với diện tích 48 mẫu ra đời năm 1932, do người Pháp xây dựng, từng được xếp loại là một trong những trường đua nổi tiếng nhất châu Á. Sau một thời gian dài đóng cửa, đến năm 1989 trường đua hoạt động trở lại, do Sở TDTT TP HCM quản lý. Trường đua mở cửa mỗi tuần hai ngày với khoảng sáu đợt đua. Số lượng ngựa đăng ký thi đấu chính thức hiện nay lên trên 600 con và còn đến vài trăm ngựa dự bị khác, cuốn theo nó là bao nhiêu thân phận nài ngựa.
(Theo Tuổi Trẻ)
