Trong gần 60 ngày, thành phố Bắc Kinh, nơi có 21 triệu dân, không ghi nhận ca mắc Covid-19 nào. Nhưng chỉ trong 5 ngày qua, 106 ca bệnh được phát hiện ở thành phố này, phần lớn đều liên quan đến chợ đầu mối Xinfadi thuộc quận Phong Đài.
Xinfadi là chợ đầu mối lớn nhất Bắc Kinh, đồng thời là khu chợ bán buôn nông sản có doanh số cao nhất châu Á. Sau khi các ca nhiễm mới được phát hiện tại đây, chính quyền thành phố đã nhanh chóng đóng cửa khu chợ này và tiến hành xét nghiệm những người làm việc và ra vào khu chợ. Tuy nhiên việc đóng cửa khu chợ có thể phá vỡ chuỗi cung ứng thực phẩm trong thành phố, dẫn đến tình trạng khủng hoảng lương thực.
Xinfadi có diện tích 1,1 triệu m2 (tương đương 157 sân bóng đá). Chợ chiếm 80% nguồn cung cấp nông sản cho thành phố Bắc Kinh. Mỗi ngày, 18.000 tấn rau và 20.000 tấn trái cây được giao dịch ở chợ. Nhiều người nói Xinfadi chỉ cần "ho nhẹ" cũng đủ làm cho thị trường nông sản của Trung Quốc rung chuyển để miêu tả tầm quan trọng của ngôi chợ này.
Khi dịch SARS tấn công Bắc Kinh mùa xuân năm 2003, thị trưởng lúc ấy là ông Wang Qishan (Vương Kỳ Sơn - hiện là Phó Chủ tịch Trung Quốc) đã vội vã đến Xinfadi khi nhận được báo cáo về tình trạng thiếu thực phẩm và giá cả tăng vọt. Tại Xinfadi, ông Wang nhấn mạnh rằng việc cung cấp nhu yếu phẩm hàng ngày bao gồm gạo, thịt, rau cho người dân Bắc Kinh phải được đảm bảo.
17 năm trôi qua, Xinfadi vươn lên vị trí dẫn đầu cả nước về doanh số bán hàng nông sản. Năm 2019, tổng doanh số của Xinfadi đạt mức 131,9 tỷ nhân dân tệ (18,62 tỷ USD), và thu hút hàng nghìn lượt khách mỗi ngày. Các chuyên gia cho rằng việc người dân từ khắp các tỉnh thành của Trung Quốc đổ về Xinfadi có thể đã khiến nơi đây trở thành ổ dịch Covid-19 mới.
"Một khả năng nữa là hải sản và các sản phẩm thịt được nhập khẩu từ các quốc gia hoặc địa điểm khác đã đưa virus vào thị trường. Những sản phẩm có thể đã bị nhiễm virus trước khi chúng đến chợ, lây nhiễm cho nhân viên và khách hàng", ông Wu Zunyou, nhà dịch tễ học tại Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Trung Quốc, nhận định.
"Tối 12/6, tôi nhận được thông báo khu chợ đã đóng cửa. Giờ tôi chỉ có thể mang thúng đào ra bán trên vỉa hè nhưng chẳng bán được mấy. Thế nên tôi chắc sẽ lỗ vốn. Nhưng tôi chẳng còn cách nào khác. Mạng sống và sức khoẻ của người dân là trên hết", Liu Hong, một tiểu thương ở chợ Xinfadi, nói.
Quan chức Bắc Kinh nhanh chóng tìm cách ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh, đưa quận Phong Đài vào tình thế "thời chiến" khi áp dụng các hạn chế đối di chuyển, các trường học, địa điểm du lịch và giải trí tạm đóng cửa. Theo một tuyên bố của chính quyền, Bắc Kinh đang tiến hành xét nghiệm 46.000 người sống gần chợ Xinfadi để sàng lọc Covid-19.
"Chúng tôi cũng đã thu thập 5.424 mẫu thử từ hải sản, thịt và môi trường bên ngoài", Pang Xinghuo, phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Bắc Kinh, cho biết.
Hiện cơ quan y tế Bắc Kinh vẫn chưa thể xác định nguồn lây Covid-19 cho Xinfadi, mặc dù giới chức địa phương xác nhận nCoV đã được tìm thấy trên thớt thái cá hồi nhập khẩu. Các siêu thị và nhà hàng ở Bắc Kinh đã đồng loạt dừng bán cá hồi để đề phòng. Tuy nhiên, các chuyên gia khẳng định chưa có bằng chứng xác thực cho thấy cá hồi là nguồn lây nhiễm Covid-19.
"Hiện tại, thật khó để xác định nguồn lây nhiễm tại chợ", Wu Zunyou, nhà dịch tễ học tại Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Trung Quốc, nói với Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Trung Quốc.
"Chúng tôi không thể kết luận rằng cá hồi là nguồn lây nhiễm chỉ vì nCoV được phát hiện trên thớt của người bán", Ông Wu nói thêm rằng thớt có thể bị dính virus bởi chủ hoặc khách bị nhiễm bệnh hoặc các sản phẩm khác mang virus trong quá trình vận chuyển.
Gao Fu, giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Trung Quốc, cho hay cơ quan này đang truy tìm nguồn gốc của Covid-19 tại chợ Xinfadi.
Để đảm bảo nguồn cung thực phẩm cho Bắc Kinh sau khi Xinfadi đóng cửa, 5 khu chợ tạm khác đã được thành lập với sự kiểm soát nghiêm ngặt. Tuy nhiên, giá các mặt hàng thực phẩm ở Bắc Kinh vẫn tăng nhẹ.
"Giá 500 gram khoai tây đã tăng từ 1,3 nhân dân tệ (0,18 USD) lên 2,7 nhân dân tệ (0,38 USD)", một người mua hàng nói.
Sơn Nam (Theo CGTN)