Bờ sông Đà ở phường Thịnh Lang (thành phố Hoà Bình) được nhiều người dân khu vực ví như bãi biển. Nơi đây có bãi bồi ven sông, bãi cát trắng trải dài hai bên bờ cùng dòng nước trong vắt "nên được coi là bãi tắm lý tưởng nhất của Hoà Bình".
Sống ven sông từ nhỏ, ông Nguyễn Ngọc Hiển (50 tuổi) cho hay sông Đà, đoạn chảy qua địa phận thành phố Hoà Bình, năm nào cũng có người chết đuối. Ông Hiển từng cứu sống được 6 trường hợp đuối nước ở đây. Chính quyền địa phương đã có biển cảnh báo song cứ chiều tối mùa nóng, người dân lại đổ ra sông tắm "đông như trảy hội".
Nhớ lại buổi chiều định mệnh với 8 học sinh, ông Hiển cho biết khoảng 15h30 ngày 21/3, ông giật mình khi nghe tin có nhiều học sinh đuối nước ở bờ sông phường Thịnh Lang. Có mặt ở hiện trường sau 5 phút, ông thấy vài người dân đứng trên bờ ôm mặt khóc, lực lượng cứu hộ bắt đầu có mặt. Vừa bơi được vài mét ra giữa dòng, ông thấy rõ nhiều thi thể nằm úp, cách xa nhau vài chục mét dưới đáy sông.
Quan sát qua thấy mặt nước phẳng lặng nhưng với kinh nghiệm sông nước gần 40 năm, ông phán đoán sẽ có một vòng xoáy mạnh. Hơi lặn đầu tiên chưa đầy một phút ở độ sâu tầm 5 m, ông Hiển phải ngoi vội lên do áp lực mạnh khiến ông khó chịu.
Sau vài phút trấn tĩnh, ông lặn tiếp nhiều lần và vớt được ba thi thể lên bờ. Lúc này các nạn nhân đều tắt thở, máu mắt, mũi bắt đầu chảy nhiều.
Theo ông Hiển, lòng sông Đà rộng khoảng 200 m, độ sâu trung bình chừng 3 m và nước chảy êm đềm. Tuy nhiên, do khai thác cát nhiều năm trước nên khúc sông chỗ 8 học sinh gặp nạn có một lòng chảo chừng 2.000 m2, sâu 10 m.
"Bình thường nước chảy khá phẳng lặng song tại lòng chảo này lại xoáy liên tục thành cột dựng đứng nên có thể các em bị bất ngờ", ông Hiển phán đoán và cho hay nếu không đủ tỉnh táo, kể cả người bơi giỏi khi bị rơi vào lòng chảo đó cũng khó thoát nạn.
Theo Trung tá Nguyễn Anh Tuấn (đội cứu nạn Phòng cảnh sát phòng cháy chữa cháy Công an tỉnh Hoà Bình), ngay khi nhận tin báo, gần 60 cán bộ cùng nhiều phương tiện chuyên dụng được huy động ra hiện trường. Từng tổ chức cứu nạn ở khúc sông này nhiều lần, ông Tuấn phán đoán thi thể các em sẽ cuốn hết vào lòng chảo dưới đáy sông. Thi thể 8 em sau đó được đưa lên bờ chỉ sau 30 phút.
Nhớ lại lúc lặn cứu hộ, ông Tuấn nói "rất khó chịu so với nhiều đoạn sông khác". Do ở đây nước xoáy mạnh, sâu nên tổ cứu nạn phải chia thành nhiều tốp.
Mùa nước cạn (mùa đông hàng năm) sẽ nhìn rất rõ lòng chảo nên mọi người có sự cảnh giác. Tuy nhiên, khi nước lên, phải lặn tầm 3 m mới có thể phát hiện. Đây cũng là lý do nhiều người tắm sông chủ quan. Khi thấy mặt nước phẳng lặng, họ đã không quan sát được "mối nguy hiểm rình rập dưới đáy sông".
Phó chủ tịch UBND phường Thịnh Lang Nguyễn Thị Mỹ Bình cho biết chính quyền từng cắm nhiều biển cảnh báo, cấm tắm tại khu vực các cháu gặp nạn. Tuy nhiên, một số biển bằng kim loại đã bị người dân nhổ đi còn biển kiên cố mới bị nước lũ cuốn trôi. Đoàn thanh niên sở tại cũng dạy bơi, kỹ năng sống cho học sinh đồng thời yêu cầu các gia đình ký cam kết phòng chống tai nạn cho các em trước những dịp nghỉ hè.
Bà Bình cho hay đến tắm ở bãi sông này chủ yếu là người phường khác. Người dân ở phường Thịnh Lang đều biết chỗ có lòng chảo sâu nên tránh được. Khi xảy ra sự cố, nhà chức trách khu vực nhanh chóng có mặt song sự việc xảy ra quá nhanh nên không kịp.
Trước đó, chiều 21/3, do được nghỉ học nên 10 nam sinh học tiểu học và THCS Hữu Nghị rủ nhau ra sông Đà chơi bóng nước. Tại bờ sông phường Thịnh Lang, 9 em nhảy xuống sông nghịch bóng còn một em ngồi trên bờ do không biết bơi.
Sau chừng 15 phút, 9 em đang cách bờ khoảng 10 m bắt đầu có dấu hiệu đuối nước nên hò nhau bơi vào bờ. Tuy nhiên chỉ một em sống sót, 8 em tử vong.