Những dự án âm nhạc bắt nguồn từ tình yêu cà phê

Cà phê và công năng tỉnh thức của cà phê đã trở thành nguồn cảm hứng cũng như chủ đề của nhiều tác phẩm âm nhạc, chứa đựng những khát khao hướng đến chân - thiện - mỹ.

Người Nhật đã định hình trà đạo trở thành một nghệ thuật sống. Nhiều triết lý cuộc sống được truyền tải qua việc thưởng lãm một tách trà. Còn với cà phê, Việt Nam là cường quốc cà phê thế giới, có hạt cà phê Robusta xuất khẩu dẫn đầu, có lịch sử văn hóa thưởng lãm cà phê hàng trăm năm. Tuy vậy, giá trị cà phê Việt Nam vẫn thuộc phân khúc thấp, chủ yếu xuất thô.

Với mong muốn đưa ngành cà phê Việt Nam lên một tầm cao mới, nâng cao giá trị cà phê không chỉ là một thức uống thông thường mà còn ở tầm mức cà phê văn hóa, cà phê nghệ thuật, cà phê tinh thần... đến cà phê triết đạo, xứng đáng với vị thế cường quốc cà phê, Tập đoàn Trung Nguyên Legend đã tâm huyết nhiều năm nghiên cứu lịch sử, văn hóa, nghệ thuật... cà phê trong mọi lĩnh vực đời sống để đưa cà phê trở thành "cà phê triết đạo".

Trên hành trình sáng tạo và phát triển của Trung Nguyên Legend, tinh thần dấn thân phụng sự cộng đồng luôn là hạt nhân xuyên suốt với nhiều chương trình hành động để kiến tạo khát vọng lớn, chí hướng lớn cho quốc gia; để xây dựng vị thế mới cho ngành cà phê Việt Nam trên bản đồ cà phê thế giới. Trên hành trình này, Trung Nguyên Legend mong muốn chung tay với các nhà hoạch định sách lược quốc gia để Việt Nam sớm trở thành quốc gia hùng mạnh và ảnh hưởng toàn diện thế giới!

Người Nhật đã làm được! Người Việt mình cũng làm được và làm tốt hơn!

Cà phê - cảm hứng cho những nhạc phẩm bất hủ

Khi mới xuất hiện tại châu Âu vào thế kỷ 17, cà phê vấp phải nhiều sự nghi hoặc về công dụng đối với sức khỏe con người. Thế nhưng, với công năng tỉnh thức, kích thích sáng tạo, cà phê được giới tri thức thuộc nhiều lĩnh vực yêu thích và nhanh chóng phổ biến trong văn hóa xã hội châu Âu. Trong âm nhạc, cà phê là năng lượng không thể thiếu của nhiều nhà soạn nhạc, trở thành nguồn cảm hứng, chủ đề sáng tác của nhiều nhạc sĩ lừng danh.

Bản đại hợp xướng Schweigt stille, plaudert nicht hay còn được biết đến với tên gọi Coffee Cantata (BWV 211) do nhà soạn nhạc vĩ đại Johann Sebastian Bach (1685-1750) sáng tác là một trong những tác phẩm âm nhạc về cà phê độc đáo. Coffee Cantata được viết trong khoảng thời gian từ 1732 đến 1735, là một trong những tác phẩm hiếm hoi của Bach phản ánh đời sống thế tục. Tác phẩm vừa thấm đẫm nét đẹp nghệ thuật, vừa có chiều sâu trí tuệ, phản ánh sâu sắc đời sống xã hội lúc bấy giờ.

Coffee Cantata là bản tình ca đặc biệt mà Johann Sebastian Bach dành cho cà phê. Ảnh: Wikipedia

Coffee Cantata là câu chuyện về sự đấu tranh vì tình yêu cà phê của một cô gái. Với tình yêu mãnh liệt dành cho thức uống này, người con gái đã nỗ lực thuyết phục cha và vị hôn phu để được thưởng thức cà phê. Những ca từ mỹ miều: "vị cà phê mới ngon làm sao, còn ngọt ngào hơn cả hàng ngàn nụ hôn, dịu êm hơn cả rượu nho đen!" của cô gái trong tác phẩm phải chăng cũng chính là những lời tán dương của Bach. Kết thúc tác phẩm, người cha chấp thuận tình yêu cà phê của con gái, chấp nhận cuộc hôn nhân và cả ba nhân vật hát vang thông điệp "uống cà phê là lẽ tự nhiên". Đây là một cái kết bất ngờ trước những quan điểm tiêu cực về cà phê vốn phổ biến vào thời điểm đó.

Bằng âm nhạc và ca từ, tác phẩm Coffee Cantata không chỉ mang lại niềm vui cho khán giả, mà còn đem đến một góc nhìn đặc sắc, phản ánh sự yêu thích cà phê trong xã hội Leipzig bấy giờ. Tác phẩm đã đả kích niềm tin uống cà phê là một thói quen xấu cần phải loại bỏ. Coffee Cantata cũng minh chứng cho việc âm nhạc nói riêng, nghệ thuật nói chung là tiếng nói góp phần xây dựng những chuẩn mực xã hội mới hướng đến chân - thiện - mỹ.

Thế kỷ 20, khoa học công nghệ phát triển, cà phê và công nghệ pha chế, thưởng lãm cà phê được sáng tạo liên tục, thúc đẩy văn hóa thưởng lãm cà phê phổ biến trên toàn cầu. Cà phê có mặt ở khắp mọi nơi từ nhà bếp gia đình đến văn phòng làm việc. Với công năng khai mở tư duy, biểu dương cho lối sống năng động, sáng tạo và dấn thân không ngừng được tôn vinh và phát huy, cà phê là biểu tượng văn hóa, thúc đẩy những khát khao hướng đến hệ giá trị mới, lối sống mới tốt đẹp hơn.

Cũng trong tiến trình đó, với tinh thần tự do mới, không ngừng thử nghiệm các phong cách, loại hình âm nhạc mới, thách thức các quy chuẩn đã có, các nghệ sĩ thế kỷ 20 tiếp tục dành tình yêu cho cà phê. Cà phê cũng là đề tài sáng tác của nhiều thể loại âm nhạc truyền cảm hứng và lan tỏa những ước vọng cá nhân, hướng đến cuộc sống tươi vui, hạnh phúc.

Francis Albert Sinatra (1915-1998), một trong những nghệ sĩ có lượng đĩa bán chạy nhất thế giới đã phát hành ca khúc The Coffee Song (1946) - một tác phẩm nổi tiếng của âm nhạc đại chúng Mỹ. Với âm nhạc sôi động và lời hát mượt mà, The Coffee Song đã mô tả sống động sự "thống trị" của cà phê tại Brazil, đến mức không thể tìm được thức uống khác tại quốc gia này.

Một trong số các nghệ sĩ Mỹ có ảnh hưởng nhất của thế kỷ 20, Johnny Cash (1932-2003) cũng phát hành ca khúc đồng quê kinh điển A Cup of Coffee. Bài hát là câu chuyện về cuộc gặp gỡ của người đàn ông với bạn bè trong thời gian nghỉ giữa giờ làm việc. Anh yêu cầu một tách cà phê và cùng tán gẫu, chia sẻ về công việc, cuộc sống cá nhân... Với nghệ thuật kể chuyện thông qua lời bài hát, A Cup of Coffee cho thấy sự phổ biến và giá trị của văn hóa "coffee break" trong đời sống xã hội phương Tây.

Ngoài ra, có thể kể đến một số ca khúc khác về cà phê như One More Cup of Coffee (1976) của Bob Dylan, thuộc thể lọai folk rock; Coffee Blues (1996) của Mississippi John Hurt và Black Coffee (1948) của Peggy Lee, cùng thuộc thể loại nhạc blues... Black Coffee còn được sử dụng làm nhạc nền cho bộ phim Let No Man Write My Epitaph năm 1960 của hãng phim Columbia Pictures.

Nghệ sĩ Francis Albert Sinatra (1915-1998) và cà phê - thức uống yêu thích của ông, trong một buổi biểu diễn. Ảnh: Esquire

Âm nhạc cà phê nâng tầm giá trị văn hóa cà phê Việt Nam

Theo những chuyến hành hương, viễn du thám hiểm, những con đường thương mại quốc tế thời trung cổ, cà phê đến vùng đất phương Đông và mang lại những thay đổi nhất định trong nhiều lĩnh vực, trong đó có âm nhạc. Tại Việt Nam, quê hương của "hạt cà phê Robusta ngon nhất thế giới" (theo nhận định của kênh Discovery trong phim The Tao of Coffee), cà phê là thức uống yêu thích của giới nghệ sĩ, và là nguồn cảm hứng tạo nên nhiều tác phẩm âm nhạc sâu lắng, được yêu thích hàng thập kỷ.

Không chỉ xuất hiện trong sáng tác của các nghệ sĩ gạo cội, chủ đề cà phê, hàng quán cà phê còn được nhiều nghệ sĩ trẻ ưa chuộng và sáng tạo với nhiều câu chuyện đa dạng màu sắc, cảm xúc. Các nhạc khúc tiêu biểu như: Ly cà phê Ban Mê (Nguyễn Cường), Hà Nội cafe ơi (Đình Văn), Cafe một mình (Phương Thảo, Ngọc Lễ), hay Sài Gòn cà phê sữa đá (Hà Okio), Cà phê (Khắc Hưng), Café đắng và mưa (Nguyễn Văn Chung), Nỗi buồn rơi dưới gót giày (Hakoota), Em ơi (Vũ Cát Tường)...

Với tình yêu cà phê, xem cà phê là năng lượng đặc biệt cho sự tỉnh thức và sáng tạo, Tập đoàn cà phê Trung Nguyên Legend đã không ngừng nghiên cứu lịch sử cà phê nhân loại, nỗ lực nâng tầm giá trị cà phê lên tầm mức cà phê văn hóa, cà phê nghệ thuật, cà phê tinh thần... đến cà phê triết đạo. Trung Nguyên Legend đã truyền cảm hứng cho các nghệ sĩ hàng đầu Việt Nam như nhạc sĩ Dương Thụ, nhạc sĩ Nguyễn Cường, nhạc sĩ Võ Thiện Thanh, ca sĩ Hà Anh Tuấn... sáng tạo những sản phẩm âm nhạc nhằm "vinh thăng" giá trị tỉnh thức của cà phê, nâng tầm văn hóa cà phê Việt Nam, đồng thời, truyền năng lượng tích cực, thúc đẩy tư duy sáng tạo, góp phần hình thành nên lối sống tỉnh thức.

Show trình diễn nghệ thuật ba nền văn minh cà phê Ottoman - Roman - Thiền được Trung Nguyên Legend sáng tạo trong nỗ lực nâng tầm giá trị cà phê và văn hóa cà phê Việt Nam. Ảnh: Trung Nguyên Legend

Hơn một thập kỷ trước, Trung Nguyên Legend cho ra đời dự án âm nhạc Trung Nguyên Lounge Music, tạo ra một dòng nhạc chuyên biệt trong nỗ lực nghệ thuật hóa cà phê và hướng tới phục vụ một lối sống mới. Đồng hành với Trung Nguyên Lounge Music, nhạc sĩ Võ Thiện Thanh đã đầu tư nghiên cứu, sáng tạo nên các tác phẩm, dự án nâng cao những giá trị của âm nhạc trong đời sống. Bộ đôi CD Rừng xưa đã khép, Hòa âm của đại ngàn ra mắt năm 2014, gồm các tác phẩm của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và những bản nhạc hòa tấu mang âm điệu Tây Nguyên, đem lại những cảm xúc hài hòa, tràn đầy năng lượng tích cực. Đĩa than Thanh âm tỉnh thức ra mắt năm 2022 giúp người nghe nhận thức thực tại, tìm về bản thể và tập trung vào sự cân bằng, hài hòa thân - tâm - trí. Sắp tới, album Thiền cà phê sẽ ra mắt theo thể loại nhạc Thời đại mới (New Age), kết hợp giữa chất liệu âm nhạc mang bản sắc Việt Nam pha trộn chất liệu âm nhạc Trung Đông, đem đến năng lượng chữa lành và hạnh phúc.

Bên cạnh dự án Trung Nguyên Lounge Music, Trung Nguyên Legend cũng truyền cảm hứng cho nghệ sĩ xây dựng các dự án âm nhạc lan tỏa khát vọng dám thay đổi, dám dấn thân và tạo giá trị cho cộng đồng.

Năm 2008, nhạc sĩ Nguyễn Cường ra mắt hợp xướng giao hưởng Đại bàng và giọt đắng, bản hợp xướng cà phê đầu tiên của Việt Nam. Không xuất hiện bất kỳ từ cà phê nào, tác phẩm vẫn mang đậm dấu ấn văn hóa của vùng đất quê hương cà phê Buôn Ma Thuột, thấm đẫm giá trị tinh thần sáng tạo và khát vọng lớn đặc trưng của cà phê.

Ca khúc Hướng dương của rapper Wowy (2021) với ca từ mạnh mẽ, đã thúc đẩy giới trẻ sống tích cực hơn, ý nghĩa hơn: "Cùng dấn thân - khát vọng - đổi đời mình". Hay RAP Cà phê Trung Nguyên của cộng đồng Underground mang giai điệu vui tươi, tràn đầy năng lượng hào hứng, tích cực cho những khởi đầu mới. Đặc biệt, ca khúc Passiona do nhạc sĩ Võ Thiện Thanh và ca sĩ Hà Anh Tuấn thực hiện, được lấy cảm hứng từ tuyệt phẩm cà phê chuyên biệt dành riêng cho phái đẹp của Trung Nguyên Legend mang âm điệu sâu lắng, nồng nàn và quyến rũ ca ngợi vẻ đẹp của người phụ nữ giàu đam mê và khát vọng.

Nhạc sĩ Dương Thụ, một cây đại thụ trong nền âm nhạc đương đại Việt Nam, đã đồng hành với Trung Nguyên Lengend xây dựng salon văn hóa Cà phê thứ bảy, tôn vinh và lan tỏa giá trị văn hóa - nghệ thuật, phụng sự cộng đồng. Trong hơn 13 năm qua, với nhiều hoạt động giao lưu sáng tạo nghệ thuật, Cà phê thứ bảy đã trở thành điểm gặp gỡ, nuôi dưỡng và truyền cảm hứng cho nhiều tài năng nghệ sĩ. Năm 2019, Cà phê thứ bảy đã được British Council đánh giá là không gian văn hóa sáng tạo. Gần đây nhất, tháng 4 vừa qua, không gian Trung Nguyên Legend trở thành nơi ra mắt album Dương Thụ - 80 năm, một giấc mơ. Sau hơn 50 năm cống hiến cho nghệ thuật nước nhà, đây là album đầu tiên mang chính tên nhạc sĩ Dương Thụ, gồm 16 ca khúc quen thuộc với công chúng yêu nhạc.

Một cảnh trong vở vũ kịch Chuyện kể 3 nền văn minh cà phê. Vở vũ kịch là sự kết hợp giữa âm nhạc và vũ điệu, tôn vinh giá trị của cà phê trong lịch sử phát triển nhân loại. Ảnh: Trung Nguyên Legend

Đặc biệt, năm 2022, Trung Nguyên Legend cùng các nghệ sĩ giới thiệu vở vũ kịch mang tên Chuyện kể 3 nền văn minh cà phê - Khởi đầu cà phê Đạo. Kể từ bản Coffee Cantata của Johann Sebastian Bach, đây là một trong những chương trình nghệ thuật quy mô về cà phê được ra mắt. Vở vũ kịch mang đến hành trình trải nghiệm ba nền văn minh cà phê thế giới Ottoman - Roman - Thiền, để người xem nhận thấy rõ giá trị xuyên suốt của cà phê trong đời sống nhân loại hàng thế kỷ. Từ văn minh cà phê Ottoman tôn vinh cà phê là thức uống của tâm linh, đến văn minh cà phê Roman xem cà phê là năng lượng khai sáng tâm thức, cuối cùng hội tụ lại văn minh cà phê Thiền, với giọt cà phê tỉnh thức mang trong mình triết lý khoảng lùi, cà phê được ví như nguồn ánh sáng dẫn lối con người nhìn lại bản thể chính mình, tìm về sự tỉnh thức.

Các sản phẩm, dự án âm nhạc được sáng tạo từ nguồn cảm hứng cà phê trong nhiều thế kỷ cho thấy sự cộng hưởng nguồn năng lượng tỉnh thức, sáng tạo của cà phê và những giá trị của âm nhạc. Tất cả nhằm thúc đẩy và lan tỏa những khát khao hạnh phúc, đóng góp vào đời sống văn hóa, văn minh nhân loại.

Những dự án âm nhạc bắt nguồn từ tình yêu cà phê
 
 

Xem thêm loạt video Cà Phê Triết Đạo đã được đăng tải trên kênh Cà Phê Triết Đạo

(Nguồn: Trung Nguyên Legend)

+