Không tâm sự
Điều làm cho cha mẹ lo lắng nhất là khi con gái tới tuổi teen (khoảng 12-13 tuổi trở đi - trong khi ở con trai tuổi này có thể bắt đầu muộn hơn), chúng không còn tâm sự với bố mẹ nữa. Người mẹ nhìn vào mắt con mà không biết chúng đang nghĩ gì. Trước đó, cô con gái suốt ngày ríu rít, luẩn quẩn bên chân mẹ, hỏi đủ thứ chuyện. Thế rồi đột nhiên, chúng im lặng một cách khó hiểu. Do đó, nhiều người mẹ cảm thấy bực bội, cảm thấy con gái mình như người xa lạ. Họ buồn bã, âu lo và phản ứng mạnh trước sự thờ ơ của con.
Từ năn nỉ, dọa nạt, cho đến quản lý việc sinh hoạt vui chơi của con (như can thiệp vào việc chọn kênh truyền hình, cấm con đi chơi tối, bắt con chọn nghe loại nhạc khác...). Khi tất cả những biện pháp ấy đều vô ích, cha mẹ trở nên căng thẳng, buồn bã và đôi khi... thả nổi con cái luôn. Họ không biết rằng đó là đặc tính chung của tất cả những đứa trẻ đang rời bỏ vai trò của một "cô bé con" của bố mẹ để bước vào tuổi vị thành niên.
Nguyên nhân của sự im lặng đột ngột của trẻ thật ra rất đơn giản. Thật sự, hầu hết các cô bé tuổi teen đều có rất nhiều câu hỏi và ý kiến muốn nói với cha mẹ, nhưng chúng lại đoán trước rằng cha mẹ chúng sẽ không đồng ý, nên chúng không nói nữa. Muốn trò chuyện với mẹ về giới tính, về bạn bè, về mode thời trang và những băn khoăn về tương lai, nghề nghiệp... thì ngại ngần, không biết mẹ có mắng át đi không?
Nếu không mắng thì lại ngại mẹ có đủ tâm lý và hiện đại để giải thích cho mình hiểu hay không? Hay là mẹ sẽ nói "con còn nhỏ biết gì" hoặc "ngày xưa, hồi bằng tuổi con...". Để có thể làm chủ tình hình, bạn nên để cho con mình có những khu vực riêng rư của chúng, đừng dồn ép chúng phải bộc lộ tâm tư, đồng thời cũng cho con biết rằng "bất cứ lúc nào con cần đến bố mẹ, thì bố mẹ đã sẵn sàng trò chuyện với con về tất cả mọi việc, miễn sao con vui vẻ là đuợc".
Không gắn bó
Khi trở thành một thiếu nữ, trẻ tự nhiên thích tách rời ra khỏi sinh hoạt chung của gia đình. Đi chợ, đi chùa... với mẹ một cách miễn cưỡng, chỉ trừ khi cô bé thích đi "shopping" mua sắm gì đó thì mới chịu "bám lấy mẹ" mà thôi. Trẻ cần nhiều thời gian riêng tư để nói chuyện với bạn qua điện thoại, để ngồi một mình suy tư, để viết nhật ký hay blog, để tham gia vào những sinh hoạt riêng của nhóm bạn...
Những thời gian "của riêng" này khi gộp lại, nhất là trong mắt người mẹ, thì sẽ thành một khối lượng thời gian lớn xa cách gia đình. Cha mẹ khó mà chấp nhận nổi sự thay đổi này, đồng thời lo lắng rằng sẽ không quản lý nổi con nữa. Từ đó, người mẹ thường tìm đủ mọi cách để bắt buộc con phải tham gia vào các hoạt động chung của gia đình.
Nếu lần đầu mà trẻ thua, bị bắt buộc phải đi đâu cùng cha mẹ, thì lần sau chúng sẽ kiếm thêm nhiều lý do hơn đẻ được ở nhà một mình. Dần dần, chúng sẽ hình thành tâm lý chống đối mà xa lánh bố mẹ nhiều hơn, cho đến khi trưởng thành thì sẽ không còn gì có thể giữ chúng được nữa.
Một người mẹ khôn ngoan thì khi con không chịu đi chung với mọi người, bạn sẽ để chúng ở nhà, giao một việc gì đó cho chúng làm. Khi về, bạn nên kể lại những điều vui vẻ trong chuyến đi, và khôn khéo hỏi chúng những gì xảy ra ở nhà.
Đừng giận giữ, chỉ có thể tỏ vẻ buồn vì thiếu vắng, nhớ nhung chúng mà thôi. Hy vọng rằng trẻ sẽ cho rằng chúng có vai trò quan trọng trong gia đình, chúng sẽ tự hào đến nỗi lần sau tự động đề nghị đi cùng gia đình.
Thay đổi tính nết
Vui đó, buồn đó, vừa ca hát xong lại ngồi lầm lầm lì lì, mới tỏ vẻ yêu thương bố mẹ xong lại dở giọng cãi lại... Những thay đổi "sớm nắng chiều mưa" này cũng chỉ là biến chứng của tuổi teen mà thôi. Cha mẹ đừng quan tâm quá đáng đến những "cơn mưa" đó, rồi làm to chuyện làm gì.
Chỉ khi nào trẻ có triệu chứng mắc bệnh trầm cảm, quá thu mình hay là có những biểu hiện tâm lý bất thường lặp đi lặp lại thì mới nên tìm cách can thiệp khéo léo. Ví dụ như khi con gái bạn ủ rũ, bỏ ăn, thường xuyên đóng cửa tự nhốt mình trong phòng... thì đó là biểu hiện của bệnh tâm lý.
Do đó, là một người mẹ, bạn cần phải thường xuyên trò chuyện với con ngay lập tức mỗi khi có điều kiện. Nghe chúng ca thán, phàn nàn về trường học, về một vài cô bạn thân, tỏ vẻ chia sẻ sự bực dọc với chúng.
Tuy nhiên, nếu bạn nghe theo thốt lên những câu nặng nề như "con chỉ muốn chết đi cho rồi" hay "con chán chẳng thiết sống nữa" thì lập tức phải tìm hiểu nguyên nhân ngay.
Trường hợp cha mẹ không trực tiếp tâm sự được với con, thì nên tìm những người nào mà cô bé ưa thích, quý mến, ví dụ như anh chị em họ hay cô dì chú bác nào đó, mà nhờ họ trò chuyện với em một cách tế nhị.
(Theo Tư Vấn Tiêu Dùng)
