"Sorry mày nha, tối qua papa với mama cắt cơm, money hết sạch, chứ không thì tao đi overnight với tụi bây rồi. Từ đây tới chiều có chương trình gì, phone cho tao một tiếng. See you!”.
Đoạn nói chuyện qua điện thoại này được ghi lại tại một quán cà phê. Nếu không có chút vốn tiếng Anh, người nghe không thể biết người trong cuộc nói gì.
Dùng từ ngoại nay đã trở thành mốt của đa số dân chơi. Trong bất kỳ tình huống nào, trò chuyện với bất cứ ai họ đều có thể dùng những từ tiếng Anh, tiếng Pháp, thậm chí tiếng Hoa mà họ biết. Trong những lần đến khu vực ăn uống gần Lăng Cha Cả, quận Tân Bình, TP HCM, nơi tụ tập của một bộ phận lớn dân đi đêm, nghe được rất nhiều câu nói, trong đó Tây - Tàu lẫn lộn, nghe cứ rối như canh hẹ:
- Thằng cha đó trông giống gay quá mày ơi, ngộ thấy chẳng manly chút nào.
- Cần gì manly. Biết galant và nhiều money là OK rồi.
Có tiếng chen ngang:
- Thôi đi mấy you. Mấy you dòm lại cái body của mình coi, có sport chút nào đâu mà chê người ta. Ăn lẹ rồi go. Stay up late kiểu này hoài thì skinny cả đám.
Đến bất cứ quán cà phê-bar nào, vũ trường nào, bạn cũng thể nghe những câu như thế. Biết từ nào dùng từ đó, dù có chắp vá, giả cầy bao nhiêu đi nữa, nhưng miễn là hiểu được thì “dân chơi” nạp ngay vào bộ nhớ, dùng riết và trở nên phổ biến. Lắm khi, khả năng sử dụng ngoại ngữ làm tiếng đệm còn là thước đo mức độ sành điệu của “dân chơi”.
Một bộ phận lớn học sinh, sinh viên cũng có hiện tượng sính dùng từ ngoại. Khi điều kiện học tập ngày càng thuận lợi hơn, nhất là trong bối cảnh tiếng Anh ngày càng được phổ biến, bệnh sính dùng từ ngoại của học sinh, sinh viên ngày càng trầm trọng, không chỉ tại trường học mà trong cuộc sống gia đình, trong giao tiếp với ông bà, ba mẹ, anh chị em...
Trong nhiều lần ngồi quán phê ven đường gần một trường đại học ở quận 3, TP HCM, PV Người Lao Động nghe thấy rất nhiều từ “ngoại” được dùng xen lẫn trong các cuộc trò chuyện của sinh viên, nhiều lúc phải nhờ người trong cuộc giải thích lại những từ chuyên môn khó, đại loại:
- Ông G. dạy amateur hết chỗ nói. Ít ra phải guide tụi mình viết phần foreword (lời mở đầu), còn content (nội dung) và decor (trang trí) thì mình tự lo cũng được.
- Hơi đâu mà wait (chờ), lo mà cày đi chứ il (ông ta) chạy sô dữ lắm. Thằng nào cũng làm solo chứ riêng gì mày.
Tuy nhiên, khi có mấy du khách quốc tế hỏi đường về Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh, không ai trong số họ có thể nghe, hiểu để trả lời.
Không chỉ vậy, giới lao động cổ trắng cũng không miễn dịch được với bệnh sính từ ngoại khi trò chuyện tại công sở, qua điện thoại hay tiếp khách.
Không dùng tiếng lóng hay tiếng bồi, nhưng loại ngôn ngữ mà giới nhân viên công sở sính dùng cũng mang tính chắp vá, thậm chí bạ đâu dùng đó, dễ gặp nhất là trong những cuộc giao tiếp qua điện thoại. Chẳng hạn như: “Partners (đối tác) của tụi em chiều nay sẽ tới thành phố, em book (đặt) 2 single room (phòng đơn) nhé. Coi như em đã confirm (xác nhận) luôn rồi đó, chị khỏi cần phải check (kiểm tra) lại”.
Hoặc: “Anh có thể arrange (sắp xếp) cho em một appointment (cuộc hẹn) với director (giám đốc) được không, em cần interview (phỏng vấn) ảnh một số điều về mấy cái projects (dự án) ở Vũng Tàu. Merci (cảm ơn) anh rất nhiều”.
Tham gia vào một chatroom bất kỳ, coi như bạn đã lạc vào thế giới của tiếng lóng và ngôn ngữ lai căng. Trong thế giới này, không chỉ tiếng Việt, tiếng Anh được vay mượn một cách vô tội vạ mà còn bị bóp méo hết sức thô bạo. Trước đây, để đỡ mất thời gian, nhiều từ tiếng Anh được gõ tắt theo những nguyên tắc nhất quán của nó, rất dễ hiểu.
Chẳng hạn, từ you được gõ thành u, about được gõ tắt thành abt, từ equipment được gõ tắt thành eqmt, wonderful trở thành wndfl; hay mother (mẹ), father (cha) được gọi thân mật là mom, dad... Còn bây giờ, tiếng Anh trong thế giới của chat đã biến tướng đến mức không thể hiểu nổi. Từ hello coi như đã hết thời, thay vào đó là hi hoặc hey nhưng “dân chat” ít khi gõ như vậy, chỉ đánh số 2.
Câu chào quen thuộc “Nice to see you” bị biến thành “9 2 c u”. Hiểu được nó, phải nghĩ nát óc! Gần đây, nhiều chủ dịch vụ Internet có cài thêm phần mềm “chống nói bậy”, nếu ai dùng những từ bậy bạ trong quá trình chat thì sẽ bị phần mềm này phát hiện, chủ dịch vụ sẽ tống cổ người đó ra khỏi tiệm ngay.
“Dân chat” quái hơn, qua mặt phần mềm kiểm duyệt bằng cách gõ thành sexxy hoặc đ.cm... Nói chung, chat là một thế giới ảo và ngôn ngữ ở đây cũng thuộc dạng ảo. Điều hiển nhiên là nếu ai đã bị bệnh sính từ ngoại trong thế giới này thì trong cuộc sống thực tế, bệnh này sẽ càng trầm kha.