Lễ tưởng niệm do Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp TP HCM, Hà Nội và các địa phương trong cả nước tổ chức, diễn ra tại Hội trường Thống Nhất (TP HCM) và Công viên Thống Nhất (Hà Nội). Đây là dịp cùng tưởng nhớ những người đã mất, chia sẻ động viên trước mất mát, đau thương của hàng chục nghìn gia đình mất người thân và nhìn lại những ngày tháng đau thương, khốc liệt của dịch bệnh.
Phát biểu khai mạc buổi lễ, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Đỗ Văn Chiến, thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam bày tỏ lòng thành kính, chia buồn sâu sắc với các gia đình có người hy sinh, tử vong trong đại dịch Covid-19 và nguyện cầu cho các linh hồn người đã mất được siêu thoát, yên giấc ngàn thu, nơi cõi vĩnh hằng.
Theo ông Chiến, dù cán bộ, chiến sĩ và đồng bào cả nước không phân biệt thành phần, tuổi tác, giới tính, dân tộc, tôn giáo đã đoàn kết một lòng, chung một ý chí "chống dịch như chống giặc". Nhưng do dịch bệnh chưa có tiền lệ, lây lan nhanh, cực kỳ nguy hiểm, đã có hơn một triệu người nhiễm Covid-19, dịch bệnh đã cướp đi sinh mạng của hơn 23.000 đồng bào, đồng chí.

Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến phát biểu khai mạc. Ảnh: Quỳnh Trần
"Nỗi đau đến tột cùng khi nhiều người đến lúc 'nhắm mắt xuôi tay' không có người thân bên cạnh, không có lời trăng trối; nhiều gia đình có 2-3 người tử vong, có những người đại dịch đã cướp đi cả cha mẹ và những người ruột thịt; có những em bé sinh ra không được nằm trong vòng tay yêu thương của mẹ, không được uống giọt sữa đầu đời...", ông Chiến nói.
Cũng theo ông Chiến, do dịch bệnh quá ác liệt, nguy hiểm nên mặc dù rất cố gắng, có nhiều người khi mất chưa được tổ chức lễ tang chu đáo theo phong tục, tập quán, để lại nỗi day dứt trong lòng người thân và đồng đội. "Trong giờ phút thiêng liêng này, xin thắp nén tâm nhang tưởng nhớ và kính cẩn nghiêng mình tiễn biệt đồng bào, đồng chí và kiều bào ta ở nước ngoài đã tử vong và hy sinh vì dịch bệnh, nguyện cầu các linh hồn được siêu thoát, dịch Covid-19 sớm được tiêu trừ để nhân loại không phải gánh chịu thêm đau thương, mất mát", ông Chiến nói.

Tại Hà Nội, lễ tưởng niệm diễn ra tại Công viên Thống Nhất. Ảnh: Nguyễn Ngoan
Tại Hà Nội, lễ tưởng niệm diễn ra ở công viên Thống Nhất dự kiến kéo dài 30-45 phút, được truyền hình trực tiếp. Khoảng 300 đại biểu tham dự, gồm cả đại diện những gia đình có người mất do Covid-19.
Người dân thủ đô được vận động tắt đèn và thắp nến lúc 20h30 để tưởng niệm đồng bào tử vong và cán bộ, chiến sĩ hy sinh trong đại dịch.

Ban tổ chức chuẩn bị 2.000 bông hoa đăng thả xuống hồ trong công viên Thống Nhất. Ảnh: Nguyễn Ngoan
Từ 18h, ban tổ chức hoàn tất những khâu cuối cùng chuẩn bị cho lễ tưởng niệm. Những người tham dự đều được đo nhiệt độ, sát khuẩn tay và nhận khẩu trang đen trong buổi lễ. Tại khu vực tổ chức lễ tưởng niệm, ghế ngồi của đại biểu đều màu đen, được sắp xếp đảm bảo giãn cách. Phía trên, ban tổ chức bố trí một lư hương lớn để phục vụ đại biểu làm lễ dâng hương.
Đến dự lễ tưởng niệm, mang theo niềm thương nhớ vợ mất cùng đứa con chưa kịp chào đời vì Covid-19, anh Nguyễn Văn Trọng (37 tuổi, Thanh Trì) ôm con lớn kể lại chuyện đau thương đã trải qua. Gia đình anh có chín người mắc Covid-19, trong đó vợ anh đang mang thai ở tháng thứ sáu. Vốn đọc qua báo đài, biết được tầm nguy hiểm và mức độ lây lan nên khi người đầu tiên trong gia đình dương tính, anh vô cùng lo lắng. Ít ngày sau, lần lượt bố mẹ, anh rồi vợ con đều dương tính.

Anh Trọng ôm con gái tới dự buổi tưởng niệm tại Công viên Thống Nhất. Ảnh: Nguyễn Ngoan
"Gia đình tôi được đưa đi điều trị tại Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương II", anh Trọng nhớ lại. Sau thời gian dài được các bác sĩ chạy chữa, tám trong số chín người gia đình anh Trọng lần lượt âm tính, trở về nhà. Trong khi đó, vợ anh chuyển biến nặng. Ngày 12/9, anh nhận tin vợ qua đời. "Tôi như sụp đổ, không thể tin đấy là sự thật. Căn bệnh này không như các bệnh khác phải cách ly, dù muốn được gần người thân để chăm sóc lúc ốm đau, cũng không thể", anh Trọng vừa nói vừa siết chặt con gái trong tay. Hôm nay, khi ngồi tại buổi tưởng niệm, trải qua ba tháng mất vợ, anh Trọng mong dịch bệnh sớm được đẩy lùi để không còn ai phải chịu cảnh đau thương như gia đình anh.
Ngồi dự buổi tưởng niệm, anh Võ Đăng Thành (49 tuổi, Trần Quý Cáp, Đống Đa) thi thoảng đưa tay lau nước mắt. Dịch Covid-19 đã cướp đi mạng sống của mẹ anh. Trong đợt dịch bùng phát tại phường Văn Miếu tháng 8, gia đình anh Thành có 10 thì chín người nhiễm Covid-19.

Anh Thành chia sẻ về mẹ trong buổi tưởng niệm. Ảnh: Nguyễn Ngoan
"Các thành viên trong gia đình mỗi người điều trị một nơi. Tôi là F1 đi cách ly tám ngày, sau đó phát hiện bị nhiễm", anh Thành chia sẻ. Mẹ anh Thành vốn bị tiểu đường nên dù sức khỏe còn tốt, sau 48 ngày điều trị tại bệnh viện Nhiệt đới Trung ương đã không qua khỏi. "Mẹ tôi vào viện, con cái không có ai bên cạnh. Dù được y bác sĩ bệnh viện tận tình chăm sóc, với bổn phận là con, tôi rất đau lòng", anh Thành nói.
Đến nay, mẹ đã mất được 36 ngày nhưng anh thấy chưa thể quen với cuộc sống không có mẹ. "Còn quá nhiều điều tôi chưa làm được cho mẹ". Anh Thành cảm ơn các cơ quan đã tổ chức lễ tưởng niệm và nhắn gửi mọi người luôn tuân thủ các quy định an toàn để bảo vệ tính mạng cho bản thân và cộng đồng. Anh Thành mong muốn dịch sớm hết để toàn thể mọi người trở về với nhịp sống thường nhật.
Tại TP HCM, ngoài nghi lễ tại hội trường, các điểm cầu có hoạt động thả hoa đăng lúc 20h35.
Các cơ sở tôn giáo trên địa bàn đánh chuông, các tàu, thuyền, sà lan... kéo còi tưởng niệm. Thành phố cũng kêu gọi mọi người tắt đèn và thắp nến tại nơi công cộng, đường đi bộ, nhà dân...
Tổng số ca tử vong tại Việt Nam đến hết ngày 18/11 là 23.400, chiếm 2,2% tổng số ca nhiễm. Riêng TP HCM là hơn 17.300 người, chiếm hơn 74% cả nước. Dịch bệnh cũng khiến hơn 2.000 trẻ em rơi vào cảnh mồ côi.
Nguyễn Ngoan