 |
|
Học sinh Việt Nam theo hệ A-level cùng giáo viên Trường Rossall |
Đối với các khóa học khó như MBA, các trường đại học được xếp hạng chất lượng cao thường mở các lớp học chuẩn bị cho sinh viên trước khi chính thức vào học. Đàm Phương Anh, mới ở VN sang, đang theo học một khóa chuẩn bị trước khi vào học MBA tại Trường Canterbury, cho biết về nội dung khóa chuẩn bị: "Tôi được học về các vốn từ trước, sau đó học về chuyên ngành. Có nghĩa là ngày hôm trước mình học môn language trước, còn ngày hôm sau thì học môn chuyên ngành. Như vậy sẽ dễ hiểu hơn. Có nhiều bài tập để làm. Khóa học này học ngôn ngữ và kiến thức để chuẩn bị cho khóa học chính thức".
Ngoài bằng cấp MBA – Master of business administration, tức là thạc sĩ quản trị kinh doanh, còn có hai loại bằng thạc sĩ thông thường dành cho giới theo ngành tự nhiên MSc hoặc ngành xã hội MA. Ông Jonathan Joseph, giảng viên khoa Chính trị và Quan hệ Quốc tế của Trường Đại học Kent, cho biết: "Để học lấy bằng MA là một việc khá khó khăn và phức tạp. Trước khi quyết định học cao học, tôi nghĩ sinh viên phải tự đặt ra câu hỏi là họ muốn đạt được điều gì từ chuyện này, chứ không đơn giản chỉ nghĩ là đi học cao học cũng thú vị".
Theo ông Jonathan Joseph, có ba lý do để học sinh theo học cao học: Thứ nhất là sinh viên đặc biệt thích nghiên cứu một môn học nào đó. Thứ hai là có những lĩnh vực thực tiễn mà nếu học cao lên sẽ ứng dụng được nhiều. Lý do thứ ba là rất nhiều sinh viên muốn học MA để làm bước đệm cho họ nghiên cứu xa hơn, làm tiến sĩ - PhD. Từ những lý do này, sinh viên có thể chọn lựa loại cao học mà họ muốn theo đuổi.
Hiện giờ có rất nhiều loại hình học MA mà sinh viên có thể chọn. Nói chung, có thể phân loại học cao học thành hai loại. Một dạng thiên về nghiên cứu, mang tính thực tiễn. Dạng kia thiên về chủ đề môn học.
Sinh viên cần phải quan tâm đến chủ đề môn học để có thể học được cao học về một môn cụ thể nào đó, nhưng họ cũng cần phải rất chú ý tới các kỹ năng thực tiễn, như kỹ năng viết, kỹ năng trình bày... Những điều đó ban đầu có thể là khá khó khăn, đặc biệt đối với sinh viên mới chuyển tiếp từ đại học lên cao học hay từ nước ngoài tới. Thế nhưng đa phần các khóa học MA giờ đây đều được thiết kế khá tốt và môn học nào cũng nêu rõ mục tiêu cụ thể là sau khi học xong, sinh viên sẽ đạt được những kiến thức và kỹ năng gì.
Đối với những sinh viên, đặc biệt là từ nước ngoài, thời gian đầu học cao học tại Anh rất khó khăn, ông Jonathan Joseph khuyên:
- Điều quan trọng là phải gặp giáo viên hướng dẫn của mình vì tôi thấy có rất nhiều sinh viên không gặp gỡ giáo viên hướng dẫn của mình cho tới khi đã quá muộn. Họ nên sớm gặp người hướng dẫn, không chỉ để thảo luận những vấn đề học thuật mà còn các vấn đề khác như các kỹ năng thực hành, viết bài luận chẳng hạn. Ngoài ra, tại các trường thường có những khóa học dạy sinh viên cách nghiên cứu, cách viết luận, cách trình bày đề tài... Họ nên tận dụng.
Một điều nữa là nên biết tận dụng sách hướng dẫn môn học. Tôi thấy có rất nhiều sinh viên không đọc các hướng dẫn về các module - môn học. Những thứ này là để hướng dẫn cho sinh viên cách học, cách nghiên cứu theo đúng hướng, cách phát triển những kỹ năng cần thiết để học cho hiệu quả... Như vậy, ngay từ giai đoạn đầu tiên, phải biết tận dụng giáo viên hướng dẫn cũng như các tài liệu sẵn có. Đây là những điều rất quan trọng.
Đúng là học lấy bằng MA tại nước Anh đòi hỏi sinh viên phải có nhiều nỗ lực, nhưng cụ thể, những nỗ lực học tập này là những gì? Việc đầu tiên khi sinh viên bắt đầu một năm cao học là phải chọn các môn học trong lĩnh vực mà mình làm MA.
Nguyễn Yến Khanh là sinh viên theo học khóa MA về Quảng cáo và Tiếp thị tại Đại học Leeds. Hiện cô đang chuẩn bị kết thúc khóa học với bài luận văn. Nhìn lại quyết định của mình trước đó gần một năm về việc tự chọn các môn học cho bản thân, cô cho biết: "Tôi nghĩ đây là việc rất quan trọng, theo kinh nghiệm của tôi. Tôi đã đi làm, đã có định hướng rất rõ ràng về nghề nghiệp của mình trong lãnh vực marketing. Vì vậy, khi chọn khóa học tôi có ý tưởng rất rõ ràng là tôi muốn học cái gì. Thậm chí tôi còn có ý tưởng rõ ràng là muốn học môn gì và học như thế nào".
Trước khi thi cử, trong mỗi tuần học, giáo viên thường đặt ra một danh sách rất dài những tài liệu cần chuẩn bị cho các buổi lên lớp. Rất nhiều sinh viên, cả sinh viên bản địa lẫn sinh viên Việt Nam, hay nói là họ không có thời gian để đọc tất cả danh sách đó. Theo Yến Khanh, phải ưu tiên môn học nào là cần thiết sau này. Thực tế là trong khi đọc, việc ghi chép rất quan trọng. Nếu ghi chép tốt, sau này khi làm luận văn mình có thể lấy những dữ liệu mình đã ghi chép để phục vụ cho luận văn, đỡ phải mất thời gian.
Đa phần các môn học trong một khóa MA ở bên Anh thường người ta được đánh giá bằng điểm của bài luận (essay). Vậy làm thế nào để viết một bài essay tử tế, được điểm tốt?
Khi viết một bài luận giáo viên đòi hỏi rất cao về khả năng phân tích. Một yếu tố cũng rất quan trọng là bạn phải biết kết hợp, nhào nặn những cái nghiên cứu, những lý thuyết đã được thiết lập, đã được người ta thảo luận trước đó. Chẳng hạn như, ở Việt Nam thì sinh viên có thể phải học thuộc rất nhiều, nhưng ở nước Anh thì khi làm bài luận bạn có thể tham khảo rất nhiều nguồn sách. Điều quan trọng là bạn phải biết kết hợp, biết nhào nặn, biết cook-it-up (“nấu nướng” các tài liệu đó) như thế nào.
Thực tế là hầu hết sinh viên đã có ý tưởng sơ bộ về luận văn của mình trước khi sang Anh học. Vì vậy khi du học họ thường mang theo một số tư liệu về Việt Nam. Chẳng hạn bạn làm về lĩnh vực quảng cáo và quan hệ cộng đồng thì tôi chuẩn bị những tư liệu như quy chế pháp luật của Việt Nam liên quan đến lĩnh vực này.
Với Yến Khanh, cô quan tâm tới việc chuẩn bị các mối quan hệ. "Chẳng hạn như đề tài của tôi là Public Relation of British Council in Vietnam thì tôi phải chuẩn bị các mối quan hệ với Hội đồng Anh. Tôi hình dung là sẽ phải phỏng vấn ai, sau này sẽ phải làm những nghiên cứu trực tiếp nào, chẳng hạn như phỏng vấn các bạn sinh viên hay những đối tượng khách hàng của Hội đồng Anh như thế nào. Tôi nghĩ sự chuẩn bị ngay từ ở nhà sẽ rất hữu ích để khi bắt tay vào làm luận văn thì bạn không còn phải lúng túng nữa".
Bạn phải xác định là luận văn này chỉ làm trong vòng 3 tháng thôi, cho nên không thể tham lam quá. Một luận văn MA chỉ nên tập trung vào một vấn đề nhỏ và thực tế. Không nên nghĩ về vấn đề gì to tát quá. Đến khi bạn không thể tìm được dữ liệu, không thể có được thời gian cũng như tiền bạc để thực hiện luận văn đó thì đến phút cuối sẽ rất căng thẳng.
Theo Sài Gòn Giải Phóng, nhìn chung, với sinh viên Việt Nam thì hình thức học ở Anh dù có khác nhưng không thực sự quá mới mẻ. Việc học vẫn mang dáng dấp truyền thống là thầy giáo đứng lớp ở giảng đường và trợ giảng hướng dẫn trong các nhóm nhỏ. Điểm khác biệt chỉ là cách quản lý thời gian học tập và tính tự lực của sinh viên trong môn học, ngành học và quyết định nghề nghiệp trong cuộc đời.
Tuy nhiên, thời gian gần đây thế giới bắt đầu biết đến nhiều mô hình học tập mới, qua trợ giúp của hệ thống máy tính và giao diện nghe nhìn. Việc đó cho phép sinh viên không nhất thiết phải sang Anh mới có thể học và thi theo chương trình giáo dục của Anh, tiết kiệm không chỉ thời gian, tiền bạc, mà còn cả những kế hoạch về nghề nghiệp.
