Bloomberg nhân định trước tất cả những tiết lộ về vụ ly hôn, quan hệ tình ái với nhân viên tại công ty và mối quan hệ với tên tội phạm tình dục khét tiếng Jeffrey Epstein, Bill Gates là tỷ phú công nghệ, nhà từ thiện được yêu mến. Ông thành công trong sự nghiệp khi đồng sáng lập và dẫn dắt Microsoft trở thành một trong những công ty hàng đầu thế giới, có cuộc sống hạnh phúc cùng vợ con trong căn biệt thự trị giá 130 triệu USD. Vị tỷ phú có lối sống giản dị, thường lái xe đưa con đến trường và xếp hàng chờ mua món bánh mì kẹp thịt phô mai yêu thích của mình.
Trong hai thập kỷ qua, vợ chồng Bill Gates đã nỗ lực trong các hoạt động và quyên góp từ thiện, giúp họ nâng tầm ảnh hưởng xã hội lên ngưỡng cao mới. Bill Gates được coi là tiếng nói hàng đầu trong việc khắc phục những tai ương của nhân loại, từ việc xóa bỏ dịch bệnh, cải thiện hệ thống giáo dục, chống biến đổi khí hậu cho đến các giải pháp cho đại dịch Covid-19.
Tỷ phú Bill Gates, nhà đồng sáng lập Microsoft, đồng chủ tịch quỹ Bill và Melinda Gates. Ảnh: Xinhua.
Tuy nhiên, sau khi Bill và Melinda Gates tuyên bố ly hôn sau 27 năm chung sống, những thông tin làm xấu đi hình ảnh nhà sáng lập Microsoft xuất hiện tràn lan. Trong đó có việc Gates ngoại tình với nhân viên tại Microsoft và thường xuyên theo đuổi, tán tỉnh nhiều phụ nữ nơi công sở. Trong đơn ly hôn, bà Melinda cho biết mối quan hệ của họ đã "tan vỡ không thể cứu vãn". Và danh tiếng của vị tỷ phú, nhà từ thiện hàng đầu thế giới này cũng vậy.
Thực tế, trong quá khứ không phải lúc nào Bill Gates cũng được tôn kính. Trong thời kỳ hoàng kim của cuộc cách mạng PC, ông bị coi là tàn nhẫn khi thường xuyên mắng mỏ, xúc phạm nhân viên. Gates còn bị cáo buộc tìm cách cắt giảm vốn chủ sở hữu của Paul Allen, người bạn thân và cũng là nhà đồng sáng lập Microsoft trong lúc Allen đang điều trị ung thư vào đầu những năm 1980. Phần mềm Windows cũng bị coi là một mớ hỗn độn của lỗi và lỗi, khiến hàng triệu người dùng thất vọng. Ngay cả thẩm phán, người giám sát phiên tòa xét xử độc quyền kéo dài hàng thế kỷ của Microsoft cũng nói rằng Gates có "sự kiêu ngạo bắt nguồn từ quyền lực và thành công không xứng đáng".
Tuy nhiên, đến những năm 2000, Gates, giàu nhất thế giới ở thời điểm đó quyết định chấm dứt câu chuyện về "trùm cướp bóc Redmond" (thuật ngữ chỉ trùm tư bản cuối thế kỷ XIX, sử dụng những thủ đoạn thiếu đạo đức để làm giàu) của mình. Gates từ chức giám đốc điều hành của Microsoft và chuyển sự chú ý sang quỹ từ thiện mang tên Bill và Melinda Gates. Quỹ này đã quyên góp được hơn 50 tỷ USD chống bệnh sốt rét và AIDS, giúp tăng tỷ lệ tiêm chủng ở trẻ em. Vợ chồng Gates nhận được sự khen ngợi rộng rãi, thậm chí được tạp chí Time bình chọn là "Nhân vật của năm" 2005. Chỉ chưa đầy 10 năm sau phiên tòa chống độc quyền của Microsoft, Gates đã đứng ở điện Capitol, tư vấn cho các nhà lập pháp về khả năng cạnh tranh công nghệ và những sáng kiến sức khỏe của Mỹ.
Quỹ từ thiện của Bill Gates chắc chắn đã hỗ trợ rất nhiều cho những nhóm dân cư dễ bị tổn thương. Đồng thời cũng mang đến hiệu quả đáng kinh ngạc trong việc phục hồi hình ảnh Bill Gates từ một doanh nhân độc đoán thành một vị cứu tinh thánh thiện. Sự giám sát và khắt khe của giới truyền thông với Bill Gates cũng không còn như trước. Vị tỷ phú từ thiện này còn trở thành khách mời trong các ấn phẩm lớn và chia sẻ về những ý tưởng thay đổi thế giới. Trong diễn đàn TED Talk năm 2015, bài thuyết trình của Bill Gates đã thu hút hàng chục triệu lượt xem, những lời khuyên về các cuốn sách của Gates cũng được chào đón và nhận được sự tán thành từ những người nổi tiếng. Thậm chí cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama từng trao tặng cho Gates Huân chương Tự do của Tổng thống.
Sự nổi tiếng của Gates mang đến cho ông tiếng nói có thể làm ảnh hưởng đến các cuộc thảo luận về các vấn đề quan trọng và gây tranh cãi. Gần đây Gates đã phản đối đề xuất chia sẻ công thức vaccine Covid-19 trong bối cảnh đại dịch hoành hành trên toàn cầu, được nhiều lãnh đạo và doanh nhân thế giới tán thành.
Tuy nhiên sau bê bối mới nhất có liên quan tới mối quan hệ tình ái với nhân viên của Bill Gates được Microsoft xác nhận, tổ chức từ thiện mang tên Gates có lẽ không còn là cơ sở ủng hộ lý tưởng của việc trao quyền cho phụ nữ. Cách đây nhiều năm, Gates cũng qua lại thân thiết với Jeffrey Epstein, ngay cả sau khi doanh nhân này nhận tội gạ gẫm mại dâm trẻ vị thành niên. Do đó, Gates rõ ràng không phải là nhà lãnh đạo thích hợp trong chiến dịch chống buôn bán tình dục. Hình ảnh của Gates từ đỉnh cao đạo đức trượt dốc không phanh.
Người phát ngôn của Gates khẳng định "những tin đồn và suy đoán xung quanh vụ ly hôn của Gates đều sai sự thật", việc Gates ngược đãi nhân viên cũng hoàn toàn là cáo buộc sai trái. Đồng thời những cuộc gặp gỡ giữa Gates và Epstein chỉ xoay quanh hoạt động từ thiện.
Bill và Melinda Gates thời còn mặn nồng. Ảnh: AP.
Trong những năm gần đây, Bill Gates cũng được cho là tỷ phú tiên phong trong các vấn đề biến đổi khí hậu. Trong cuốn sách Cách tránh thảm họa khí hậu xuất bản năm vào tháng 2, Gates kêu gọi các lãnh đạo thế giới chú trọng đến việc đầu tư nghiên cứu công nghệ xanh, thay đổi luật về khí thải, mua nhiều ô tô điện hơn và sử dụng ít thịt hơn. Gates đã dành vài tháng để thuyết trình về cuốn sách tại nhiều quốc gia trên thế giới trước khi cả thế giới chú ý đến vụ ly hôn của ông vào ngày 3/5 vừa qua.
Hình ảnh Bill Gates với cặp kính dày, nhiệt thành, mê mẩn Diet Coke và không ngừng vò đầu bứt tai tìm cách cứu thế giới trong bộ phim tài liệu của Netflix hồi năm 2019 hoàn toàn trái ngược với thông tin ông thường cáu gắt và khó chịu với vợ trong các cuộc họp tại quỹ từ thiện của họ. Lúc bộ phim được quay cũng là khi bà Melinda bắt đầu tham khảo ý kiến của các luật sư về vụ ly hôn.
Gates từ lâu đã đặt câu hỏi về di sản của mình có thể để lại. Ông đã thề rằng không bao giờ có "mục tiêu cuối đời" và gọi việc tự tưởng niệm là "một điều ngu ngốc". Đối với vị tỷ phú 65 tuổi này, người thường nghe các bài giảng lịch sử trên máy chạy bộ và sở hữu các bản thảo viết tay của danh họa, nhà khoa học Leonardo da Vinci, có lẽ ông không quan tâm đến sự đánh giá của thế hệ sau. Vào năm 2005, khi mới bắt đầu các hoạt động từ thiện, Bill Gates đã nói rằng: "Nếu tất cả chúng ta đều bị lãng quên hoặc được ghi nhớ, điều đó không thay đổi những gì chúng ta làm hàng ngày". Dù hình ảnh có đổ vỡ thế nào, vẫn không thể phủ nhận việc Gates là một trong những doanh nhân thành đạt có ảnh hưởng mạnh mẽ tới ngành công nghệ, nhà hoạt động từ thiện năng nổ nhất trong suốt mấy thập kỷ qua.
Sơn Nam (Theo Bloomberg)
