Thứ sáu, 24/3/2023, 10:46 (GMT+7)

Hiện trạng nhà thờ Đức Bà sau hơn nửa thập kỷ trùng tu

TP HCMNhà thờ Đức Bà, quận 1 hiện đạt 50% tiến độ trùng tu, mái được lợp lại, tường sạch hơn, dự kiến hoàn thành trong 4 năm tới.

Sau hơn 140 năm tồn tại, nhà thờ Đức Bà Sài Gòn bắt đầu trùng tu năm 2017. Ban đầu, công trình dự kiến xong trong năm nay nhưng Covid-19 kéo dài hơn hai năm làm đứt gãy nguồn cung cấp vật tư từ châu Âu, giá tăng 30-40%, dự kiến cuối năm 2027 hoàn thành trùng tư.

Hiện toàn bộ nhà thờ được lắp rào chắn cao khoảng 3 m xung quanh. Mặt trước lắp giàn giáo cao hơn 60 m lên tới đỉnh hai tháp để trùng tu. Linh mục Ignatio Hồ Văn Xuân, Trưởng ban trùng tu, cho biết đơn vị trùng tu đến từ Bỉ nhận định việc này không thể vội vàng mà cần làm thật cẩn thận để đảm bảo kéo dài tuổi thọ nhà thờ.

Nhà thờ xây năm 1877, hoàn thành sau ba năm và được Tòa thánh Vatican phong hàng tiểu Vương cung Thánh đường từ năm 1959. Đây là công trình do kiến trúc sư J.Bourard thiết kế, là điểm nhấn tôn giáo, kiến trúc của TP HCM.

Theo Trưởng ban trùng tu, hiện chưa có hạng mục nào trùng tu xong vì từng kết cấu đều có liên kết với nhau, cần hoàn thành đồng bộ. Hệ thống mái ngói là một trong những phần được trùng tu đầu tiên, mới lợp được một phần, với loại ngói nhập từ châu Âu để đảm bảo đúng kiến trúc ban đầu.

"Việc phục chế được thực hiện theo nguyên tắc cái gì tốt sẽ giữ lại, thay thế những phần hư hỏng quá nặng", Linh mục Hồ Văn Xuân nói.

Hệ thống máng xối bên ngoài nhà thờ được trùng tu một phần, các mảng tường được làm sạch.

Mới đây, nhà thờ đã tháo hai thánh giá trên tháp kẽm và 8 thánh giá nhỏ để đưa sang Bỉ phục chế nguyên trạng. Hai tháp kẽm và tháp chuông được lắp giàn giáo cao hơn 60 m để tiến hành trùng tu, dự kiến xong hạng mục này trong năm sau.

Trên 4 góc của các tháp có hàng trăm khối đá vôi Pierre de Paris, bị xói mòn, hư hỏng. Sau khi tham khảo chuyên gia, Ban trùng tu quyết định dùng loại đá thay thế là Pierre de Massengis. Loại này cứng, đẹp hơn, đặt mua ở Pháp sau đó chuyển sang nhà máy ở Bỉ để chế tác theo hình mẫu của các khối đá cũ. Hiện, một phần các khối đá đã được đưa lên tháp.

Tháp kẽm với nhiều tấm lợp bị oxy hóa, ăn mòn qua hơn 140 năm mưa nắng. Vật liệu thay mới là các tấm kẽm mỹ thuật Azengar plus để lợp lại hai tháp này.

Công nhân dùng xe kéo các viên đá Pierre de Massengis để mang lên hai tháp chuông bằng thang máy. Tổng trọng lượng của các khối đá được nhập về để lắp trên các tháp nặng gần 90 tấn.

Toàn bộ vật liệu đều mang từ châu Âu, vận chuyển bằng đường biển, hàng không. Các vật tư yêu cầu phải có nét tương đồng với chất liệu cũ để không làm thay đổi diện mạo.

Linh mục Hồ Văn Xuân theo dõi nhóm công nhân làm việc. Hiện có khoảng 40 người tham gia trùng tu, đều phải qua đào tạo, thi tuyển. Phần lớn thợ làm ở phía trong, tại khu vực tháp chuông. Nhiều ngày các họ phải làm hơn 8 tiếng, có khi thêm giờ để kịp tiến độ.

Các bức tường hư hỏng, bị vẽ bậy sẽ được thay thế hoặc làm sạch. Hiện có đến hàng trăm nghìn viên gạch cần phải thay thế nên mất nhiều thời gian trùng tu. Để tránh tình trạng vẽ bậy, tác động công trình, nhà thờ sẽ đề nghị thành phố cho làm hàng rào mở, mỹ thuật dọc bên lề nhà thờ.

Dịp giáng sinh năm ngoái, ở khuôn viên nhà thờ được lắp bộ chuông 25 chiếc gồm 16 chuông nhỏ và 9 chuông lớn ở Đức. Bộ chuông cũ ngưng đổ từ tháng 1/2020 để trùng tu, sửa chữa hệ thống giá đỡ.

Bộ chuông cổ gồm 6 chiếc, hơn 30 tấn, cao trung bình 3 m, đúc tại Pháp năm 1879, được đặt ở hai tháp của nhà thờ. Hệ thống chuông còn nguyên vẹn, sử dụng tốt, song giá đỡ bằng gỗ bị hư hỏng, mục nát.

Đơn vị thi công đánh giá móng và kết cấu nhà thờ còn rất tốt nên vẫn cử hành thánh lễ bình thường ở bên trong thánh đường. Theo linh mục Hồ Văn Xuân, bên trong nhà thờ, hệ thống thông gió sẽ được làm lại. Trên Cung Thánh dự kiến đặt đàn đại phong cầm (đàn ống), giống như nhiều nhà thờ ở châu Âu.

Quanh công trường, nhiều vật liệu xây dựng nhà thờ từ hơn trăm năm trước như gạch, ngói, tấm thông gió, gỗ, máng xối... được giữ lại một phần. Nhà thờ dự kiến bảo quản và trưng bày những vật liệu này để lưu giữ quá trình hình thành, phát triển của công trình tôn giáo.

Sau trùng tu, Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn sẽ kéo dài tuổi thọ ít nhất 100 năm. Nhà thờ sẽ thành lập đội bảo trì giống như nhiều nhà thờ ở châu Âu để sửa chữa khi cần.

Trần Quỳnh

Đánh giá phiên bản mới