 |
|
Tráp gỗ sơn son của Vua Hàm Nghi được lưu giữ tại nhà cụ Nhung ở Hương Khê, Hà Tĩnh. |
>> Giếng giấu vàng của vua Hàm Nghi
Trong dân gian hai huyện Tuyên Hóa, Minh Hóa hiện nay vẫn tồn tại câu chuyện khi đoàn quan quân Vua Hàm Nghi đến tổng Thanh Lạng, bô lão và chức sắc đã đến diện kiến nhà vua. Tại đây người ta chứng kiến một tốp đông người khiêng hơn 50 gánh hành lý lớn (sau này nhiều người đoán trong đó chứa các vật quý). Thoạt đầu, vua ở nhà ông Đinh Hiền, sau đó đến Khe Ve - cách thị trấn Quy Đạt của huyện Minh Hóa ngày nay 5km.
Những năm 1960, một người đi rừng ở Dân Hóa (Minh Hóa) phát hiện hai đống kim loại màu vàng nằm cách nhau một chiếc đòn gánh, ông lấy về lát hiên nhà thay cho gạch, sau mới biết đó là vàng. Ít lâu sau, mưa lũ làm bật gốc một cây cổ thụ để lộ rất nhiều vàng. Lúc đó, Ty Văn hóa Quảng Bình cho người lên thu lại. Thông tin này chỉ qua lời kể, chưa có cơ quan chức năng nào có ý kiến xác nhận chính thức nhưng dân gian lại cứ đồn thổi làm cho không biết bao nhiêu người cất công đi tìm.
Người ta còn kể rằng, ở cầu Đò Vàng xã Thạch Hóa, huyện Tuyên Hóa, trước đây dòng sông Khe Nét chảy xiết đã nhấn chìm một đoàn thuyền gần mười chiếc chở đầy vàng của Vua Hàm Nghi khi đi qua đây. Vì sự tích này nên người dân đổi tên bến đò Khe Nét thành bến đò Vàng.
Cứ ngỡ thông tin kho báu Vua Hàm Nghi có thể đã lui vào dĩ vãng, nhưng vào năm 2003, tại nơi tiếp giáp giữa hai huyện Minh Hóa, Tuyên Hóa, trong một hang lèn, các trẻ chăn trâu phát hiện ra một số cổ vật, trong đó có cái tráp gỗ và một chìa khóa. Ban đầu mọi người nghi ngờ rất có thể đây là hướng tìm mới của kho báu Hàm Nghi.
Một người trong ngành văn hóa xin giấu tên kể rằng có 1 tráp kim loại bằng bạc, một hộp kim loại hình trụ, 6 mặt chạm nhiều Hán tự, ngoài ra còn có 3 tráp gỗ lớn bé lồng vào nhau, cái ngoài cùng bị phân hủy, cái thứ 2 có vẽ một sơ đồ với 5 điểm chấm. Có người cho đó là sơ đồ kho báu, có người cho đó là sơ đồ bố trí hệ thống canh gác của nghĩa quân Cần Vương. Sau đó một năm, 2004, trên cánh đồng Nghèn (xã Thạch Hóa, huyện Tuyên Hóa), một số người dân đào phế liệu đã phát hiện khoảng 2 tấn tiền cổ trong hơn 20 cái chum sành. Số người này nhanh chân tẩu tán hết cổ vật, cơ quan chức năng đến chỉ “mót” được 4kg tiền cổ.
Những thông tin về những hiện vật của Vua Hàm Nghi cứ thế xuất hiện, chính vì thế mà diễn ra những cuộc tìm kiếm liên tục trong mấy thập niên qua. Vào khoảng năm 1954, tại xã Hóa Sơn, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình, trong một trận mưa lớn dài ngày, người dân thiểu số trong vùng ra suối đã phát hiện đất đá rơi tuột đã để lộ vô số những tấm kim loại nhỏ ánh màu vàng khắc các chữ Hán “tiểu, trung, đại”, những lá trầu vàng, quả cau vàng, gươm, đồ nữ trang… rất đẹp.
Họ đã đưa về nhà từng gùi. Sau đó, tỉnh, huyện cử đội công tác đặc biệt về tuyên truyền, vận động nhân dân nộp lại vàng bạc vì đó là tài sản của quốc gia. Đồng bào đã nộp hết cho chính quyền, không tơ hào một miếng.. Người xác định thông tin trên có thật là ông Phạm Quang Lịch, nguyên Giám đốc Sở Tài chính Quảng Bình. Ông Lịch cho biết kết quả cuộc vận động này, người dân đã đem nộp 240,5kg vàng.
Những cuộc tìm kiếm
Vào khoảng thời gian 1930-1934, người Pháp đánh hơi thấy có nguồn lợi kho báu ở đây, đã mở cuộc tìm kiếm đại quy mô. Kết thúc, người Pháp dùng hơn hai chục xe bịt kín trần chạy vào ban đêm rất bí hiểm. Không biết đó có phải là vàng, là kho báu của Vua Hàm Nghi hay không. Đến nay vẫn chưa một ai biết sự thật. Một cán bộ ngành VHTT tỉnh Quảng Bình cho biết, những năm 1990, có một đơn vị vào đào bới trong lòng sông Son đoạn từ phà Xuân Sơn đến trước của động Phong Nha để tìm vàng.
Kết quả cuộc thăm dò bí ẩn này, người dân thấy ban đêm từng đoàn xe gần chục chiếc đóng kín thùng ra vào nơi thăm dò nườm nượp trong vòng bốn đêm liền, sau đó rút hẳn. Đó là người dân nói, còn phía địa phương không nói lời gì. Thực tế chỉ thấy vụ đào bới này đã làm gãy một cột thạch nhũ rất đẹp, làm lấp cửa động. Tỉnh đã phải chi 150 triệu đồng, tương đương 75 cây vàng lúc đó, để địa phương khai thông cửa động.
Vào năm 1987, tỉnh Bình Trị Thiên cũ tổ chức cuộc họp báo với nhân vật chính là Nguyễn Hồng Công, quê Thanh Hóa, cư ngụ tại quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh, giới thiệu về chương trình tìm vàng ở Hóa Sơn, Minh Hóa. Năm 1989, Bình Trị Thiên tách tỉnh, Nguyễn Hồng Công tiếp tục xin Quảng Bình được phép ở lại đào tìm kho báu. 20 năm qua, ông Công đã một mình đào không biết bao nhiêu đất đá giữa núi rừng Minh Hóa với niềm tin sẽ mở được cánh cửa kho báu. Địa phương đã nhiều lần cấm nhưng ông vẫn đào chui, đào trộm.
Đến nay, ông Công khẳng định khoảng 3 năm nữa sẽ đào được kho báu. Những mốc thời gian 3 năm đã được ông đưa ra từ… năm 2000. Kho báu đâu không thấy, chỉ thấy ông mắc bệnh lao, một mình giữa rừng sâu núi thẳm.
Cho đến nay, người ta chỉ mới xác nhận được một số báu vật của Vua Hàm Nghi ở Hà Tĩnh. Tại nhà cụ Trần Văn Nhung, ngoài 80 tuổi, ở thôn Phú Hòa, xã Phú Gia, huyện Hương Khê còn lưu giữ những báu vật của Vua Hàm Nghi ban tặng người dân bản địa: các chiếu sắc phong thêu gấm và viết trên giấy dó; cặp kiếm quý với những đường chạm trổ tinh ở chuôi và bao kiếm hình rồng…
(Theo Sài Gòn Giải Phóng)
