"Tiền không mua được hạnh phúc" là câu nói phỏng theo châm ngôn nổi tiếng của Benjamin Franklin, một trong bảy "người cha lập quốc" Mỹ và nhân vật được in trên tờ 100 USD - đơn vị tiền tệ Mỹ lớn nhất và tờ dollar phổ biến nhất.
Tuy nhiên, quan điểm trên bất đồng với công bố mới Ashley Whillans, giáo sư Harvard nghiên cứu quan hệ đánh đổi giữa tiền bạc và thời gian.
Trong phỏng vấn phát thanh với trang Harvard Business Review gần đây, nữ giáo sư khẳng định tiền mua được thời giờ, và từ đó, có thể khiến người ta hạnh phúc.
"Nghiên cứu của tôi tập trung vào cách dùng tiền giải thoát con người khỏi những trải nghiệm tiêu cực", cô Whillans nói.
Cụ thể, giáo sư cho biết có tiền thì nên thuê người làm đỡ việc nhà như giặt giũ, gấp quần áo và dọn dẹp. Tiền có sức mạnh làm những phép trừ như trừ số giờ một người bị kẹt xe ngoài đường, trừ số giờ được coi đi làm mà thực tế ngồi sau bánh lái - lúc đáng lẽ đã ở nhà, và trừ số giờ lau nhà.
Nghiên cứu của Whillans thống kê người Mỹ ngày nay có nhiều thời gian rảnh hơn 40 năm trước. Tuy nhiên thay vì tận hưởng, họ dành quỹ thời gian này nhận thêm việc, kiếm thêm tiền. Nên dù giờ làm việc rút ngắn, con người ngày càng stress.
Vị giáo sư cho rằng nhiều người thậm chí chấp nhận đi làm xa để sở hữu ngôi nhà thật đẹp, khi mà chẳng còn mấy thời gian để ở.
Bên cạnh đó, các hoạt động Internet càng làm thời gian của một người ngày nay phân mảnh hơn.
'Thời gian là tiền bạc'
Theo Whillans, tốn kém tiền mua nhà thì nên chi cho nơi ở gần chỗ làm, thay vì đẹp, đồng thời tiện nghi trong khu vực sinh sống đủ đầy và chỉ cách những khoảng đi bộ. Việc này sẽ giúp loại bỏ những quãng di chuyển buồn tẻ.
"Mua" thời gian theo cách đó hay bằng phương thức thuê ngoài làm thay việc dọn dẹp, theo kết quả nghiên cứu của nữ giáo sư Harvard, dẫn tới hạnh phúc tăng, stress giảm.
Tuy nhiên, vẫn tồn tại một yếu tố quan trọng kìm kẹp con người dùng tiền mua hạnh phúc theo kiểu cô Whillans nêu.
"Người ta có cảm giác tội lỗi khi đặt gánh nặng của mình lên vai người khác", cô nhìn nhận. Ngay cả khi tiền thuê người nấu nướng, giặt giũ, phơi phóng, mua tạp hóa hay dọn vườn thay là tiền mồ hôi nước mắt của họ. Ngoài ra, những người này sợ người ngoài nhìn vào đánh giá không biết làm việc nhà.
Whillans cho hay cách tốt nhất chống lại cảm giác trên là bận tâm xem rảnh rang thì làm gì có ý nghĩa, hơn là lo người khác nghĩ sao về mình.
"Chỉ nghĩ việc mất tiền để có thêm thì giờ đã thúc ép người ta tìm cách quản lý thời gian tốt hơn", giáo sư lý giải.
Nữ giáo sư đơn cử suy nghĩ thời gian "mua" sẽ dành tương tác nhiều hơn với bạn bè, gia đình. Hay nghĩ thuê người chính là tạo công ăn việc làm cho họ sẽ khiến người bỏ tiền bớt lăn tăn.
"Bạn không thể thay đổi tổng số tiếng đồng hồ phải ở công ty hàng tuần, nhưng đổi số giờ làm vườn thì được", Whillans nói.
Giáo sư Harvard cho rằng mọi người thường gặp khó khăn với việc tư duy "thời gian chính là tiền bạc". "Quyết định tại mọi thời điểm đều có cái giá của nó", cô nhắc. "Bạn có 4-5 giờ làm việc nhà một dịp cuối tuần, đồng nghĩa bạn mất đi 4-5 tiếng làm việc khác khiến bản thân hạnh phúc".
Quyết định nằm ở chỗ: "Nếu tôi không thích việc này, nó khiến tôi đau đầu và thời gian của tôi đáng giá hơn chi phí thuê người làm, thì tôi nên thuê".
Bên cạnh việc tiết kiệm tiền và lo cho tài chính trong tương lai, giáo sư Whillans cho rằng khoản phân bổ đều đặn cho tận hưởng cuộc sống là cần thiết. Thuê người làm thay một số việc nhất định là một trong những cách chi tiêu đó.
"Chúng ta cần tư duy bất cứ khi nào mở ví ra... tiền này có thể thay đổi cách tôi tiêu xài thời gian được không?", vị giáo sư nói.
Thanh Tùng
Theo BI