Từ cuối năm ngoái, tên tuổi tỷ phú Zhong Shanshan, chủ tịch hãng nước uống đóng chai Nongfu Spring, trở nên nổi tiếng toàn cầu khi vượt qua Jack Ma, trở thành người giàu nhất Trung Quốc. Khối tài sản khổng lồ trị giá 66,8 tỷ USD của tỷ phú 66 tuổi này chủ yếu đến từ số cổ phần trong Nongfu Spring và công ty sản xuất vaccine Beijing Wantai. Hai công ty này IPO vào năm ngoái và cổ phiếu của cả hai liên tục tăng vọt giúp tài sản của ông Zhong Shanshan nhiều lần vượt qua tỷ phú Ấn Độ Mukesh Ambani và huyền thoại đầu tư Warren Buffett.
Lăn lộn trên thương trường nhiều thập kỷ, tỷ phú Zhong được mệnh danh là "sói cô độc" vì ông hiếm khi xuất hiện trên báo chí, không tham gia vào các vấn đề chính trị. Hoạt động kinh doanh của ông cũng không gắn liền với các gia tộc giàu có như truyền thống vốn có ở Trung Quốc. Hiện là người giàu nhất Trung Quốc nhưng tỷ phú Zhong vẫn giữ lối sống kín đáo và khiêm tốn.
Sự giàu có của ông Zhong Shanshan được tích lũy qua hàng thập kỷ kiên trì và làm việc chăm chỉ. Trong thời kỳ Cách mạng Văn hóa ở Trung Quốc (1966-1976), Zhong đã bỏ học trung học cơ sở để phụ giúp gia đình. Ông trải qua các công việc làm thợ nề và thợ mộc trong 10 năm.
Đến năm 1977, Zhong quyết định đi học trở lại và hai lần trượt kỳ thi tuyển sinh đại học lúc bấy giờ. Sau đó nghe theo lời khuyên của bố mẹ, ông Zhong đăng ký vào học tại một trường đại học ít tên tuổi hơn, ngày nay là Đại học Phát thanh và Truyền hình Chiết Giang. Sau khi tốt nghiệp, ông làm phóng viên cho tờ Zhejiang Daily. Năm 1988, Zhong quyết định nghỉ việc và chuyển đến đặc khu kinh tế Hải Nam thành lập tờ báo Pacific Post. Tuy nhiên lần khởi nghiệp đầu tiên của ông nhanh chóng thất bại.
Sau thất bại đầu tiên, ông Zhong chuyển hướng sang ngành nông nghiệp bằng cách trồng nấm. Tuy nhiên khí hậu Hải Nam không thuận lợi cho việc trồng nấm và chẳng mấy chốc Zhong đã thua lỗ. Ông thành công hơn với việc bán rèm cửa, kiếm được hàng nghìn USD nhưng sau đó lại mất trắng vào việc nuôi tôm.
Vận may của ông Zhong đến khi ông gặp người đồng hương Zong Qinghou, CEO của Wahaha, công ty bán nước đóng chai, nước trái cây và các sản phẩm sức khỏe ở Hàng Châu. Zhong đã có thể mua các sản phẩm của Wahaha với giá thấp hơn để bán ở đặc khu kinh tế Hải Nam. Tuy nhiên, mối quan hệ của Zhong và CEO Wahaha trở nên tồi tệ xung quanh lời đồn rằng ông Zhong đã lợi dụng việc hưởng giá thấp khi bán tại đặc khu kinh tế Hải Nam để vận chuyển hàng hóa đến Quảng Đông, vùng không được hưởng giá ưu đãi và bỏ túi số tiền chênh lệch lớn.
Nhìn thấy cơ hội tiềm năng của thị trường thực phẩm tốt cho sức khỏe, ông Zhong đã thành lập Hainan Yang Sheng Tang vào năm 1993, tung ra nhiều loại thực phẩm chức năng, hỗ trợ sức khỏe khác nhau. Dù được thị trường đón nhận tích cực nhưng sự cạnh tranh gay gắt trong ngành đã khiến Zhong phải suy nghĩ về những cách để phát triển sự nghiệp. Cuối cùng ông kết luận dù có bất cứ vấn đề gì xảy ra thì ai cũng cần uống nước và quyết định thành lập Nongfu Spring vào năm 1996.
Trong hai thập kỷ qua, hãng nước uống đóng chai của Zhong đã dần chiếm lĩnh thị trường tiêu thụ nội địa Trung Quốc. Trong khoảng 2012 - 2019, Nongfu là công ty dẫn đầu thị trường nước đóng chai Trung Quốc với 21% thị phần. Doanh thu năm 2019 của công ty đạt 24 tỷ NDT (3,5 tỷ USD), tăng 37% so với năm 2017. Nongfu cũng sản xuất nước giải khát với khoảng 40% doanh thu đến từ các sản phẩm như trà, nước vitamin và nước trái cây. Ông Zhong còn mở rộng đầu tư sang các lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, thâu tóm cổ phần kiểm soát trong công ty Dược Beijing Wantai Biological Pharmacy Enterprise Co gần 20 năm.
Sơn Nam (Theo SCMP)