Cuộc chiến giành tài sản của các hậu duệ hoàng gia Ấn Độ

Tuần trước, một cuộc chiến pháp lý gay gắt giữa các hậu duệ của một trong những gia đình hoàng gia giàu có nhất Ấn Độ - triều đại cầm quyền cũ ở Jaipur (nay là thủ phủ bang Rajasthan) - về khối tài sản hàng tỷ USD cuối cùng cũng kết thúc, nhờ một dàn xếp ngoài tòa án. Chính phủ Ấn Độ đã phải chỉ định một nhà hòa giải làm trung gian cho thỏa thuận "đình chiến" giữa các hậu duệ của gia đình hoàng gia 900 năm tuổi này.

Tổng tài sản của gia tộc này - với những hậu duệ từng xuất hiện trên các trang bìa tạp chí quốc tế với phong cách sống xa hoa - khoảng 2,8 tỷ USD. Tài sản bị tranh chấp là hai cung điện hiện đã biến thành khách sạn năm sao: khách sạn Jai Mahal Palace, một dinh thự 100 phòng ở thành phố Jaipur là nơi ở cũ của gia đình và Cung điện Rambagh trước đây là cung điện mùa hè. Hai bất động sản này hiện được ước tính trị giá hơn 1 tỷ USD.

Theo các điều khoản của thỏa thuận, Devraj Singh và chị gái Lalitya Kumari - cháu của Maharani Gayatri Devi, cựu hoàng hậu của Jaipur từ năm 1940 đến năm 1949 - sẽ lấy lại khách sạn Jai Mahal Palace từ những người chú của họ bằng cách đổi cổ phần trong Cung điện Rambagh.

Một trường hợp gây tranh cãi khác liên quan đến hoàng gia Ấn Độ là Ambalika Devi - em gái của cựu vương Mandhatasinh Jadeja, vị vua thứ 17 của thành phố Rajkot, thuộc bang Gujarat, miền tây Ấn Độ. Devi đã đâm đơn kiện ra tòa vào hồi tháng 9 để đòi quyền lợi trong khối tài sản trị giá 3 tỷ USD. Trong khi các anh trai của Devi tuyên bố cô được chia tài sản công bằng theo di chúc của người cha đã mất, Devi khẳng định di chúc đã bị làm giả để giảm phần thừa kế của mình.

Năm 1972, chính phủ Ấn Độ bãi bỏ loại lương hưu do nhà nước tài trợ cho các thành viên cựu hoàng gia. Việc sử dụng tước hiệu hoàng gia cũng chính thức kết thúc, những người thuộc hoàng gia Ấn Độ trở thành thường dân. Việc bãi bỏ làm xói mòn quyền lực gây ra sự bất an cho lớp người thừa kế, đồng thời nảy sinh những yêu sách và phản bác về phần tài sản của gia đình trải dài từ cung điện, điền trang, kim cương, xe ngựa, tranh quý hiếm và nhiều thứ khác.

Theo SCMP, nhiều thập kỷ sau khi bị tước bỏ vai trò chính thức, hàng chục hậu duệ đến từ 500 gia đình hoàng gia Ấn Độ - vốn từng nắm quyền lực chính trị và tiền tài khổng lồ - hiện vướng vào loạt vụ kiện tụng, tranh chấp phức tạp về khối tài sản hàng tỷ USD. Trong thập kỷ qua, các vụ kiện tranh đoạt tài sản thừa kế của các hậu duệ hoàng gia này thu hút sự chú ý của xã hội Ấn Độ khi lần lượt con trai và con gái; anh, chị, em và cha mẹ kéo nhau ra tòa.

Năm 2013, vụ tranh chấp khối tài sản 3 tỷ USD kéo dài trong 20 năm của các thành viên gia đình Gaekwad - những người từng cai trị công quốc Baroda ở bang Gujarat từ thế kỷ 18 đến năm 1947 - cuối cùng đã giải quyết. Các tài sản bị tranh chấp của gia tộc này bao gồm một cung điện với diện tích gấp 4 lần cung điện Buckingham của Hoàng gia Anh, nhiều viên kim cương có kích thước lớn, xe ngựa và khẩu đại bác dát vàng nặng hơn 100 kg mỗi loại, đồ dùng bằng vàng và bạc, 5 chiếc xe cổ và nhiều bất động sản khác.

Các nhà quan sát cho rằng phần lớn các cuộc tranh chấp giữa các hậu duệ hoàng gia xuất phát từ việc giá bất động sản tăng vọt ở Ấn Độ. "Không giống những năm 1970, khi giá trị các khu đất thuộc sở hữu của họ không quá cao, ngày nay giá bất động sản đã tăng chóng mặt", Pratibha Gokhle, luật sư có văn phòng tại New Delhi, người hiện đại diện cho ba gia đình hoàng gia trong các vụ kiện, lý giải.

Luật sư Gokhle cho biết một lý do khác khiến các vụ kiện tụng gia tăng giữa các hậu duệ hoàng gia còn xuất phát từ luật phân chia tài sản, quy định truyền thống về quyền kế vị trong các gia đình hoàng tộc. "Không giống các gia đình Ấn Độ thường dân, với di sản được chia đều cho tất cả các con, trong các gia đình hoàng gia, con cả là người được thừa hưởng tất cả tài sản. Điều này dĩ nhiên dẫn đến sự bất mãn từ những người còn lại và những cuộc chiến đã nổ ra".

Ngoài ra với sự thay đổi ngày càng sâu sắc của bối cảnh xã hội, việc loại trừ những nữ thừa kế ra khỏi danh sách được chia tài sản cũng bị coi là phân biệt đối xử và không công bằng. Các nhà quan sát cho biết sự khác biệt về ý thức hệ và xung đột về tham vọng chính trị càng làm trầm trọng thêm những mâu thuẫn cá nhân giữa các hậu duệ hoàng gia, trong bối cảnh xã hội ngày càng trao quyền cho phụ nữ. "Các thành viên nữ đang dần lao vào cuộc chiến đòi chia tài sản hợp pháp do cha mẹ, tổ tiên để lại", Gokhle nói.

Gokhle đưa ra ví dụ về ba người con gái của Harinder Singh Brar, cựu vương trị vì vùng Faridkot (nay thuộc bang Punjab) trong quá khứ. Cựu cương qua đời năm 1989 và khối tài sản của ông phần lớn được các con trai nắm giữ. Tháng 7/2013, ba người con gái của cựu vương chiến thắng trong cuộc chiến pháp lý kéo dài hai thập kỷ để được thừa kế khối tài sản gia đình trị giá hơn 4 tỷ USD, sau khi một tòa án ở thành phố Chandigarh (bang Punjab) ra phán quyết rằng bản di chúc đã bị giả mạo.

Những người trong cuộc cho biết với sự thay đổi thế hệ, các giá trị cũ cũng đang lùi dần về quá khứ khi các hậu duệ hiện nay - những người từng du học, được đi du lịch nhiều và biết quyền lợi của mình - sẽ không khuất phục trước người lớn tuổi. "Họ muốn được chia sẻ tài sản của cha mẹ một cách xứng đáng và nếu điều đó đòi hỏi phải lôi cả gia đình ra tòa, họ sẵn sàng làm vậy", một người thân giấu tên của gia đình Gaekwad, nói.

Sơn Nam (Theo SCMP)