Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Việt Nam, Phạm Thị Tuyết Mai bị cảnh sát biên giới Pháp bắt hôm 18/12/2018 tại sân bay Charles de Gaulle theo Lệnh bắt giữ châu Âu (EAW). Việc bắt Mai nhằm thi hành bản án 4 năm tù về tội "buôn bán bất hợp pháp ma túy và chất gây nghiện" trong thời gian từ 1/10/2010 đến 10/5/2011, do Tòa Tư pháp Antwerpen, Bỉ, tuyên ngày 8/5/2013.
Ngày 19/12/2018, Tòa Phúc thẩm Paris đã cho phép Mai tại ngoại và áp dụng một số biện pháp kiểm soát tư pháp như: phải tạm trú tại nơi được chỉ định, không được rời lãnh thổ Pháp chính quốc, giao nộp tòa toàn bộ giấy tờ tùy thân, có nghĩa vụ có mặt khi được triệu tập cho các phiên tòa tiếp theo.
Phạm Thị Tuyết Mai (34 tuổi), công dân Việt bị bắt ở Pháp hồi tháng 12/2018. Ảnh: FB.
Tuy nhiên, Phạm Thị Tuyết Mai (34 tuổi) bác bỏ cáo buộc buôn bán và tàng trữ ma túy, đồng thời khẳng định cô có đầy đủ bằng chứng về giấy tờ xuất nhập cảnh châu Âu cùng hộ chiếu hợp lệ để chứng minh mình bị oan.
Sự cố bắt đầu hôm 18/12/2018 khi Mai đang cùng bạn trai bay từ Việt Nam sang Malta để thăm gia đình anh. Sau gần 13 tiếng bay từ Hà Nội, họ quá cảnh tại sân bay Charles de Gaulle ở Paris. Khi đến cửa kiểm tra hộ chiếu dành cho hành khách châu Á, Mai được thông báo rằng giấy tờ của cô "có vấn đề" và cô "có lệnh truy nã ở Bỉ từ năm 2014". Mai bị cảnh sát sân bay bắt giữ, khám người, khám đồ và tịch thu hết tư trang cá nhân khiến cô rất sốc vì không hiểu chuyện gì đang xảy ra. Cô cố giải thích và hỏi lý do bằng tiếng Anh nhưng bất lực bởi họ chỉ trao đổi bằng tiếng Pháp.
"Sau khi bị thu hết đồ đạc, tôi bị nhốt ở một phòng giam tối tăm, chỉ có ánh đèn hắt vào từ bên ngoài. Phòng có cửa song sắt khóa bên ngoài, lạnh lẽo với một giường đá trải đệm mút mỏng", Mai kể. "Tôi nằm co ro trên đệm, mệt, lạnh và vẫn chưa hết sốc. Nước mắt thì đầm đìa, mình cầu mong bạn trai ở bên ngoài tìm được đến phòng giam để báo cho gia đình mình ở Việt Nam biết và tìm kiếm sự giúp đỡ...".
Không lâu sau, cô bị cảnh sát có vũ trang còng tay và áp giải đến một đồn khác ngay cạnh sân bay. Tại đây, cảnh sát thông báo qua một thông dịch viên người Việt rằng Mai "bị truy nã từ Bỉ về tội danh buôn bán và tàng trữ ma túy. Vụ án xảy ra trong giai đoạn cuối năm 2010 và đầu năm 2011. Vụ án xử vắng mặt ở Bỉ từ năm 2013. Lệnh truy nã phát đi trên toàn châu Âu từ năm 2014".
Mọi lời giải thích của Mai đều vô ích bởi cảnh sát Pháp cho hay họ chỉ có trách nhiệm thực hiện lệnh bắt giữ do Bỉ ủy quyền, lấy thông tin và lời khai. Tuy nhiên, cô có thể bào chữa tại phiên tòa xét xử diễn ra vào 9h hôm sau và sẽ có luật sư hỗ trợ do tòa chỉ định miễn phí.
Sáng hôm sau, Mai bị cảnh sát có vũ trang đưa lên xe áp giải từ trại giam ở ngoại ô vào tòa án ở trung tâm Paris. Nữ luật sư người Pháp do tòa chỉ định trao đổi cụ thể về trường hợp tố tụng của cô.
Nếu Mai đồng ý bị dẫn độ sang Bỉ để xét xử, quy trình dẫn độ mất khoảng 10 ngày, nghĩa là cô sẽ bị giam thêm 10 ngày ở Pháp rồi bị đưa qua Bỉ giam giữ chờ đến ngày xét xử. Nếu cô từ chối bị dẫn độ sang Bỉ và xin được ở lại Paris để tòa án Pháp xét xử thì sẽ có 2 trường hợp xảy ra. Nếu hôm nay tòa tin Mai vô tội, họ sẽ cho phép cô tại ngoại nhưng cấm xuất cảnh khỏi Pháp. Nếu tòa không cho rằng bị cáo vô tội, cô sẽ bị tạm giam cho đến khi nào tập hợp thêm chứng cứ.
Mai ngay lập tức quyết định từ chối bị dẫn độ sang Bỉ và ở lại Pháp vì cô tự tin mình vô tội và có đầy đủ bằng chứng để được tại ngoại. Tại phiên tòa diễn ra chỉ trong 10 phút, Mai bác bỏ cáo buộc cô buôn bán ma túy.
Theo Mai, cô từng học tập và làm việc tại Amsterdam, Hà Lan, trước khi trở về Việt Nam sinh sống từ tháng 3/2010 và đến tháng 11/2011 mới quay lại châu Âu một lần để công tác.
"Vụ án ở Bỉ xảy ra giai đoạn tháng 10/2010 đến tháng 5/2011, tôi không thể phạm pháp trong giai đoạn này ở Bỉ được vì tôi không có visa để từ Việt Nam sang châu Âu. Hộ chiếu của tôi cũng không có đóng dấu ra vào châu Âu trước, trong hay sau giai đoạn này", cô nói.
Ngoài ra, Mai cho hay cô còn có hồ sơ chứng thực làm việc cho công ty ở Việt Nam từ tháng 5/2010 đến tháng 5/2012. Mai nghi ngờ thông tin cá nhân của mình bị đánh cắp để dùng cho mục đích xấu.
Luật sư bào chữa cho rằng bản án mà Bỉ kết tội Mai có quá nhiều điểm bất hợp lý và đây có thể là trường hợp bị ăn cắp thông tin để phạm pháp. Thẩm phán sau đó đồng ý cho Mai được tại ngoại nhưng phải báo cáo địa chỉ lưu tại Paris, giao nộp hộ chiếu, cấm cô xuất cảnh khỏi Pháp và chờ ngày hầu tòa tiếp theo.
"Ông thẩm phán tuyên bố rồi gõ 'cộp' lên bàn! Giây phút nghe tiếng 'cộp' đấy có lẽ là một trong những giây phút hạnh phúc nhất mà tôi từng trải qua trong hơn 30 năm có mặt trên đời", Mai nhớ lại.
Mai và bạn trai hiện thuê khách sạn để ở tạm tại Paris trong khi chờ đến phiên tòa tiếp theo dự kiến diễn ra đầu tháng 2 với nguồn tài chính ngày càng eo hẹp. Cô đã thuê luật sư ở Bỉ để đại diện tại tòa án xử lý vụ việc nhưng rất hoang mang vì không biết đến bao giờ vụ án mới kết thúc và cô có thể trở về Việt Nam.
Theo Bộ Ngoại giao Việt Nam, sau khi được tại ngoại, Mai đã liên hệ với Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp và được hỗ trợ một số mặt. Đại sứ quán cho biết đã đề nghị Cục Lãnh sự, Cục Quản lý xuất nhập cảnh - Bộ Công an xác minh thời gian cư trú của Mai tại Việt Nam để phục vụ bào chữa tại toà và cấp giấy xác nhận cho cô. Văn phòng Luật sư Vatier tại Paris cũng đã nhận lời hỗ trợ Mai theo đề nghị của Đại sứ quán và bản thân cô.
|
Theo quy định của Liên minh châu Âu, trong vòng tối đa 60 ngày kể từ khi bị bắt, nước bắt giữ, trong trường hợp này là Pháp, tiến hành các thủ tục tư pháp để chuyển giao người bị bắt cho nước phát lệnh, trong trường hợp này là Bỉ. Nếu tự nguyện, Mai sẽ được chuyển sang Bỉ trong vòng 10 ngày kể từ sau khi bị bắt. Nếu không tự nguyện, cô sẽ bị chuyển giao cho Bỉ 10 ngày sau khi có phán quyết của cơ quan tư pháp Pháp chấp thuận chuyển giao người bị bắt theo Lệnh bắt giữ châu Âu. Cũng theo quy định của EU, quyết định chấp thuận thực thi lệnh bắt giữ và chuyển giao người bị bắt thuộc thẩm quyền của cơ quan tư pháp, hoàn toàn độc lập và không chịu sự can thiệp của các yếu tố chính trị. Pháp chỉ có quyền từ chối chuyển giao Mai cho Bỉ trong một số trường hợp. Một là bị can đã bị xét xử với cùng hành vi phạm tội tại Pháp. Hai là bị can là trẻ em vị thành niên hoặc chưa đến tuổi chấp hành án hình sự tại Pháp. Ba là hành vi phạm tội hoặc bị can được hưởng ân xá đối với hành vi này tại Pháp. |
Hạnh Phạm - Anh Ngọc
