Nơi mà nghệ sĩ Hoàng Lan và người em bà con đang ở trọ là căn hộ nằm ở tầng trệt một khu chung cư ở quận 10, TP HCM. Căn hộ hướng ra con hẻm nhỏ khá yên tĩnh. Khách dễ dàng tìm ra địa chỉ này nhờ miếng giấy bìa treo lủng lẳng ghi tên "quán Hoàng Lan". Quán cà phê cóc vắng teo, chỏng chơ vài chiếc bàn ghế con. Buổi sáng hầu như chẳng có khách nào đến uống. Đứa cháu gái nhỏ của nữ nghệ sĩ còn quá hồn nhiên để hiểu được cảnh buồn của quán nghèo, chỉ chờ lúc vắng để tranh thủ bày mấy con thú nhựa lên bàn nước và chơi một mình. Khi nghe có khách đến tìm, diễn viên Hoàng Lan tựa người, bấu vào bức tường để lấy thế đứng lên, ló đầu ra khỏi gian phòng nhỏ mời khách vào.
Những khán giả từng quen thuộc với Hoàng Lan qua hình ảnh một nữ diễn viên chuyên vào các vai má mì, giám đốc, chủ quán cơm tù... trong kịch truyền hình Trong nhà ngoài phố, các phim Sóng gió cuộc đời, Cổng mặt trời... sẽ ngỡ ngàng với một Hoàng Lan hiện tại.
Không còn hình ảnh mập mạp, khỏe mạnh ngày nào như trên màn ảnh, từ khoảng 80kg, giờ nữ diễn viên chỉ còn hơn 60 kg. Vẻ mặt bà xanh xao, chân và tay dường như teo nhỏ hơn so với thân hình, thường xuyên run lẩy bẩy và khó di chuyển nếu không có người giúp sức. Hàng loạt căn bệnh như đau khớp, thoát vị đĩa đệm, giãn tĩnh mạch, nhũn não, tăng nhãn áp cấp, viêm màng bồ đào, cườm mắt... cùng lúc ập đến với bà. Cộng thêm hậu quả của một lần bị tông xe, Hoàng Lan yếu ớt như ngọn đèn trước gió. Từ sau phim Cổng mặt trời, bà phát hiện sức khỏe của mình dần suy yếu. Với lòng tự trọng của một diễn viên theo nghề gần 40 năm, bà tìm cách lui về ở ẩn, sống lay lắt bên cạnh người em bà con tại gian nhà trọ.
"Nhiều người không hiểu vì sao tôi biến mất. Người ta còn đồn tôi cưới chồng mới, ra nước ngoài sống rồi", bà mỉm cười. Hoàng Lan có cách nói chuyện không quá bi lụy, cũng không chủ ý đánh động lòng thương cảm ở người đối diện. Bà từng không kể cho ai nghe chuyện bệnh tật, túng thiếu trong nhiều năm, nhưng rốt cuộc, khi một người em trong nghề đến thăm bà, mọi chuyện dần được khán giả biết đến. Không chịu nổi khi nhìn thấy cảnh hẩm hiu của nghệ sĩ Hoàng Lan, người này đã lên tiếng với các đồng nghiệp, chung tay thực hiện đêm diễn vào cuối năm 2013 để quyên tiền cho bà chữa bệnh.
Từ đêm diễn này, sau khi trừ khá nhiều khoản chi phí, Hoàng Lan được trao một số tiền nhỏ để mua thuốc uống và cầm cự. Trong đêm diễn, phải nhờ đồng nghiệp bê, bà mới lên được sân khấu để chào mọi người vì bà di chuyển khá khó khăn, chỉ ngồi xe lăn. Sau đó, thấy chưa đủ tiền để bà xoay xở, người em muốn làm đêm từ thiện thứ hai nhưng bà ngăn lại. Rồi khi đài truyền hình ngỏ ý qua nhà quay một phóng sự, các anh em trong nghề năn nỉ mãi bà mới đồng ý. Hoàng Lan giải thích: "Không phải tôi chảnh hay tự ái mà vì tôi muốn giữ lòng tự trọng, không muốn đi xin ai hết. Tôi cũng rơi vào hoàn cảnh khó khăn, bệnh tật như bao người thôi mà. Nhiều khi còn có người khổ hơn mình nữa nên chuyện của tôi cũng chẳng có gì để kể đâu. Đâu phải chỉ có mình khổ mà lấy cái danh nghệ sĩ ra để xin tiền khán giả".
Lăn lộn với nghề diễn sân khấu, kịch truyền hình và phim từ năm 1976 đến nay, việc phải xa rời sự sôi nổi, náo nhiệt của nghề, xa những mối quan hệ bạn bè, đồng nghiệp với Hoàng Lan là một quyết định cay đắng. "Nhưng phải đành xa tất cả thôi vì sức khỏe mình như thế này thì làm sao đi theo đoàn phim được nữa. Gần 4 năm rồi, cuộc sống của tôi quanh quẩn sau 4 bức tường này. Còn không thì ở bệnh viện. Nhiều lúc tôi nằm ngửa mặt lên trời, khóc hết nước mắt vì nhớ nghề, nhớ bạn. Giờ mà có ông đạo diễn nào mời mình đóng vai chỉ cần ngồi yên một chỗ chứ không cần nhúc nhích là tôi nhận ngay", bà đùa.
Dù cột sống và tay chân luôn đau buốt, bà đều ráng tự làm các công việc thường nhật như tắm rửa, uống thuốc. Nếu hôm nào thấy trong người đỡ một chút, bà giúp người em lau cái bàn, bưng ly cà phê cho khách... Những khi không nâng nổi thân mình để lấy thế đứng lên, bà chỉ biết quay mặt vào tường và khóc. Khi nước mắt rửa hết những muộn phiền, bà lại tiếp tục tìm cách đứng dậy, chập chững ra trước sân cho đỡ buồn chân tay, hay ngồi dựa vào vách tường nghe mấy ông khách uống cà phê đọc báo và bàn tán chuyện nghệ sĩ.
Mấy hôm trước, đột nhiên bà thấy mắt mình mờ hẳn. Đến bệnh viện, bà mới biết do bị sưng khớp nên ảnh hưởng, khiến mắt bị viêm màng bồ đào, cườm mắt... Nếu đến bệnh viện không kịp, nguy cơ bà bị mù là rất cao. Hiện giờ, nữ nghệ sĩ đang được cho uống thuốc để chờ ngày phẫu thuật. Có nhiều đêm, bà run lẩy bẩy vì sợ viễn cảnh mù mắt. Căn bệnh cột sống - đang chờ có hơn 100 triệu đồng mới mổ được - cứ ngày đêm hành hạ khiến Hoàng Lan nhiều lần rơi vào tuyệt vọng, muốn chấm dứt cuộc đời mình.
Từng có chồng con, có tiền tỷ trong tay, bà rơi vào trầm cảm vì phải trải qua hôn nhân bất hạnh. Ở tuổi xế chiều, bà trở nên tay trắng vì làm ăn bị lừa lọc, thua lỗ và chịu sự cô độc. Nhưng khi đã qua những giai đoạn tuyệt vọng nhất, Hoàng Lan cho biết, giờ bà nhìn mọi thứ quanh mình với con mắt lạc quan hơn. Một phần vì bác sĩ khuyên, bệnh của bà còn là tâm bệnh, phải giữ cho đầu óc thoải mái, nhẹ nhàng thì mới có thể chiến đấu với sự ốm yếu của thể chất.
Hoàng Lan luôn thấy mình vẫn còn nhiều may mắn vì vẫn còn gian phòng để trọ, còn vài chị em để nương tựa qua ngày, còn chiếc tivi để xem. Mấy ngày qua, nhờ báo chí đưa tin, nhiều khán giả tìm đến thăm. Ngày 25/3, có đoàn khán giả ở tận tỉnh xa đón xe lên thăm nghệ sĩ, hay có nhóm các em sinh viên đọc báo đã tìm đến nhà để trò chuyện cùng bà. Khách đến thăm, gặp bà cứ ngồi khóc vì thương. Có người bảo sao bà không công bố số tài khoản lên báo để khán giả thuận tiện hơn trong việc ủng hộ, nữ nghệ sĩ nhất quyết không chịu.
"Ai có lòng hảo tâm cho tôi trong hoàn cảnh này thì tôi xin nhận chứ tôi không đi xin đâu. Xin tiền người ta mắc cỡ lắm chứ", bà nghẹn ngào nói.
* Video: Cảnh nhà hẩm hiu của diễn viên Hoàng Lan |
Chi Mai
Video: Đức Huy