![]() |
Phẫu thuật, dù lớn hay nhỏ, đều có nhiều rủi ro. |
Mới chào đời, đường tiểu của bé trai L., ngụ tại TP HCM, đã có một vách ngăn nhỏ gây khó cho việc tiểu tiện. Rất hoang mang nên người cha, anh T., đã đưa con đến một bác sĩ niệu khoa tên tuổi để khám và tại đây anh được khuyên phải phẫu thuật. May thay, tình cờ gặp một người bạn cũ là bác sĩ phẫu thuật, anh T. mang chuyện con ra kể, anh mới biết đây chỉ là một tật bẩm sinh đơn giản. Và chỉ 5 phút sau khi đưa con đến người bạn nong đường tiểu, mọi chuyện đã được giải quyết.
Ba điều lưu ý trước khi quyết định phẫu thuật |
Khác với trường hợp trên, anh P., 42 tuổi, đã một phen “tiền mất, tật mang” vì nghe lời một bác sĩ “dụ mổ”. Bị viêm xoang mãn tính, mỗi lúc trở trời rất khó chịu, P. được một bác sĩ tai-mũi-họng nổi tiếng tư vấn về một phương pháp phẫu thuật mới. Nghe lời, P. đi mổ, nhưng cả nửa năm sau đó căn bệnh của anh không hề bớt. Hỏi lại bác sĩ, anh được trả lời “phương pháp thì tốt, nhưng cũng tùy... cơ địa bệnh nhân”. Thế là P. mất đứt gần 10 triệu đồng cho sự “dại dột” này.
Phổ biến nhất của việc “chỉ định mổ rộng rãi” là sinh mổ. Theo tiến sĩ, bác sĩ Trần Sơn Thạch, Phó Giám đốc Bệnh viện (BV) Hùng Vương, sinh mổ đang gia tăng ở nước ta, đặc biệt là TP HCM, trong khi vào năm 2000 tỷ lệ chỉ vào khoảng 20%, còn đến năm 2005 là 33,4%. Lẽ ra mổ lấy thai được chỉ định cho một số trường hợp nhất định như sinh khó, thai suy trong chuyển dạ, tử cung dọa vỡ... thì nay nó được áp dụng cho những ai có nhu cầu. Không khó giải thích cho việc gia tăng sinh mổ, vì điều này có lợi cho bác sĩ lẫn sản phụ: Bác sĩ không cực khổ phải canh sản phụ sinh, còn sản phụ thì khỏi đau đẻ. Tuy nhiên, theo bác sĩ Sơn Thạch, dù có an toàn đến mấy thì sinh mổ cũng dẫn đến nhiều nguy cơ như lần có thai sau sản phụ dễ bị vỡ tử cung, nhau tiền đạo... chưa kể những tổn thất trước mắt như không đủ sữa cho con bú do phải uống thuốc kháng sinh phòng ngừa nhiễm trùng vết mổ.
Một bác sĩ lâu năm về ngoại khoa cho biết hiện tượng “chỉ định mổ rộng rãi” xuất phát từ việc bác sĩ điều trị thiếu hiểu biết hoặc... thiếu y đức. Nếu sinh thường, sản phụ chỉ tốn 500.000-800.000 đồng, còn khi sinh mổ họ phải bỏ ra 1,5-2 triệu đồng, như thế khi chỉ định mổ bác sĩ sẽ được nhiều tiền hơn.
Hiện tượng này khá phổ biến ở khu vực y tế tư nhân, vì khi bỏ tiền đầu tư người ta thường muốn thu hồi vốn thật nhanh. Do đó, bệnh nhân đến những nơi này thường được đề nghị phẫu thuật “giải quyết triệt để”. Cơ sở y tế thu được tiền phẫu thuật lẫn tiền nằm viện, gấp nhiều lần so với công khám bệnh và lợi nhuận từ bán thuốc.
Bác sĩ Trần Minh Trường, Trưởng Khoa Tai-Mũi-Họng BV Chợ Rẫy TP HCM, cho biết: "Cuộc mổ dù lớn hay nhỏ cũng ẩn chứa nhiều nguy cơ, do vậy không chỉ thầy thuốc mà bệnh nhân cũng phải biết để cân nhắc thật kỹ".
Theo bác sĩ Trường, đừng nghĩ rằng chỉ có mổ lớn hoặc những cuộc mổ xẻ liên quan đến những bộ phận đặc biệt như não, tim, phổi, gan... mới đáng lo, mà ngay cả việc rạch nhọt, nhổ răng... cũng phải cẩn thận vì có thể dẫn đến chết người. Chẳng hạn trong lĩnh vực tai-mũi-họng, cắt amiđan không phải là chuyện lớn, nhưng cũng đã có trường hợp bệnh nhân tử vong trên bàn mổ vì chảy máu không cầm được. Rạch áp-xe vùng mũi họng cũng có thể gây chết người vì mủ tràn ngập đường thở.
Theo bác sĩ Bùi Văn Ninh, Khoa Ngoại BV Đại học Y Dược TP HCM, tai biến trong phẫu thuật phụ thuộc vào 3 yếu tố: bệnh nhân (bệnh sẵn có, tuổi tác, khả năng đáp ứng...), tác động bên cạnh (sốc thuốc tê hoặc thuốc mê...), tác động trực tiếp (tay nghề người mổ, sự cố không tiên liệu...), vì thế về phía thầy thuốc bệnh không đáng mổ thì không mổ, còn về phía bệnh nhân cũng đừng lầm tưởng cho rằng mổ xẻ có thể giải quyết tất cả. Tuy nhiên, ngay cả khi bị “áp lực” từ bệnh nhân, nếu có y đức, người thầy thuốc vẫn có thể giải thích giúp bệnh nhân hiểu hết mọi khả năng điều trị. Nhưng thực tế, nhiều trường hợp bệnh nhân “tiền mất, tật mang”, tai biến trong phẫu thuật (mới đây nhất là phẫu thuật thẩm mỹ), thường do thầy thuốc thiếu y đức hơn là thiếu hiểu biết.
(Theo Người Lao Động)