Sau một năm thực hiện, series phim tài liệu Không sợ hãi của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên ra mắt trên nền tảng trực tuyến. Tại họp báo hôm 8/7, tác phẩm lấy nước mắt của những khán giả đầu tiên, bao gồm nhà thơ Nguyễn Phong Việt, hoa hậu chuyển giới Hương Giang. Phim làm theo lối tài liệu trực tiếp, ghi lại toàn bộ sự thật diễn ra ở tâm dịch TP HCM và Bình Dương đợt dịch thứ tư năm 2021, khơi gợi những ký ức buồn nhưng cũng gửi gắm cái nhìn lạc quan qua nhiều câu chuyện giữa đại dịch.
Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên cho biết khi Việt Nam bước vào những ngày căng thẳng nhất của thảm họa, anh cảm thấy bản thân không thể ngồi mãi trong nhà ở Hà Nội, ngày ngày đọc thông tin trên mạng. Mong muốn chứng kiến tận mắt và ghi lại mọi câu chuyện diễn ra ở hai tỉnh thành chịu thiệt hại nặng nề nhất vì dịch thôi thúc anh vào Nam, thực hiện một cuốn phim tài liệu. Biết được ý tưởng của đạo diễn, nền tảng phim trực tuyến Galaxy Play ngỏ lời phát hành tác phẩm.
Nhà làm phim có mặt ở miền Nam từ 27/7/2021 tới gần tháng 11. Những tháng cao điểm của dịch, anh di chuyển liên tục giữa TP HCM và Bình Dương, tự cầm máy quay, theo chân các hội nhóm từ thiện, các y bác sĩ, có mặt ở nhiều bệnh viện và khu cách ly.
Từ sau Tết tới nay, Bùi Thạc Chuyên tiếp tục ghi hình phỏng vấn các nhân vật liên quan ở Hà Nội, TP HCM và Bình Dương. Theo lời đạo diễn, 5 tập phim đã trình chiếu chỉ là giai đoạn đầu của dự án, còn nhiều câu chuyện cần được đưa từ đời thật lên màn ảnh. Anh chưa dám chắc thời điểm kết thúc quay và hoàn thành phim. Có thể việc này sẽ kéo dài trong vài năm.
Đạo diễn nhớ lại trải nghiệm làm phim đặc biệt: "Những ngày đầu, tôi sợ kinh khủng vì mới tiêm một mũi vaccine, bệnh dịch thì ở quanh mình. Vài lần, tôi tưởng mình nhiễm bệnh vì những sơ suất. Điều tôi lo nhất lúc đó là nếu không may nhiễm bệnh, tôi phải nằm một chỗ nhiều ngày, không thể ghi lại nhiều câu chuyện đắt giá có thật. Đi cùng các bác sĩ, tôi quen dần và học cách nhìn đại dịch theo cách khác. Nếu không sợ hãi, mình có thể vượt qua nó".
Thời gian đầu đạo diễn Bùi Thạc Chuyên làm phim, một số người từ chối lên hình. Nhưng sau khi hiểu được dụng ý của anh, họ đồng ý. Đạo diễn cảm nhận quay phim tài liệu giữa dịch dễ hơn bình thường: "Thường ngày, mọi người đề phòng nhau ghê lắm. Còn trong đại dịch, ai cũng có câu chuyện để kể và ai cũng muốn kể. Với thể loại tài liệu, đó là điều quan trọng nhất. Tôi đã gặp những bác sĩ gần như trầm cảm sau ba tháng vào TP HCM hỗ trợ chống dịch. Các bạn còn nhớ cậu điều dưỡng kể câu chuyện hai anh em vào bệnh viện làm tình nguyện để tiện chăm sóc bố ở Bình Dương không? Sau khi trả lời phỏng vấn, cậu nói với tôi: 'Em cảm ơn anh cho em cơ hội nói ra. Nếu không nói ra, em sẽ ám ảnh đến điên mất'. Tôi nhận ra việc chia sẻ giống như cách giải thoát với nhiều người".
Lựa chọn hình thức làm phim tài liệu trực tiếp, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên không can thiệp vào sự thật. Anh nói: "Mỗi người một việc. Cứu người là việc của các y bác sĩ. Chăm sóc bệnh nhân là việc của điều dưỡng. Việc của tôi là cầm máy quay và ghi lại tất cả. Trong đại dịch có nhiều người xả thân, việc cứu người không đến lượt người không có chuyên môn như tôi".
Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên sinh năm 1968 tại Hà Nội. Anh tốt nghiệp ngành diễn viên tại Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội, rồi chuyển sang học đạo diễn. Tác phẩm của anh không nhiều nhưng thường gây tiếng vang trong nước và quốc tế.
Anh là đạo diễn Việt Nam đầu tiên thắng giải tại Liên hoan phim (LHP) Cannes, với phim ngắn Cuốc xe đêm năm 2001. Với phim Chơi vơi, anh mang về "Giải Fipresci" tại LHP Venice, "Giải thưởng NETPAC" tại LHP Cines del Sur, giải "Đạo diễn xuất sắc", "Quay phim xuất sắc" và "Thiết kế xuất sắc" tại LHP Việt Nam. Ngoài ra, hai phim Sống trong sợ hãi, Lời nguyền huyết ngải của anh cũng được đánh giá cao.
Đã 20 năm kể từ phim tài liệu đầu tay Tay đào đất, Bùi Thạc Chuyên mới trở lại với thể loại phim tài liệu. Anh gọi dòng phim này là thứ thuốc bổ tiếp năng lượng cho các nhà làm phim, sau khi kiệt sức vì phim truyện hư cấu. "Tôi không phải người quá sùng bái nghệ thuật. Tôi yêu cuộc sống hơn phim. Cuộc sống có nhiều thứ hay hơn trên màn ảnh. Phim tài liệu luôn cần thiết trong điện ảnh".
Phong Kiều