Trong trường hợp bê tông không đúng chất lượng sẽ tạo thành “tải” đè lên dàn sắt thép lót, tạo ra trọng lực lớn hơn tính toán ban đầu khi vẽ thiết kế. |
Trước khi chờ quyết định cuối cùng của các cơ quan có trách nhiệm về nguyên nhân xảy ra sự cố, phóng viên đã trao đổi với ông Nguyễn Tuấn Anh, chuyên gia đầu ngành của ngành xây dựng Việt Nam, một số vấn đề xoay quanh sự cố sập đường dẫn cầu Cần Thơ.
- Ông đánh giá như thế nào về sự cố này?
- Thật là điều đáng tiếc khi chúng ta mất quá nhiều người như thế. Đây là một tai nạn quá lớn của ngành xây dựng Việt Nam từ nhiều năm nay. Thật lòng mà nói, đến thời điểm này tôi cũng không thể nào tin rằng có sự cố như thế. Tôi được thông báo thời gian bắt đầu và kết thúc của sự cố trên chỉ kéo dài trong 18 giây. Đây là thời gian của trạng thái cuối cùng. Về mặt chuyên môn, bất kỳ sự cố nào trong ngành xây dựng cũng có thời gian “ủ bệnh”. Vấn đề quan trọng là chúng ta có phát hiện ra những triệu chứng đó hay không cũng như những giải pháp để ngăn chặn những triệu chứng đó. Trong những triệu chứng ủ bệnh kỹ thuật, chỉ có yếu tố là nền đất yếu, dẫn đến trụ cầu bị lún.
- Theo ông, nguyên nhân nào đã làm đường dẫn cầu Cầu Thơ như vậy?
- Ngay thời điểm này, chưa có thể kết luận nguyên nhân nào gây ra sự cố đó. Cần có thời gian để các cơ quan chức năng vào cuộc để tìm ra nguyên nhân thuộc về chủ quan của nhà thầu, đơn vị thi công hay khách quan. Với kinh nghiệm của tôi, sự cố trên có thể do một trong 4 nguyên nhân sau:
1. Có thể do trụ số 14 lún nên kéo theo hai dầm đường dẫn nối trụ 13 và 15 đổ theo.
2. Bêtông đã đổ được hai ngày. Thời gian này đã đủ để bêtông bám vào sắt thép để tạo khối bêtông cốt thép. Còn trong trường hợp bê tông không đúng chất lượng sẽ tạo thành “tải” đè lên giàn sắt thép lót, tạo ra trọng lực lớn hơn tính toán ban đầu khi vẽ thiết kế.
3. Có thể do sàn quá tải mà nguyên nhân chính là do lượng bêtông trải trên mặt dầm cầu đường dẫn không đúng chất lượng.
4. Đây là nguyên nhân cộng hưởng 3 nguyên nhân trên với mức độ thấp hơn từng nguyên nhân độc lập. Tôi chú ý nhiều đến nguyên nhân cộng hưởng này.
Khi xác định được một trong 4 nguyên nhân trên, ắt sẽ có câu hỏi ngược lại từ cơ quan có trách nhiệm: vậy thì nhà thầu đã làm gì để ngăn chặn nguyên nhân trên? Giả sử, nếu đúng là trụ 14 lún, sẽ có câu hỏi: vậy nhà thầu có quan trắc lún trước khi thi công không? Nếu nhà thầu không làm chuyện này, nhà thầu phải chịu trách nhiệm.
- Sự cố sập hai dầm cầu có ảnh hưởng gì đến các trụ cầu còn lại?
- Có thể có nhưng cũng có thể không. Về mặt nguyên tắc xây dựng, nếu sự cố xảy ra, phải kiểm tra lại toàn bộ các trụ cầu gần nhất. Nếu có vấn đề, nhà thầu phải gia cố, nếu không gia cố được, phải phá bỏ và làm lại từng trụ không đạt tiêu chuẩn kỹ thuật. Họ không dại gì mà để im như vậy. Họ phải làm một cách cẩn thận đảm bảo sự bền vững công trình và để tạo điều kiện làm việc bình thường trên công trường.
- Ông đánh giá như thế nào về các nhà thầu tham gia dự án này?
- Trong suy nghĩ của tôi không bao giờ lại nghĩ ra rằng có sự cố như vậy nhưng điều gì đến đã đến. Cách đây hơn một tháng, tôi có làm việc với họ. Là một chuyên gia, tôi nói thật thế này, không thể có điều gì chê trách họ về kỹ thuật và tổ chức thi công. Bộ Giao thông Vận tải sẽ cử các cơ quan chức năng khảo sát hiện trường, phân tích vật liệu, kết cấu để xác định đúng nguyên nhân. Nếu như sai sót thuộc về ai, bộ phận đó phải chịu trách nhiệm.
Đã làm trong ngành xây dựng, ai cũng đều hiểu một nguyên tắc “bất di bất dịch”: giữa sự cố và chất lượng là sợi chỉ mong manh! Chỉ cần sơ sót nhỏ, từ chất lượng chuyển sang sự cố. Với các nhà thầu Nhật, tôi tin rằng, họ hiểu và ý thức được điều đó. Chúng tôi không cần nhắc nhở vì họ phải biết làm gì và làm như thế nào.
Thi công bằng công nghệ cũ Theo kỹ sư Trần Hoàng Nam, Phó ban điều hành dự án cầu Thủ Thiêm, hệ đà giáo cố định là công nghệ cổ điển, xưa nay làm cầu ở Việt Nam vẫn sử dụng; nhưng hệ này phải đúng chuẩn mới thi công tốt và an toàn. Giống như xây nhà dân dụng hiện nay, sau khi đúc cột đà xong mới đổ sàn bêtông, có cốp pha và cây chống đỡ ở dưới. Trong khi đó với giàn cốp pha trượt công nghệ mới thực hiện xong một dầm cầu (một nhịp) hoàn chỉnh nằm trên những trụ cầu chỉ 17 ngày. Sau đó, thiết bị có hệ thống mở cốp pha và đẩy theo đường ray chuyển lên để đúc những nhịp kế tiếp. So với hệ đà giáo cố định phải hơn 1 tháng, tức hơn gấp đôi thời gian mới hoàn tất một nhịp cầu, và sau đó còn phải thu dọn đà giáo... Bên cạnh những ưu điểm, thi công nhanh, liên tục và an toàn cao thì giá giàn cốp pha trượt ngoại nhập này, theo kỹ sư Hoàng Nam, quy ra tiền đồng phải 22 tỷ. “Điều quan trọng hơn hết là buộc phải thử tải trước khi đúc dầm cầu, việc này có trong quy định của ngành”, kỹ sư Hoàng Nam nói. Tức là sau khi lắp đặt đà giáo cốp pha xong phải đưa những cục tải trọng lên, thử xem hệ đà giáo này có đủ lực chịu không. Ví dụ, theo tính toán, dầm cầu bê tông sẽ đúc nặng 30 tấn, phải thử tải từ 30 tấn trở lên. Trong năm nay cũng đã vài sự cố sập nhà, sàn bê tông, ô-văng do giàn giáo chống đỡ yếu, kết cấu không chuẩn mực, nền bị lún và thi công không đúng cách. Công nghệ cũ - đà giáo cố định xây cầu cũng tương tự, nếu không có biện pháp và thiết bị tốt về nhiều mặt, cả việc phải thăm dò kỹ tầng địa chất thì nguy cơ có thể sẽ xảy ra bất kỳ lúc nào. |
(Theo Sài Gòn Tiếp Thị)